1953-cü ilin L. P. Beriyanın xarici kapitalın mənafeyi naminə sovet dövlətini sarsıtmaq
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şahid - Mustafayev Ələkbər Səlim oğlu
45
qardaşın Ələkbərdən, anan Xavərdən, bacın Firuzədən, bacının əri doktor Cavadovdan imtina edirsən, onlarla heç bir əlaqəyə girməyəcəksən. Altdan da qol çək”. Bu vaxt Sumbatov bildirdi: “Sən də, qardaşın da günahkarsınız. Sən hörmətə layiq deyilsən”. Sumbatov mənim üstümə çığırmağa başladı. Mən deyilənləri yazıb, qol çəkməyə məcbur oldum, təki ərim evə qayıtsın. 1948-ci ilin 4 iyulunda ərim yatalaq xəstəliyinə tutulmuşdu, üç uşağım da bağda göyöskürək tutulmuşdu. Həmin vaxt anam həbsdən azad edilmişdi. Mən anamdan xahiş etdim ki, uşaqların yanında bağda qalsın, mən də xəstə ərimin yanına gəlim. Belə də elədik. Bunu həmin gün Yemelyanova çatdırdılar. Bundan xəbər tutan Bağırov ərimin xəstə olduğunu nəzərə almayıb, onu işdən çıxartdı. Qəzetdə ərimin Bakı şəhər partiya komitəsi bürosunun tərkibindən çıxması barədə məqalə dərc olundu. Bağırov onu Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvlüyündən çıxartdı. Qəzetlərdə mən və ərim barədə biabırçı yazılar dərc olunmağa başladı. Mən Bağırovun iyrənc təkliflərini rədd edəndən sonra DTN işçiləri məni izləməyə başladılar. DTN-nin iki əməkdaşı məni addım-addım güdürdü. Ordubadda müəllim işləyən əmim qızı Surəyya Tağıyeva öz həyətinin məhsulunu satıb, qızıl sırğalar aldığına görə alverçi kimi həbs olundu. Hələ onun istintaqına başlamamışdan məndən Bakıdan çıxmaq barədə iltizam aldılar. Məni sorğu-suala tutdular ki, Sürəyya bizə niyə gəlib, nə məqsədlə qızıl alıb və s. Mən başa düşdüm ki, onlar məni tora salıb, alverçilikdə günahlandıra bilərlər. Tutduğum nə Azərbaycandan uzaqlaşmağı məsləhət gördü və məni inandırdı ki, bütün bu işlər məni həbsxanaya salmaq üçün qoyulub. Kiçik oğlum Qasımı da götürüb, hava limanına qaçdım, ərimin yanına uçmaq istədim. Ancaq iki orqan işçisi yolumu kəsib, mənim Bakıdan çıxmağa ixtiyarım olmadığını, bu barədə dilimdən iltizam verdiyimi, əgər şərti pozaramsa, məni həbs cəzası gözlədiyini bildirdi. Həmin adamlar bildirdilər ki, sosialist əmlakını dağıdanlarla mübarizə şöbəsinin (SƏDM) işçiləridir. Həmin günlər qəzetlərdə “Məhkəmə zalından” başlıqlı bir yazı dərc olundu. Həmin məqalədə deyilirdi ki, Ələşrəf Əlizadənin arvadı öz evində alverçini gizlənib. Orada həmçinin qeyd olunurdu ki, mən həkiməm, ancaq heç bir yerdə işləmirəm. M.C.Bağırovun və T.Quliyevin təhriklə Azərbaycan geologiya idarəsinin rəisi Abdullayev məni mənzilimdən çıxarmağa çalışdı. Əvvəlcə o məndən mənzili boşaltmağı tələb etdi, sonra isə məhkəmənin evi boşaltmaq haqqında qərarını təqdim etdi. Məhkəmə, başqa yaşayış sahəsi verilmək şərtilə, dörd uşaqla tutduğum mənzildən köçməyim barədə qərar çıxarmışdı. Bağırovun göstərişi ilə Baksovetdən ardıcıl şəkildə 2-3 nəfər gəlir və mənzili boşaltmağı tələb edirdi. 1948-ci ilin sonunda uşaqla (birinin 3, o birinin 7 yaşı vardı) ərimin yanına, Türkmənistana gedirdim. Evdən çıxan kimi dörd yemelyanovçunun məni izlədiyini hiss etdim. Onlar məni gəmiyədək müşayət etdilər. Gəmidə mənimlə bir kayutda kislovodsklı müəllim Oryol Roiya Sergeyevna da gedirdi. Mən Krasnovodskda gəmidən düşərkən sahildə dörd kişinin və əlində çamadan tutmuş bir qadının dayandığını gördüm. Iki kişi məni o biri iki kişiyə göstərib getdi. Onların mənə qarşı nə isə bir təxribat hazırladığını duydum. Sahildəki kişilər çamadanlı qadına nə isə pıçıldayıb, mən tərəfə işarə etdilər. Həmin dəqiqə qadın var səsi ilə çığırmağa başladı: “Tutun, oğrunu, tutun, qoymayın qaçsın”. Sahildəki iki kişi və özünü yetirən daha iki kişi məni əhatəyə alıb, tutdular. Camaat ətrafımıza yığışmağa başladı. Həmin qadın hələ də çığırırdı: “Oğru, cibgir, mənim sənədlərimi və pullarımı oğurlayıb”. Kayutda birgə gəldiyimiz Oryol məni müdafiə etməyə, günahsız olduğumu sübut etməyə çalışdı. Ancaq bir şey çıxmadı, məni DTN-nin şöbəsinə gətirib, uşaqlarımla birgə bir otağa salıb, qapısını bağladılar. Uşaqlarım qışqırıb, ağlamağa naşladılar. Bizi bir neçə saat bağlı otaqda saxladılar. Sonra məni soyundurub, axtarmağa başladılar. Uşaqlarımı da axtardılar, DTN əməkdaşları gəmi işçisindən mənim şeylərimi tələb ediblər. Yəqin ki, çamadanıma bir şey qoyub, sonradan mənim əleyhimə əşyayi- dəlil kimi istifadə etmək istəyirdilər. Lakin həmin gəmi işçisi ayıq tərpənərək, mənə məxsus olan şeyləri yalnız öz yanımda verə biləcəyini bildirib. Öz yanımda çamadanımda axtarış aparıb, heç
46
bir şey tapmadılar. Mən onların üstünə çıxırmağa başladım: “Bu, Bağırovun, Yemelyanovun növbəti qurğularıdır. Sizsə, adınızı sovet çekisti qoymusunuz, görün nə ilə məşğul olursunuz?!.” Bu vaxt qapıda bir dəstə Krasnovodsk sakini, türkmənlər yığışıb, mənim azad olunmağımı tələb edirdilər. Həm də deyirdilər ki, bu təxribatı törədən çamadanlı qadın məşhur fahişədir. Mən 5 saatdan sonra azad olundum. Iki çekist bundan sonra da məni izləməkdə davam edirdi. Ərimin yanına gəlib çıxdım. O isə qəzet məqalələrindən xəbər tutan kimi Bağırovdan çəkinərək məni geriyə - Bakıya göndərdi. Mən uşaqlarımla ağır vəziyyətdə yaşamağa məcbur oldum. Yalnız bir neçə aydan sonra ərim mənimlə gizlicə görüşməyə başladı. Birinci dəfə ərimlə gizli görüşmək üçün Stavropol vilayətinə getdim, ikinci dəfə Türkmənistanda, sonralar Kislovodskda, Yessentukidə və b. yerlərdə görüşdük. 1951-ci ildə mən ərimlə Türkmənistanda yenidən nikah kəsdirdim, öz ərimə ikinci dəfə ərə getdim. Anam iki il dörd ay həbsdə qaldı, ikinci dəfə həbs olunandan sonra daxili həbsxanada tam bir il təkadamlıq kamerada qaldı. Həbs cəzası qurtarandan sonra anamı – 72 yaşlı qadını əvvəlcə Mərəzə rayonuna, mənim onunla bir dəfə görüşdüyümü biləndən sonra uzaq Zərdab rayonuna sürgün etdilər. Bütün bunlardan əlavə, anamın Bakı şəhərindəki mənzilini də əlindən aldılar. Milis, öz anamı evimə buraxmayacağım barədə məndən iltizam aldı. Yalnız Bağırov işdən çıxarılandan sonra anam Bakıya qayıda bildi. Doktor Cavadovsa, azad olunacağı günü görmədən həbs düşərgəsində öldü. Beləliklə, ərim və qardaşım Bağırovun fəaliyyətini tənqid etdiklərinə, mənsə onun məşuqəsi olmağa razılıq vermədiyimə görə ailəmizə bu cür divan tutuldu.
Tənqid üstündə mən 1947-ci ildə DTN müavini vəzifəsindən çıxarıldım. Həmin ilin 16 iyununda Bağırovun adına ərizə yazıb, məni qəbul etməsini xahiş etdim. Bağırov məni qəbul etdi. Mən ona dövlət təhlükəsizlik naziri Yemelyanovun, onun müavini Atakişiyevin, şöbə müdiri Eyyub Qasımovun, şöbə müdirinin müavini Aleksandr Popovun və b. partiyaya yaraşmayan hərəkətlərindən, tutduqları vəzifədən sui-istifadə etmələrindən, məişət pozğunluqlardan danışdım. Konkret olaraq bildirdim ki, Yemelyanov öz katibəsi Demidovayla yaşayır, dörd ailəni qanunsuz olaraq mənzillərindən köçürüb, özünə altı otaqlı mənzil düzəldib. Bakı icraiyyə komitəsinin ayırdığı 60.000 manatdan əlavə 30.000 manat da DTN-nin hesabına, özü üçün bahalı avadanlıq alıb, mənzilinin təmiri üçün məxfi şöbənin işçisi Lartsevdən fəhlə kimi istifadə edib. Qanunsuz olaraq türmədən keçmiş rumın təbəəsini – antisovet təbliğat apardığına görə tutulmuş Sirotanı azad etdirib, yalnız ona görə ki, o, gözəl dərzidir və Yemelyanovun və bütün ailə üzvlərinin paltarlarını tikir. Atakişiyev barədə bildirdim ki, o, Kommunist küçəsindəki gizli mənzili mənimsəyib (indi də orada yaşayır). O, İrana gedərkən alverçi arvadını da özüylə götürüb. O, Atakişiyevin adından istifadə edərək Bakının müxtəlif mağazalarından sistematik şəkildə mal götürürmüş. Bundan əlavə bacısı İranda yaşadığına görə onu İrana buraxmaq qanunu pozmaq demək idi. Qasımov haqqında dedim ki, vaxtından qabaq həbsdən azad olunmuş cinayətkar olduğundan (o, həbsdən Bağırovun və Markaryanın vəsatəti ilə azad olunub) yenə də öz əməllərindən əl çəkmir. Popovla birgə sistematik olaraq sabun, benzin, əlif, naftalin və digər şeylər oğurlayıb, öz aralarında bölürlər, hələ Yemelyanova və Atakişiyevə də pay çatır (bu məsələyə partiya iclasında baxıldı). Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|