“ata holdiNQ”
“ATA HOLDİNQ” AÇIQ TİPLİ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
Yüklə 4,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “ATA HOLDİNQ” AÇIQ TİPLİ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
- Maliyyə lizinqi üzrə öhdəliklər
- Maliyyə instrumentlərinin ilkin uçotu
- Maliyyə aktivlərinin uçotunun xitamı
“ATA HOLDİNQ” AÇIQ TİPLİ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR 31 DEKABR 2007-Cİ İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (Davamı)
20 Maliyyə lizinqləri və maliyyə aktivlərinin uçotunun xitamı Maliyyə aktivləri və lizinq aktivləri üzrə mülkiyyətə aid olan əsas risk və faydalarının tam miqyasının əks tərəflərə keçib-keçməməsini müəyyən etmək işində rəhbərlik öz mülahizəsindən istifadə edir, və bu zaman daha çox əhəmiyyətli olan risk və faydalara və əsasən bütün risk və faydanaların nədən ibarət olunmasına xüsusi diqqət yetirilir.
Qrup lizinq üzrə icarəçi olduqda və həmin əqd üzrə mülkiyyət hüququ ilə bağlı olan əsasən bütün risklər və faydalar digər şəxsə keçdikdə, icarə predmeti olan aktivlər əmlak, qurğu və avadanlıqlar üzrə icarənin başlanmasında icarə predmeti olan əmlakın ədalətli dəyəri və ya daha aşağı olarsa minimum icarə ödənişlərinin cari dəyəri üzrə kapitallaşdırılır. Hər bir lizinq ödənişi ödənilməli olan maliyyə balansı ilə əlaqədar daimi dərəcəyə nail olmaq məqsədi ilə öhdəliklərlə maliyyə haqları arasında bölüşdürülür. Müvafiq lizinq haqları öhdəlikləri, gələcək maliyyə haqları çıxıldıqdan sonra, borc tərkibinə daxil edilir. Faiz xərcləri lizinq müddətinə münasibətdə faktiki faiz metodundan istifadə etməklə gəlir haqqında hesabata daxil olunur. Maliyyə lizinqi üzrə alınan aktivlər onların istifadə müddətinə yaxud da daha qısa olarsa, lizinq müddətinə münasibətdə amortizasiya olunur. Bu zaman, Qrup lizinq müddətinin sonuna qədər mülkiyyət hüququnu alacağına dair məntiqi əminliyə sahib olması şərti irəli sürülür.
“Qudvil” satınalma qiymətinin alan şəxsin alınan törəmə müəssisə və ya əlaqədar şəxsdə mübadilə tarixində xalis müəyyən oluna bilən aktiv, öhdəlik və şərti öhdəliklər tərkibindəki payının ədalətli dəyərindən artıq olan hissəsini təşkil edir. Törəmə müəssisələrin alınmasına münasibətdə “qudvil” konsolidasiya edilmiş balansda ayrıca olaraq qeyd olunur. Əlaqədar şəxslərin alınmasına münasibətdə “qudvil” əlaqədar şəxslərə aid olan investisiyalara daxil edilir. “qudvil” faktiki xərclərdən hər hansı toplanmış aşınma zərəri çıxıldıqdan sonra uçota alınır.
Qrup “qudvil” üzrə aşınmanı azı ildə bir dəfə habelə aşınmanın baş verməsi ehtimalına dair işarələr olduqda təftiş edir. “qudvil” biznes kombinasiyasının əlaqədar fəaliyyətindən faydalanması ehtimal olunan pul vəsaitlərinin mənbələri və ya pul vəsaitlərinin mənbələrinin qrupları arasında bölüşdürülür. Belə mənbələrə və ya mənbə qrupları Qrupun “qudvil” üzrə monitorinqi apara biləcəyi ən aşağı səviyyəni təşkil edir və ayrıca bir seqmentdən böyük deyil. Qeyd olunan “qudvil” prinsipinin aid olduğu pul vəsaitlərinin mənbəyi olan bölmə daxilində hansısa istiqamətin satışından gəlir və ya zərər bir qayda olaraq satılan istiqamətin nisbi dəyəri və saxlanan pul vəsaitləri mənbəyinin hissəsinə istinadən bölüşdürülür.
Aşınma baş verdikdə, qeyri-maddi aktivlərin qalıq dəyəri istifadədə olan dəyər və ya daha yüksək olarsa satış xərcləri çıxıldıqdan sonra ədalətli dəyərə qədər silinir. “ATA HOLDİNQ” AÇIQ TİPLİ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR 31 DEKABR 2007-Cİ İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (Davamı)
21 Maliyyə aktivlərinin təsnifatlaşdırılması Qrup özünün maliyyə aktivlərini aşağıdakı qiymətləndirmə sinifləri üzrə təsnifatlaşdırır: dövriyyədə olanlar, satış üçün sərəncamda olanlar, müəyyən müddət üçün saxlananlar və kreditlər və debitor borcları.
Dövriyyədə olan investisiyalar dedikdə elə qiymətli kağızlar və ya digər maliyyə aktivləri başa düşülür ki, onlar ya qiymətdəki və ya satıcının marjası üzrə qısamüddətli dəyişikliklərdən mənfəət əldə etmək üçün əldə edilmişdir və ya qısamüddətli ticarətin yer aldığı portfelə daxil edilmişdir. Qrup maliyyə aktivlərini o halda dövriyyədə olan investisiyalara aid edir ki, həmin aktivləri aldıqdan sonra qısa müddətdə satmaq niyyətində olsun. Dövriyyədə olan investisiyalar sonradan Qrupun niyyətləri dəyişdikdən sonra belə bu sinifdən çıxarılmır.
Kreditlər və debitor borcları açıq bazarda dövriyyədə olmayan qeyri-törəmə maliyyə aktivləri olub, qəti məbləğli və ya müəyyən edilə bilən ödənişləri daşıyırlar və bu zaman Qrupun yaxın gələcəkdə satmaq niyyətində olduğu aktivlər istisna təşkil edir.
Müəyyən müddət üçün saxlanan aktivlər açıq bazarda dövriyyədə olmayan qeyri-törəmə maliyyə aktivləri olub, qəti məbləğli və ya müəyyən edilə bilən ödənişləri daşıyan və müəyyən müddətə nəzərdə tutulan aktivlər olur və Qrup bu tip aktivləri həmin müddətin sonuna qədər saxlamaq niyyəti və imkanına malik olur. Rəhbərlik müəyyən müddət üçün saxlanılan investisiya kateqoriyalı qiymətli kağızları onların ilkin qiyməti üzrə uçota alınır və hər bir balans tarixində həmin təsnifatlaşdırmanın müvafiq olub-olmamasını nəzərdən keçirir.
Bütün digər maliyyə aktivləri satış üçün sərəncamda olan aktivlərə aid edilir. Maliyyə instrumentlərinin ilkin uçotu Dövriyyədə olan qiymətli kağızlar və törəmə qiymətli kağızlar ilk əvvəl ədalətli dəyər üzrə uçota alınır. Bütün digər maliyyə aktivləri və öhdəliklər ilk əvvəl ədalətli dəyər üstəgəl əqd xərcləri üzrə uçota alınır. İlkin uçot zamanı ədalətli dəyərin ən mükəmməl sübutu əqdin qiyməti olur. İlkin uçot üzrə mədaxil və ya zərər yalnız belə halda uçota alınır ki, ədalətli dəyər ilə əqd qiyməti arasında fərq olsun və bu fərq eyni aktivə münasibətdə hazırda bazarda baş verən digər əqdlər vasitəsi və ya yalnız müşahidə oluna bilən məlumatdan alınan nəticələr üzrə tətbiq edilən qiymətləndirmə metodları ilə nümayiş etdirilə bilsin.
Məcburi qaydalar və ya bazarda mövcud olan şərtlərə əsasən müəyyən edilən müddət ərzində maliyyə aktivlərinin bütün alınması və satılması əqdləri (“standart” alış və satışlar”) əqd tarixində uçota alınır, və həmin tarix kimi Qrupun maliyyə aktivini təqdim etmək öhdəliyinin aid olduğu tarix qəbul olunur. Bütün digər alış və satışlar ödəniş tarixində uçota alınır və bu zaman öhdəlik tarixi ilə ödəniş tarixi arasında olan müddətdə dəyərdəki dəyişiklik faktiki və ya amortizasiya edilmiş dəyər üzrə uçota alınan aktivlərə münasibətdə qəbul edilmir; dövriyyədə olan investisiyalara münasibətdə mənfəət və ya zərər hesabatında əks etdirilir; və satış üçün sərəncamda olan aktivlər ilə əlaqədar isə kapital sinfinə daxil olunur.
Qrup maliyyə aktivlərinin uçotuna o halda xitam verir ki: (i) aktivlər geri alınsın və ya aktivlər ilə əlaqədar olan pul vəsaitləri hərəkətinə aid hüquqların müddəti başa çatsın, və ya (ii) Qrup aktivlər ilə əlaqədar mülkiyyət hüququna aid olan risk və faydaların əsasən bütün məcmusunu başqa şəxsə versin, və ya (iii) Qrup aktivlər ilə əlaqədar mülkiyyət hüququna aid olan risk və faydaların əsasən bütün məcmusunu nə başqa şəxsə versin, nə də özündə saxlasın, lakin nəzarəti saxlamış olmasın. Nəzarət belə halda saxlanmış olur ki, əks tərəf satış üzrə əlavə məhdudiyyətləri qoymağa məcbur olmadan aktivləri bütövlükdə əlaqədar olmayan tərəfə satmaq üçün praktiki imkanlara malik olmasın.
Yüklə 4,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|