Tajibayev G. Sh. Boshlang‘ich sinflarda ingliz tili o‘qitish

vazifa 
o‘qituvchi 
o‘quvchi 
I-bosqich. 
Havozalash 
bosqichi 
Scaffolding 
stage 
 
Drilling 
Substitution drilling mashqi orqali talaffuz, 
leksika 
va 
grammatikaga 
oid 
bilimlar 
shakllantiriladi. O‘qituvchi doskada proektor 
vositasida quyidagi jadvalni havola etish orqali 
mashq bajarilishini havozalaydi. 
For
 
breakfast
 
I
 
have
 
tea
 
lunch 
you 
milk 
sugar 
dinner 
we 
bread 
butter 
supper 
they 
jam 
eggs 
Almashtiriladigan jadval yordamida o‘qituvchi 
yangi gaplar tuzadi. 
O‘qituvchi: For breakfast I have tea. 
O‘qituvchi: Milk
 
O‘quvchilar 
almashtiriladi-gan 
jadval yordamida 
grammatik 
jihatdan 
to‘g‘ri 
gaplar tuzadilar. 
For 
breakfast 
I 
have tea. 
For 
breakfast 
I 
have milk. 
For 
breakfast 
I 
have sugar. 
 
Chain drill 
 
O‘qituvchi 
zanjirli 
mashq 
o‘tkazadi. 
O‘qituvchi guruxni ikki jamoaga bo‘ladi. 
O‘qituvchi o‘quvchilarga dastlabki tuzilgan 
gapga navbati bilan yangi so‘z qo‘shib borish 
lozimligini tushuntiradi. Qaysi jamoa uzun gap 
tuzsa g‘olib hisoblanadi.
P1: For breakfast I 
have bread. 
P2: For breakfast I 
have bread and 
butter. 
Pair work 
Line 
dialogue 
 
O‘quvchilarga juft bo‘lib dialog tuzish 
topshirig‘i beriladi.
T: For breakfast I have bread and tea. What 
about you, Shodiya. 
P1: For breakfast I have milk and butter. What 
about you Bobur? 
O‘quvchilar 
juft 
bo‘lib 
dialog 
tuzishadi. 
O‘qituvchi doskada quyidagi jadvalni xavola 
etadi. Proektor bo‘lmasi, jadvalni doskaga 
Jadval yordamida 
o‘quvchilar yangi 

---

182 
chizishi va qirqma rasmlardan foydalanishi 
ham mumkin. 
For 
breakfast 
lunch 
dinner 
supper 
I 
you 
we 
they
eat 
drink 
Shuningdek, o‘qituvchi o‘zini biror 
narsani ichayotgan yoki chaynayotgandek 
ko‘rsatib, so‘zning ma’nosini to‘g‘ri taxmin 
qilinishiga ko‘maklashadi. Ushbu mashqda 
leksik 
materialning 
to‘liq takrorlanishini 
ta’minlash uchun o‘qituvchi fleshkartalarni 
almashtirib 
turishi 
lozim 
bo‘ladi. 
Til 
materialini 
o‘zlashtirish 
tezligiga 
qarab 
jadvaldagi ustunlar navbati bilan o‘chiriladi. 
So‘nggi bosqichda faqat fleshkartalar qoladi.
taqdim 
etilgan 
leksik 
birlikning 
ma’nosini fahmlab 
olishadi. 
O‘quvchilar jadval 
asosida 
gap 
tuzishni 
mashq 
qilishadi. O‘quv-
chilar bir-birlarini 
diqqat 
bilan 
tinglashadi.
 
What do you 
eat 
for 
breakfast? 
lunch? 
drink 
dinner? 
supper? 
Muloqot modelini egallash mashqi. Ushbu 
jadval yordamida o‘quvchilarga yangi muloqot 
modeli o‘rgatiladi.
O‘quvchilar nutqiy 
model ishtirokida 
savol 
so‘rashni 
mashq qilishadi.
II-bosqich 
kommuni- 
katsiya va 
O‘qituvchi 
o‘quvchilarni 
jamoalarga 
taqsimlaydi va ularga so‘rovnoma jadvallarini 
to‘ldirish topshirig‘ini beradi.
So‘rovnoma 
jadvallarini 
to‘ldirish 

---

183 
interaksiya 
bosqichi 
(Class 
survey)
for 
breakfast 
lunch 
dinner 
you
bread 
with jam 
hot dog 
with 
salad 
soup with 
vegetables 
Nodira
Zebo
Yusuf
jarayonida 
o‘quvchilar o‘zaro 
muloqotga 
kirishadilar 
va 
ikkinchi bosqichda 
mashq qilinga nutq 
modellaridan 
foydalanib dialog 
tuzishadi. 
Jadvallarni o‘quvchilarning eng yaqin rivojlanish zonasidan kelib chiqib 
murakkablashtirish ham mumkin. 
I 
like 
hot 
bread 
butter 
delicious 
cookie 
You 
dislike 
jam 
salty 
milk 
sausage 
We 
enjoy 
spicy 
cheese 
soup 
boiled 
porridge 
They 
have 
meatballs
fried 
salad 
juice 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

184 
5-ilova
Almashtiriladigan jadval (Substitution table) 
 
A cow 
has 
long 
short 
big 
strong 
small 
sharp 
tail 
A horse 
legs 
A sheep 
eyes 
A donkey 
ears 
A goat 
nose 
A camel 
neck 
A dog 
teeth 
 
About my self 
I
 
am
 
7
 
Uzbek 
a pupil 
a boy 
a girl 
 
 
Give
 
Fetch
 
Bring
 
Pass 
 
me
 
a
 
your
 
this
 
that
 
book
 
pen 
pencil 
ruler 
crayon 
rubber 
 
 
 
 

---

185 
6-ilova 
So‘rovnoma jadvali (Classroom survey table) 
dog 
cat 
parrot 
hedgehog hamster
 
fish
 
tortoise 
you 
√ 
√ 
Tolib 
√ 
√ 
Madina 
√ 
√ 
total 
2 
2 
1 
0 
1 
0 
0 
 
Birthday survey 
Language focus: 
When is your birthday? My birthday is (name a date and a 
month). Oh, how nice! That's a good month. 
pupil’s name 
month 
day 
Bobur 
September 
18 
Gulnora 
March 
7 
 
Days of the week 
Language focus: 
What do you do on Monday (Tuesday/Wednesday)?watch TV, 
play football, help mother, go shopping, ride a bicycle, water the flowers, clean the 
room, mop the floor, wash the dishes, vacuum the room, feed the animals 
I 
Tolib 
Bobur 
Linda 
Monday
help mother 
Tuesday
play football 
Wednesday
ride 
a 
bicycle 
Thursday
go shopping 
 

---

186 
7-ilova
Birinchi va ikkinchi sinf o‘quvchilari uchun shakllantiruvchi, rivojlantiruvchi va 
kommunikativ o‘yin mashqlaridan namunalar 
1.
 
Shakllantiruvchi mashqlar 
1.1.
 
Teach the fruit vocabulary 
Oʻqituvchi imkon qila olsa, darsga plastik mevalar olib keladi va ularni 
mashgʻulot boshlashdan avval savatga (yoki qutiga) solib qoʻyadi. Oʻquvchilar 
bilan salomlashib va oʻtilgan mashgʻulot takrorlanib olinganidan soʻng oʻqituvchi 
qutini silkitadi. Qutidan chiqayotgan tovush oʻquvchilar eʻtiborini tortadi. 
Oʻqituvchi qutini ochib ichidan bitta meva oladi va uni goʻyoki tishlagan va 
chaynagandek ishoralar koʻrsatadi: 
Yummy! Delicious!
Oʻqituvchi oʻquvchilar oldiga borib, ularni ham yolgʻondakam tishlash va 
chaynashga, keyin «
Yummy! Delicious!»
deyishga ragʻbatlantiradi. Barcha 
oʻquvchilar meva bilan taqlid mashqini bajarib olganidan soʻng oʻqituvchi mazkur 
mevaning inglizcha nomini aytadi: 
This is an apple. This is a red apple. This is a 
delicious apple. This is a delicious red apple.
Oʻqituvchi barcha mevalarning 
inglizcha nomini shu tariqa tanishtirib boradi. 
1.2. 
Fruit Fetch
 
Oʻqituvchi guruh oʻquvchilariga yetarli miqdordagi sabzovot fleshkartalarini 
polga sochib yuboradi va oʻquvchilardan ularni olib kelishni soʻraydi: 
Zebo fetch 
me the red peach, please. Bobur fetch me the yellow apricot, please. Gulzira 
please, fetch me the green apple.(Apple, apple. Fetch me an apple, the green apple. 
Be quick). 
Oʻquvchilar mevalarni olib kelishganida oʻqituvchi ular bilan qisqa 
dialog tuzadi: 
Here you are! Thank you. You are welcome.
1.3. 
Fruit Rope Jump 
Oʻqituvchi polga uzun arqon tashlaydi va arqonning narigi tomoniga mevalarni 
qator teradi. Oʻquvchilar saf tortib turishadi va navbati bilan arqondan sakrab 

---

187 
oʻtishib oʻqituvchi aytgan mevani tanlaydi va uni quti ichiga solidi: 
Bobur run to 
the rope. Jump over the rope. Take the red apple and put it into the box.
Oʻquvchilar arqondan sakrab o’tishlari ham mumkin. Buning uchun ikki nafar 
oʻquvchi arqonning ikki uchidan ushlab turishi lozim boʻladi.