Yeni azərbaycan partiyasi gəNCƏ ŞƏHƏr təŞKİlati y u s if o V m ü b a r iZ İm r a n o ğ L u
Yüklə 0,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1 Bax: Рамиз Мехтиев. «Азербайджан: вызовы глобализации». Баку, 2004, s.561.
- Bax: «Xalq qəzeti», 24 noyabr, 1998. Bax: «Xalq qəzeti», 24 noyabr, 1998.
- 1 Bax: «Xalq qəzeti», 24 noyabr, 1998.
dövrdə bəşəri ideyalar əsas etibarı ilə beynəlxalq iqtisadi məkanda baş verən qloballaşma ilə əlaqədar yayılır. Qloballaşma milli mədəniyyətlərə birbaşa təsir edir. Ramiz Mehdiyev yazır ki, «Qloballaşma milli mədəniyyət və ənənələrin prioritetlərini gizli şəkildə dağıdır, özünəməxsusluqdan uzaqlaşmağa gətirib çıxarır və cəmiyyətin coğrafi və iqtisadi vəziyyətindən və siyasi quruluşundan asılı olmayaraq onun qərbləşməsini həyata keçirir».1 Nəzərə aldıqda ki, müasir dövrdə qloballaşma nın təbiri ilə Qərbə məxsus mədəniyyət etiketləri başqa ölkələrə səssiz - küysüz daxil olur, onda, milli mədəniyyətimizin qorunması haqqında Heydər Əli yev tövsiyələrinə biganə qalmağın yolverilməz olduğu hamını düşündürməlidir. Biz Qərbdən elə etiketləri qəbul etməliyik ki, onlar milli - mənəvi dəyərlərimizi zənginləşdirə bilsin. Çünki müasir beynəlxalq inteqrasiya şəraitində Azərbaycan cəmiy yəti özünü dünyadan təcrid edə bilməz. Bu gün Azər baycan Respublikası iqtisadi, siyasi, elmi, mədəni və bir çox sahələrdə beynəlxalq inteqrasiya məkanına qoşulmuşdur. Ona görə də bəşər mədəniyyətinin ən yaxşı ənənələrini qəbul etmək bir zərurətə çevrilmiş dir. Eyni zamanda, mədəniyyətlərin yaxınlaşması Azərbaycan cəmiyyətinə xas olan milli - mənəvi dəyərlərin bəşər mədəniyyətinin bir tərkib hissəsinə 1 Bax: Рамиз Мехтиев. «Азербайджан: вызовы глобализации». Баку, 2004, s.561. 84 çevrilməsinə və onu zəngiləşdirməsinə də təminat yaradır. Əlbəttə ki, vacib şərt milli mədəniyyətin qo runmasından ibarətdir. Buna görə Ümummilli lideri miz Heydər Əliyev göstərir ki, «öz milli - mənəvi dəyərlərimizi ümumbəşəri dəyərlərlə birləşdirib, zənginləşdirib Azərbaycan xalqının ümumi dəyərlə rini, mənəvi dəyərlərini yaratmalıyıq».1 Ümumbəşəri dəyərlərlə bağlı nələrin qəbul edilməsinə də Heydər Əliyev bir konkretlik və aydınlıq gətirir. Heydər Əliyev göstərir ki, «bunun içərisində həm demokratiya, həm hüquq normaları, həm dünyəvi dövlət, həm insan azadlığı, insaiı haqlarının qorunması, plüralizm, sərbəst ticarət, insan sərbəstliyi, sərbəst bazar ticarəti, sərbəst bazar iqti sadiyyatı var - bunlar hamısı ümumbəşəri dəyərlərin bizim milli - mənəvi dəyərlərlə vəhdətindən mey dana gələn müddəalardır».2 Bu müddəaların qəbul edilməsi Azərbaycanda
! 2 Bax: «Xalq qəzeti», 24 noyabr, 1998. Bax: «Xalq qəzeti», 24 noyabr, 1998. 85
üzərində qələbəyə və xalqımızın rifahının yüksəldilməsinə nail olmaqdır. Bütövlükdə milli - mənəvi dəyərlərimizin zən ginləşməsi cəmiyyətimizdə mənəvi zənginlik yara dılmasına, milli şüurun yetkinləşməsinə və müstəqil dövlətçiliyimizin mənafeyinin qorunmasına xidmət göstərilməsi deməkdir. Başqa sözlə, cəmiyyətdəki milli və mənəvi zənginliyin özü müstəqil dövlətçili yimizin mənəvi dayağıdır. 8 6 ÜÇÜNCÜ BÖLMƏ Müstəqil dövlətçilik ənənələri Milli şüurun formalaşmasında müstəqil dövlət çilik ənənələrinin olduqca mühüm rolu vardır. Döv lətçilik ənənələri hər hansı bir ölkədə tarixən formalaşır. Azərbaycanda müstəqil dövlətçiliyin tarixi qədim olmasa da artıq onun özünəməxsus ən ənələri formalaşmışdır. Bu ənənələr az bir müddətdə o qədər zənginləşmişdir ki, onlar ümumilikdə yeni yaranan dövlətçilik qurumları üçün də örnək ola bilər. Dövlətçilik ənənələri də ictimai xarakterlidir; cəmiyyətin bütövləşməsi, milli ideyaların bəşəri ideyalara çevrilməsi, ölkədə insanların firavan həyat qura bilməsi, elmin, mədəniyyətin inkişafı bilavasitə bu ənənlərin bərqərar olunması ilə bağlıdır. Azərbaycan Respublikasında yaranmış müstəqil dövlətçilik ənənələrini aşağıdakı kimi ümumiləşdir mək olar: 1) ictimai birlik, mütəşəkkillik, ictimai həmrəy lik. Müstəqil dövlətçiliyi bərqərar olunmasında icti mai birlik, mütəşəkkillik və ictimai həmrəylik ən əsas və aparıcı şərtlərdəndir. Müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyin ilkin mərhələsində bu şərtlər xüsusilə vacib idi. Çünki ölkədə dağıdıcı və təxribatçı qüw ə- 87
lər dövlətçiliyin bünövrəsinin möhkəmləndirilməsi qarşısında çox böyük maneçiliklər yaradırdılar. Buna görə də Heydər Əliyev deyirdi: «Mən hər dəfə hamı nı milli birliyə dəvət edirəm, milli həmrəyliyə dəvət edirəm, hamımızı birlikdə Azərbaycanın müstəqilil- yini qoruyub saxlamağa dəvət edirəm».1 Azərbaycanda ictimai
- siyasi
sabitliyin yaradılması da məhz, bilavasitə, Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Azərbaycan Respublikası 1991-ci il oktyabrın 18-də öz müstəqilliyini elan etdi. Müstəqil liyin elan edilməsi tarixi bir məqam idi. Artıq cəmiy yətdə ictimai şüurun formalaşması səviyyəsi belə bir məqamdan istifadə olunmasına münbit şərait yarat mışdı. Enyi zamanda, Azərbaycanda müstəqilliyin elan edilməsi, əslində onun tarixi köklər üzərində bərqərar olunması idi. Heydər Əliyev Azərbaycanda müstəqilliyin elan olunmasına dair həyati reallığı belə şərh edir: «Müsətqillik əldə edən hər bir ölkə, milli azadlığını əldə edən xalq öz xoşbəxtliyinə gəlib çatır. Ancaq müstəqilliyi əldə etmək böyük nailiyyət oldu ğu kimi, onu yaşatmaq və əbədi etmək ondan da bö yük nailiyyətdir, ondan da çətin bir işdir. XX əsrdə, 1918-ci ildə Azərbaycan dövlət müstəqilliyini əldə etdi. Bu gün tarixi düzgün təhlil etmək lazımdır. Əgər rus çar imperiyası dağılmasaydı belə bir tarixi - ictimai
şərait yaranmasaydı, bizim
mütərəqqi 1 Bax: «Xalq qəzeti», 24 noyabr, 1998. 88 insanlarımız nə qədər mübarizə aparmış olsaydılar da heç bir
müsətəqillik əldə
edə bilməzdilər. Müstəqillik elan olundu, 23 aydan sonra bu dövlət, hökumət məhv oldu. Birinci, ona görə ki, daxili çəkişmələr imkan vermirdi ki, bu dövlət yaşasm. ikincisi də çar Rusiyası dağıldısa bir, iki, üç il Vətəndaş müharibəsi gedəndən sonra
özünü möhkəmləndirdi və onun yerində Sovet imperiyası yarandı. Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyini itirdi. Demək müstəqilliyi əldə etmək, onu yaşatmaq tarixi ictimai - siyasi şəraitdən asılıdır. 1991-ci ildə də Sovetlər İttifaqı dağılmasaydı heç bir qüvvə, 15 müttəfiq respublikanın heç biri öz müsətəqilliyini elan edə bilməzdi. Yəni 1991-ci ildə də 1918-ci ildə olduğu kimi Azərbaycamn dövlət müstəqilliyini elan etməsi yaranmış tarixi ictimai - siyasi vəziyyətin nəticəsində olmuşdur. Ancaq bu müstəqilliyi yaşatmaq nə cür oldu ? 1991-ci ilin sonunu və 1992-ci ili götürək. 1992-ci ildə Azərbaycan müstəqilliyini saxlaya bilirdimi ? Yox. 1993-cü ilin iyun ayında başlanmış vətəndaş müharibəsi Azərbaycanın müstəqilliyini məhv edirdi».1 Müstəqillik elan edildikdən sonra qarşıda bir əsas məqsəd dururdu. O da müstəqilliyin qorunub saxlanmasından ibarət idi. Ancaq o zaman ha 1 Bax: «Xalq qəzeti», 24 noyabr, 1998. 89
Yüklə 0,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|