Uşaq hüquqlarının araşdırılması
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
Maddə 13 1. Uşaq öz fikrini azad ifadə etmək hüququna malikdir; bu hüquqa hər cür informasiya və ideyaları sərhədlərdən asılı olmayaraq, şifahi, yazılı və ya çap edilmiş formada, incəsənət əsərləri formasında, yaxud uşağın seçdiyi hər hansı digər vasitələrin köməyilə axtarmaq, almaq və vermək azadlığı daxildir. 2. Bu hüququn həyata keçirilməsinə bəzi məhdudiyyətlər qoyula bilər, lakin həmin məhdudiyyətlər qanunda nəzərdə tutulmalı və aşağıdakı məqsədlər üçün zəruri olmalıdır: a) digər şəxslərin hüquqlarına və nüfuzuna hörmət üçün; və ya b) dövlət təhlükəsizliyinin və ya ictimai asayişin (ordre public), yaxud əhalinin sağlamlığının və ya mənəviyyatının mühafizəsi üçün. Maddə 14 1. İştirakçı dövlətlər uşağın düşüncə, vicdan və din azadlığına hörmət edirlər. 2. İştirakçı dövlətlər valideynlərin və müvafiq hallarda qanuni qəyyumların uşağın inkişaf etməkdə olan qabiliyyəti ilə uzlaşan metodlarla onun hüquqlarının həyata keçirilməsində uşağa yol göstərmək, təliamtlandırmaq hüquqlarına və vəzifələrinə hörmət bəsləyirlər. 3. Öz dininə və ya inamına etiqad etmək azadlığına yalnız elə məhdudiyyətlər qoyula bilər ki, bu məhdudiyyətlər qanunla müəyyən edilmiş olsun və dövlət təhlükəsizliyinin, ictimai asayışın, əhalinin mənəviyyatının və ya sağlamlığının mühafizəsi, yaxud digər şəxslərin əsas hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi üçün zəruri olsun.
1. İştirakçı dövlətlər uşağın birliklərə üzv olmaq azadlığını və dinc yığıncaqlarda iştirak etmək azadlığını tanıyırlar. 2. Həmin hüququn həyata keçirilməsində hər hansı məhdudiyyətlər tətbiq edilə bilməz, burada elə məhdudiyyətlər istisna təşkil edir ki, onlar qanuna müvafiq sürətdə tətbiq olunur və demokratik cəmiyyətdə dövlət təhlükəsizliyi və ya ictimai təhlükəsizlik, ictimai asayış baxımından, əhalinin sağlamlığının və ya mənəviyyatının mühafizəsi, yaxud digər şəxslərin hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi üçün zəruridir. Maddə 16 1. Uşağın şəxsi həyat, ailə həyatı, mənzilinin toxunulmazlığı və ya yazışma sirri hüququnu həyata keçirməsinə özbaşınalıqla və ya qanunsuz sürətdə müdaxilə edilə, yaxud onun şərəf və nüfuzuna qanunsuz qəsd edilə bilməz. 2. Uşaq belə müdaxilə və ya qəsdə qarşı qanunla müdafiə olunmaq hüququna malikdir.
İştirakçı dövlətlər kütləvi informasiya vasitələrinin mühüm rol oynadığını qəbul edir və uşağın müxtəlif milli və ya beynəlxalq mənbələrdən informasiya və materiallar, xüsusən uşağın sosial, mənəvi və əxlaqi rifahına, habelə sağlam fiziki və əqli inkişafına köməyə yönəldilmiş informasiya və materiallar ala bilməsini təmin edirlər. Bu məqsədlə iştirakçı dövlətlər: a) kütləvi informasiya vasitələrini uşaq üçün sosial və mədəni baxımdan faydalı olan və 29-cu maddənin ruhuna uyğun gələn informasiya və materialları yaymağa həvəsləndirirlər; b) müxtəlif mədəni, milli və beynəlxalq mənbələrdən alınan belə informasiya və materialların hazırlanması, mübadiləsi və yayılması sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığı təşviq edirlər; c) uşaq ədəbiyyatının buraxılmasını və yayılmasını təşviq edirlər; d) kütləvi informasiya vasitələrini azlıq təşkil edən etnik qrupa və ya aborigen qrupa mənsub olan uşağın dil ilə bağlı ehtiyaclarına xüsusi diqqət yetirməyə həvəsləndirirlər; e) 13-cü və 18-ci maddələrin müddəalarını nəzərə alaraq, uşağın onun rifahına zərər gətirən informasiya və materiallardan qorunmasına dair müvafiq təlimatların hazırlanmasını təşviq edirlər.
1. İştirakçı dövlətlər uşağın tərbiyəsi və inkişafı üçün hər iki valideynin birlikdə və eyni dərəcədə məsuliyyət daşıdığına dair prinsipin tanınmasını təmin etməkdən ötrü mümkün olan bütün səyləri göstərirlər. Uşağın tərbiyəsi və inkişafı üçün əsas məsuliyyəti valideynlər və ya müvafiq hallarda qanuni qəyyumlar daşıyırlar. Uşağın maraqlarının ən yaxşı şəkildə təmini onların əsas qayğı obyektidir. 2. Bu Konvensiyada təsbit olunmuş hüquqların həyata keçirilməsinə təminat verilməsi və şərait yaradılması məqsədilə iştirakçı dövlətlər valideynlərə və qanuni qəyyumlara uşaqların tərbiyəsi ilə bağlı öz vəzifələrini yerinə yetirməkdə lazımi kömək göstərir və uşaq tərbiyə müəssisələrinin, obyektlərinin və xidmətlərinin inkişafını təmin edirlər. 3. İştirakçı dövlətlər bütün lazımi tədbirləri görürlər ki, valideynləri işləyən uşaqların onlara baxmaq üçün nəzərdə tutulmuş xidmətlərdən və imkanlardan istifadə etmək hüququna malik olması təmin edilsin. Maddə 19 1. İştirakçı dövlətlər uşağı valideynlər, qanuni qəyyumlar və ya uşağa qayğı göstərən hər hansı digər şəxs tərəfindən edilən fiziki, yaxud psixoloji zorakılığın, təhqirin və ya pis rəftarın, etinasızlığın və ya istismarın, o cümlədən də cinsi istismarın hər cür formalarından qorumaq məqsədilə bütün lazımi qanunvericilik, inzibati, sosial və maarifçilik tədbirlərini görürlər. 2. Lazım gələrsə, bu cür müdafiə tədbirlərinə uşağa və onun qayğısına qalan şəxslərə zəruri kömək göstərilməsi məqsədilə sosial proqramlar hazırlamaq üçün, habelə uşaqla yuxarıda sadalanmış kobud rəftar hallarının qarşısının alınmasının və aşkara çıxarılmasının digər formalarını həyata keçirmək üçün, bu hallar barədə məlumat vermək, lazımi orqana göndərmək, onun təhqiqatını aparmaq, uşağı müalicə etmək və sonrakı tədbirləri görmək, habelə, lazım gəldikdə, məhkəmə prosesinə başlamaq üçün görülən səmərəli tədbirlər də aid edilməlidir.
1. Öz ailə mühitindən müvəqqəti və ya daimi məhrum olan, yaxud özünün ən yaxşı mənafeyi naminə belə mühitdə qala bilməyən uşaq dövlət tərəfindən xüsusi müdafiə edilmək və ona yardım göstərilmək hüququna malikdir. 2. İştirakçı dövlətlər öz milli qanunlarına uyğun olaraq belə uşağa alternativ qayğını təmin edirlər. 3. Belə alternativ qayğı, inter alia, uşağın şəriətə görə «kəfalət»ə, yəni tərbiyəyə verilməsindən, habelə övladlığa götürülməsindən, lazım gəldikdə isə, uşaqlara baxan müvafiq müəssisələrə qoyulmasından ibarət ola bilər. Uşağın hansı alternativ qayğı üsulu ilə təmin
Yüklə 0,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|