TermiNLƏRİN İzahli lüĞƏTİ
Yüklə 0,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
Tərtibçi: Elçin Cəfərov , versiya 15.04 idarəetmə orqanları tərəfindən qəbul olunmuş qətnamələr, normativ olmaqla bütün müəssisə və təşkilatlar tərəfindən yerinə yetirilməsi məcburi xarakter daşıyır. Qış müharibəsi tarixi
II Dünya Müharibəsinin gedişində SSRİ Finlandiyaya müharibə elan edir. Müharibə (30 noyabr 1940–15 mart 1941) nəticəsində ruslar çox böyük itkilər versələr də, Finlandiyaya məxsus ərazilərin 10%-ni işğal edirlər.
tarixi
Tam tutmayan dövlət çevrilişi cəhdi Qiymətqoyma iqtisadi Xarici valyutaların, qiymətli kağızların (səhm,istiqraz) məzənnəsinin, birjalarda malların topdan satış qiymətlərinin təyin edilməsi. Qlobal coğrafi
Ümumbəşəri Qoelro tarixi
Rusiyanı elektrikləşdirən Dövlət komissiyası Qolçomaqlar tarixi
Kənd burjuaziyası Qondarma siyasi
Tanınmayan Qordi düyünü tarixi
Son dərəcə dolaşıq düyün. Qədim yunan rəvayətinə görə indiki Türkiyənin mərkəzində Qordiya şəhəri yaxınlığındakı məbəddə aşılması çətin olan bir düyün arabaya bağlanmış olur. M. İsgəndər bu düyünü açmaq əvəzinə onu qılıncla parçaladı. Mənası: dolaşıq məsələ barəsində cəsarətli qərar
tarixi
Dünyanın 118 ölkəsini ilk növbədə hərbi bloklara qoşulmamaq prinsipi üzrə birləşdirən beynəlxalq təşkilatdır. Bu hərəkat 1961-ci ilin sentyabrında 25 ölkənin iştirakı ilə Belqradda yaradılıb. İndiyə qədər Azərbaycan bu hərəkatda müşahidəçi qismində iştirak edib.
tarixi
Hazırda dünyanın əksər ölkələrinin, o cümlədən Azərbaycan Respublikasının rəsmi təqvimi. Papa XIII Qriqorinin göstərişi ilə tərtib olunmuşdur. Daha əvvəlki Yuli təqviminin islah edilmiş variantıdır. 4 oktyabr 1582-ci ildən tətbiq olunsa da ayrı-ayrı ölkələrdə bu təqvimə müxtəlif vaxtlarda keçilmişdir. Qriqori təqvimi də Yuli təqvimi kimi 12 aydan ibarətdir: yanvar, fevral, mart, aprel, may, iyun, iyul, avqust, sentyabr, oktyabr, noyabr və dekabr Yuli təvimi hər 400 ildə təxminən 3 gün qabağa qaçırdı. Məsələn, əgər eranın başlanğıcında - İusus Xristosun doğulduğu illərdə, gecə-gündüz bərabərliyi (başqa sözlə, Novruz bayramı) martın 23-nə düşübsə, 1600-cü ildə martın 11-nə təsadüf etməli idi (23-((1600:400)Х3)). Ona görə də Papa Qriqori təqvimdə islahat etməyə məcbur oldu və 4 oktyabr 1582-ci il tarixdən sonra İspaniya, İtaliya, Portuqaliya ərazisində elan edildi ki, heç də oktyabrın 5-i yox, əslində 15 oktyabrdır! Lakin provoslav məzhəbli xristianlar Papa Qriqorinin islahatını dərhal tanımadılar. Məsələn, Rusiya 1918- ci ilə qədər Qriqori təqviminə keçmədi və yalnız göstərilən ildə, Leninin dekreti ilə 31 yanvar 1918- ci il tarixdə Rusiyada elan edildi ki, bəs sabah heç də fevralın 1-i yox, əslində fevralın 13-üdür.
coğrafi
Böyük Britaniyanın paytaxtı Londondakı Qrinviç qəsəbəsində yerləşən Qrinviç rəssədxanasından keçən meridiana deyilir. Bu meridian sıfırıncı meridian adlanır. Əvvəllər sıfırıncı meridian İngiltərədə "Qrinviç meridianı" , Fransada "Paris meridianı" və Rusiyada "Pulkov meridianı" adlanırdı. 1884-cü ildə ABŞ konqresində sıfırıncı meridian "Qrinviç meridianı" qəbul olunmuşdur. Qrivna iqtisadi Qədim slavyanlarda boyunbağı, Ukraynada pul vahidi
tarixi
Prusiyada varlı kəndli Qrossmeyster siyasi
Almanca qros – böyük, meyster - ağa. Məsələn alman hərbi rahiblər ordenində böyük magistr Quberniya tarixi
Çar Rusiyası dövründə inzibati-ərazi vahidi. Quberniya inzibati-ərazi vahidi 1708-ci ildə yaranıb, 1917-ci ildə oktyabr çevrilişi zamanı ləğv olundu. Qəzalar isə 1929-30-cu illərdə ləğv olundu və rayonlaşma sistemi tətbiq olundu.
tarixi
Bir insanın başqa birinin malı və mülkü olmasıdır . Quldarlıq tarixi
İctimai-iqtisadi formasiya, sinfi cəmiyyətin ilk forması. Quldarlar sinfinin qullar sinfini istismar etməsinə əsaslanmışdı. Qullar nəinki istehsal vasitələri üzərində hakimiyyətdən məhrum idilər, onlar hətta özləri istehsalın bir şərti, "danışan əmək aləti" kimi öz ağalarına məxsus idilər.
coğrafi
Yalnız yuxarı enliklərdə müşahidə olunan təbiətin gözəl optiki hadisələrdən biridir. Əksər hallarda qütb parıltısı mavi-ağ olur və yalnız nadir hallarda çoxrəngli parıltıya təsadüf etmək olar. Qütb parıltısı Yer kürəsinə yerətrafı kosmik mühitdən geomaqnit sahənin güc xətləri istiqamətində hərəkət edən yüklü hissəciklərin atmosferin yuxarı qatların bombalaması nəticəsində yaranır. Qütb parıltısı bir neçə saatdan bir neçə günə qədər davam edir və öz qeyri adi gözəlliyi ilə insanları valeh edir.
hüquqi
Qanuni, qanunla icazə (yol) verilən, açıq Lend-Liz haqqında qanun tarixi
II Dünya müharibəsində ABŞ-ın öz müttəfiqlərinə döyüş sursatı, texnika, xammal, neft məhsulları və s. verilməsini həyata keçirən 1941-ci ildə qəbul edilmiş dövlət proqramı idi. Ən çox yardım alan dövlətlər: B.Britaniya, SSRİ, Fransa, Çin
tarixi
Ölümcül Leyboristlər tarixi
Böyük Britaniyada "fəhlə" partiyası deyilən sağ sosialist partiyanın üzvləri Ləyaqət hüquqi
Şəxsin özünün mənəvi, əxlaqi və digər insani keyfiyyətlərinə verdiyi qiymətdir Liberal siyasi
Azad düşüncəli, güzəştə gedən Liberlizm siyasi
Cəryan fransız maarifçiləri və filosofları (J.J.Russo, Didro, Lametri), ingilis filosofları (C.Lokk, T.Hobbs) və utopik sosialistlərin yaradıcılığında yer almış " təbii hüquq " nəzəriyyəsinə və dövlətin yaradılması haqqındakı " ictimai müqavilə " təliminə əsaslanır. Əsas fikir bundan ibarətdir ki, insanlar dünyaya gələrkən hamısı bərabər təbii hüquqlara malik olurlar. Lobbiçilik siyasi
("Lobbi" – ingilis parlamentinin dəhlizi belə adlanır, buraya insanlar deputatlara qeyri-rəsmi təsir göstərmək üçün gəlirdilər) İctimai şüurda birmənalı qarşılanmır, həm pozitiv, həm neqativ məna daşıyır. Lobbiçiliyin ifrat neqativ ifadəsi müəyyən qrup və şəxslərin maraqlarının təmin olunması
Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|