V. R. Rahimov, N. U. Ubaydullayev

2-bob. Portlovchi materiallarning yaratilishi 
va rivojlanishi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
88
2.1-§. Portlovchi materiallarning yaratilishi va portlatish ishlarining 
rivojlanishi haqida qisqacha tarixiy ma’lumot. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
2.2-§. Portlashni qo‘zg‘atuvchi vositalarning yaratilishi . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
2.3-§. Portlatish ishlarining rivojlanishi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
3-bob. Portlovchi moddalar nazariyasi haqidagi 
ma’lumotlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
3.1-§. Portlashning turkumlari. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
3.2-§. Portlovchi moddalarni tarkibi, portlashni uyg‘otish usuli 
va foydalanilishi bo‘yicha turkumlarga ajratish. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
3.3-§. Portlovchi moddalarning fizikaviy, kimyoviy xarakteristikasi
. . . . . . . . 97
3.4-§. Portlovchi moddaga aylanishning asosiy shakli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
3.5-§. Portlovchi moddada detonatsiya uyg‘otish uchun beriladigan 
boshlang‘ich impuls . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
3.6-§. Portlovchi modda detonatsiyalangandagi bosim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
3.7-§. Portlovchi moddalarning detonatsiyalanish tezligi va uni 
aniqlash usullari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
3.8-§. Detonatsiyaning turg‘unligi va tezligiga ta’sir etuvchi omillar . . . . . . . 107
3.9-§. Portlovchi moddaning masofaga detonatsiya uzatish qobiliyati . . . . . . . .110
3.10-§. Portlovchi moddalarning mexanik ta’sirga sezgirligi . . . . . . . . . . . . . . .112
3.11-§. Portlovchi moddalarning kislorod balansi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .114
3.12-§. Portlovchi moddalarning kislorod balansi va portlashdan hosil 
bo‘lgan zaharli gazlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115
3.13-§. Portlash harorati, issiqligi va gazlar hajmi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118
3.14-§. Portlovchi moddalarning brizantli (itqituvchanlik) ta’siri. . . . . . . . . . . .118
3.15-§. Portlovchi moddalarning ish qobiliyati (fugasliligi) . . . . . . . . . . . . . . . .121
3.16-§. Portlash energiyasidan foydalanish . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125