Uluslararasi
Yüklə 18,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anahtar Kelimeler
- Keywords
Uluslararası Geçmişten Günümüze Sinop’ta Türk-İslam Kültürü Sempozyumu / 5-7 Ekim 2018 171 CUMHURİYET’İN ERKEN DÖNEMİNDE YAPILAN İLK NÜFUS SAYIMINA GÖRE (1927) SİNOP’UN DEMOGRAFİSİ İrşad Sami YUCA * Öz Sanayi inkılabından sonra Avrupa’da çıtası giderek artan modernleşme hareketleri Batı’nın geliş- miş ülkelerini isabetli alt ve üst yatırımlar yapabilmek, halkın sosyal ve kültürel gelişmişliğini öğrenebilmek ve buna dair hedefleri belirlemek için 19. yüzyıldan itibaren modern tekniklerle nüfus sayımı yapmaya yöneltmiştir. Osmanlı’da ise nüfus bilgisi geleneksel tahrir yöntemleri veya salnameler yoluyla ve daha çok erkeklerin sayılmasından dolayı sonuçları kısır kalan sayım- lar mevcuttu. Üstelik Osmanlı’nın bazı taşra birimlerinin nüfusu kayıtlara giremediği bugüne de- ğin yapılan bazı akademik çalışmalardan anlaşılmaktadır. Osmanlı’da nüfus bilgisine dair kesin rakamlardan ziyade olasılıklı veya tahminler üzerinden hareket edilmiş olması yatırım program- larını, toplumsal dokunun emniyet, asayiş, eğitim, askeri ve iş gücü niteliklerini belirlemede de zorluklar çıkarmaktaydı. Osmanlı’nın nüfusa dair bu mirasına karşın Cumhuriyet döneminin yeni bürokratik anlayışı nüfus bilgisine dair kesine yakın rakamları elde etmeğe çalışmak ve bu vası- tayla toplumun bütün bir projeksiyonunu çıkarmak düşüncesinde yoğunlaşmıştır. Bu amaçla 1926 yılında TBMM’de yapılan nüfus sayımı ile ilgili yasal düzenlemelerden sonra 28 Ekim 1927 ta- rihinde ülke çapında uygulanan sokağa çıkma yasağı ile beraber Batılı teknik ve standartlarda ilk nüfus sayımı yapılmıştır. Ayrıntılı bir nüfus sayımı örneği olan 1927 nüfus sayımı, toplumun dil, din, etnik, meslek, eğitim, medeni hal, yaş ve sair diğer alt başlıklarında rakam ve oranlar sun- maktadır. Bu çalışmada ise Osmanlı’dan Cumhuriyet’e tarihsel ve kültürel geçmişi ile Karadeniz bölgesinin önemli kenti olan Sinop’un demografik özellikleri ele alınıp değerlendirilecektir. Ça- lışmada özellikle TÜİK arşivinden 1927 yılı nüfus sayımı ile ilgili veriler üzerinden bir projeksi- yon ortay konulacaktır. Anahtar Kelimeler: Cumhuriyet dönemi, Nüfus sayımı, Sinop, Demografik özellikler, Toplum- sal değişim. * Doç. Dr., Muş Alparslan Üniversitesi, s.yuca@alparslan.edu.tr International Symposium on Turkish-Islamic Culture in Sinop From Past to Present / 5-7 October 2018 172 According to the first Population Census Made in the Early Period of the Republic the Demographic of Sinop Abstract After the Industrial Revolution, increasingly modernizing movements in the Europe had led the developed countries of the West to made appropriate law and high investments. For this reason, population censuses were carried out with modern techniques since the 19th century in order to learn the social and cultural development of the people and to determine their goals. By this time in the Ottoman Empire, methods were applied through the use of population information, tradi- tional methods of torture, or yearbooks to obtain information that could only be called inferior as a result of being considered only male population. Even in the Ottoman period, the fact that some of the provincial units did not enter the population precisely is understood from the works done so far. In the Ottoman Empire, there were some difficulties in determining the investment pro- grams, social touch, security, order, education, military and labour power qualities, which were more or less likely to be based on close quarters of the population. For all these reasons, it became compulsory to take out a whole projection of the society through figures close to the numbers in the early years of the Republican era. For this reason, after the legal regulations on the population census in 1926, the first population census was carried out on 28 October 1927, along with na- tionwide ban on leaving the western standard. A detailed census example, the 1927 Population Census, provides figures and ratios in the language, religion, ethnicity, occupation, education, marital status, age and other subheadings of the society. In this study will be studied the demo- graphic characteristics of Sinop, which has an identity as an important Black Sea region city from the Ottoman Empire to Republic. In this study, especially the data related to the population census of 1927 will be used from the TUIK’s archive. Keywords: Republic era, Population census, Sinop, Demographic characteristics, Social change. Uluslararası Geçmişten Günümüze Sinop’ta Türk-İslam Kültürü Sempozyumu / 5-7 Ekim 2018 173 OSMANLI DÖNEMİ SİNOP İLİNİN SOSYAL HAYATINA GENEL BİR BAKIŞ İbrahim KESKİN Öz Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, Helen ve Roma dönemlerinde bayındır hale getirilmiş olan Sinop, Bizans döneminde dini, ticari ve kültürel hayatta gerilemeye başlamıştır. Selçuklular tarafından fethedildikten sonra Türk-İslam egemenliğine geçmiştir. Beylikler dönemini geçiş dö- nemi olarak kabul edersek asıl atılımını Osmanlı döneminde yapmıştır. Türk-İslam egemenliği döneminde Sinop’u ziyaret eden İbni Batuta, Evliya Çelebi gibi seyyahlar onu doğal güzelliği, yapıları ve camileriyle dikkat çeken bir şehir olarak tanıtmışlardır. Sinop, Türk-İslam egemenli- ğine geçtikten sonra müesses bir şehir kimliğine bürünmüş, stratejik konumu nedeniyle de bazı önemli olaylara da sahne olmuştur. Bu bağlamda Sinop Baskını ilk akla gelen örnektir. Tebliği- mizde Sinop’un Osmanlı fethinden 19. yy’a kadar olan sosyal hayatının genel çizgileri üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda nüfus, toplum yapısı, dini gruplar, mahalleler… gibi sosyal hayatla iç içe olan alanlar bir arada incelenecektir. Selçuklu, Pervaneoğulları ve Candaroğulları dönemlerine değinilmeyecektir. Anahtar Kelimeler: Sinop, Osmanlı, Sosyal hayat. Doç. Dr. Bursa Uludağ Üniversitesi, ikeskin@uludag.edu.tr Yüklə 18,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|