11
INTRODIKSION
1
Mardi 21 Desam 2010, Akademi Kreol Morisien, sou prezidans Prof. Vinesh
Hookoomsing, finn zwenn pou pran konsesans ek aprouv bann rekomandasion
final Komite Teknik lor Lortograf Kreol Morisien. Apre prezantasion bann
rekomandasion par prezidan Komite Teknik ek diskision ant bann manb Akademi,
rapor Komite Teknik finn aprouve avek detrwa propozision amandman.
Rapor ki finn soumet AKM Merkredi 26 Zanvie 2011, se donk rapor ki ti aprouve
21 Desam 2010 avek bann amandman propoze.
Afin ki tou bann laspe sa rapor-la paret kler pou tou dimounn, sirtou pou bann ki
pa finn partisip dan bann diskision, nou pe prezant li dan enn format relativman
sinp kot nou pe retras, dan enn fason kronolozik, bann diferan letap ki Komite
Teknik finn swiv ek tou bann laspe ki nou finn konsidere avan vinn lor letap final
nou rapor lor Lortograf Kreol Morisien.
Nou pe prezant rapor-la an sis parti (andeor Anex).
(1)
Enn prezantasion lor Komite Teknik, kontext ki finn amenn so kreasion, so
konpozision ek lobzektif lor ki li finn travay.
(2)
Detrwa linformasion zeneral ek istorik ki bon kone kan pe standardiz lortograf
enn lang.
(3)
Detrwa ti rapel lor rapor Grafi-larmoni ki finn servi kouma dokiman referans pou
tou bann diskision ki Komite Teknik finn ena lor standardizasion lortograf Kreol
Morisien.
(4)
Enn rezime bann reflexion kritik ki Komite Teknik finn prezante devan AKM
Merkredi 10 Novam 2010
lor bann propozision rapor Grafi-larmoni
.
(5)
Regleman ortografik lor transpozision son-grafi pou Kreol Morisien.
(6)
Regleman lor bann lezot konvansion grafik konsernan Kreol Morisien: sistem
ponktiasion, lortograf pou bann zour lasemenn ek mwa dan lane, langaz, nom
prop, toponim, itililizasion tredinion ek apostrof, indikasion ler, kantite, sinbol
pou bann size teknik, siantifik, etc.
1
Enn remersiman spesial Sushila Seetaram ek Shameem Oozeerally pou koudme zot finn done dan
preparasion sa rapor-la ek koreksion text.
12
1
e
PARTI
KOMITE TEKNIK LOR LORTOGRAF KREOL MORISIEN:
SO KREASION, LOBZEKTIF EK KONPOZISION
1.1
Kreasion Komite Teknik lor Lortograf Kreol Morisien
Komite Teknik lor Lortograf Kreol Morisien finn forme Merkredi 27 Oktob 2010
zour lansman ofisiel Akademi Kreol Morisien dan ek par Minister Ledikasion.
Renion ki ti ena sa zour-la finn vinn konfirm desizion ki ti pran Domaine Les
Pailles le 31 Out 2010 kan ti ena Forum nasional lor introdiksion kreol dan lekol, e
kot mazorite manb prezan ti exprim nesesite gard Grafi-larmoni kouma baz
fondamantal pou lortograf ofisiel ki pou vini pou Kreol Morisien, avek posibilite,
si neseser, amenn detrwa retous lor bann propozision ki komite-la ti fer an 2004.
1.2
Lobzektif
Lobzektif Komite Teknik lor Lortograf Kreol Morisien, tel ki AKM finn mandat
li, se fer enn rapor-bilan lor sitiasion lortograf konsernan Kreol Morisien depi ki
rapor Grafi-larmoni finn sorti an Septam 2004 ek fer, si neseser, detrwa nouvo
propozision.
1.3
Konpozision
Komite Teknik lor Lortograf Morisien ena kom manb: Dr Arnaud Carpooran
(Assoc. Prof., UoM, Prezidan komite), Prof. Rada Tirvassen (MIE), Dr Nita
Rughoonundun (Assoc. Prof., MIE), Dr Daniella Police-Michel (Senior Lecturer,
UoM), Alain Romaine (Pret, Legliz katolik), Shameem Oozeerally ek Sushila
Seetaram (etidian ek ex-etidian UoM ki finn ousi travay lor proze Diksioner
Morisien).
Kolaborater: Dr Pascal Nadal ek M. Ashish Beesoondiyal (de lecturer, MIE);
Benazir Chady.ek Kaviraj Mungur (etidian ek ex-etidian UoM ki finn ousi donn
koudme lor proze Diksioner Morisien).
13
2
em
PARTI
DETRWA LINFORMASION ZENERAL LOR LISTWAR LEKRITIR
2.1 Preliminer ek zeneralite
Mem si bann linformasion ki nou pe done isi kapav paret evidan pou sertin, nou
panse ki li inportan prezant zot isi kouma enn rapel, zis pou ki nou sir nou pe koz
mem zafer.
2.1.1 Diferans ant laparol ek lekritir
Li bon kone ki :
(1)
Laparol li enn fakilte iniversel ki tou imin posede depi so nesans alor ki
lekritir li enn pratik sosial ki depann lor enn aprantisaz partikilie. Ziska ler
dan Lemond, sirtou dan bann pei an-vwa devlopman, ena enn gran nonb
dimounn ki pa (finn) gagn akse lekritir.
(2)
Dan tou kiltir ouswa sivilizasion kot enn lang natirel finn fransi kap lekritir,
se laparol ki finn vinn avan e finn pratike pandan lontan, avan ki lekritir-la
devlope. Se zis bann lang artifisiel kouma Esperanto ek Volapuk ki finn
zener bann sistem grafik avan ki dimounn finn aprann koz zot. Me zot esek
relatif antan ki lang kominikasion efektif (setadir ki ena bien tigit dimounn
ki finn arive koz zot) donn klerman enn indikasion lor zot limit e fer nou
konpran ki zot, an realite, kont natir.
(3)
Kan nou koz standardizasion lortograf, li bon rapel ki nou pe fer referans
inikman ek lekritir e non fason dimounn koze. Li inportan ki bann dimounn
ki pe kominike par lekritir ena enn lortograf pou asire ki zot pe konpran zot
kamarad ek evit bann konfizion ek bann malantandi kan zot pe esanz
linformasion. Li ousi reprezant enn gran lekonomi anterm letan ki pran, ek
lenerzi ki depanse, pou lir. Dan so dimansion oral, par kont, li neseser ki
enn lang kapav evolie dan letan, e aksepte fonksionn ek diferan varyete
anmemtan. San ki okenn varyete ladan paret pli siperyer ki enn lot. Se zis
ki sakenn ena so fonksion, so valer, e kontext kot (bizin) servi li. Se souples
ek kapasite enn lang pou adapte li ek sanzman, e aksepte bann
Dostları ilə paylaş: |