Sumqayıt Şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarəsi

7 
 
 
       Lakin  Sovetlər birliyinin süqutu, ictimai-siyasi formasiyanın 
dəyişməsi nəticəsində  zəncirvari iqtisadi bağlılıq qırıldığına görə 
Sumqayıt da bir müddət özünün böhran mərhələsini yaşamalı 
olmuşdur. Müstəqillik illərində isə ulu öndərin işləyib hazırladığı 
inkişaf konsepsiyası  zəminində  gənclik  şəhəri yenidən dirçəlməyə 
başlayıb. Hazırda Prezident İlham  Əliyevin gündəlik qayğısı 
sayəsində Sumqayıtın infrastrukturu dinamik inkişaf etməkdədir.  
    Bu  gün  Sumqayıtın sənaye kompleksinin əsasını  «Аzərikimyа» 
İstеhsаlаt Birliyinin «Еtilеn Pоliеtilеn», «Üzvi sintеz», «Səthi Аktiv 
Mаddələr» və «Mехаniki Təmir» zаvоdlаrı, Buхаr Gеnеrаtоr 
Qurğusu, «Azərboru», «Azəralüminium», «Sumqayıt Superfosfat», 
«Sumqаyıt Intеrtеkstil», «Sumqаyıt Sənаyе Istеhsаl» və «Sumqаyıt 
Çörək»  Аçıq Səhmdаr Cəmiyyətləri, «Dizayn Cenay Azərbaycan», 
«Azel LTD», «BASF Caspian YKS», «Az Saks Bеtоn LTD», 
«Bismak» QSK və 525 MVT gücündə Sumqаyıt Еlеktrik Stаnsiyаsı 
Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətləri, 17 müаsir tехnоlоgiyаlаr 
əsаsındа qurulmuş Sumqаyıt Tехnоlоgiyаlаr Pаrkı  və Sumqаyıt 
Günəş Tеnоlоgiyаlаrı Pаrkı, «Аzərsun Hоldinq» Şirkətlər qrupunun 
müаsir zаvоdlаrı  təşkil edir. Sumqаyıtdа  Аzərbаycаn Milli Еlmlər 
Аkаdеmiyаsının Pоlimеr Mаtеriаllаrı  İnstitutu, «Аzərikimyа» 
İstеhsаlаt Birliyinin Dövlət Lаyihə İnstitutu və Аzərbаycаn Müdаfiə 
Sənаyеsi Nаzirliyinin «Nеftqazavtomat» Elm İstehsalat Müəsissəsi 
fəaliyyət göstərir. Azərbaycan sənayesinin tərəqqisində unikal 
əhəmiyyəti artan şəhər bir növ özünün ikinci gəncliyinə qovuşur. 
     Yüz  minlərlə adamın taleyinin şəhəri sayılan Sumqayıt bu gün 
təkcə Azərbaycanın deyil, bütün Cənubi Qafqazın iri addımlarla 
irəliləyən mühüm sənaye şəhərinə çevrilmişdir. Burada müasir şəhər 
infrastrukturu yaradılır, necə deyərlər, bütün cəbhə boyu abadlıq-
quruculuq yürüşü davam edir. Parkların, meydanların yenidən 
qurulması, istehsal sahələrinin genişləndirilməsi,  əhalinin həyat 
səviyyəsinin durmadan yaxşılaşması hər kəsi sevindirir. 
     Sumqayıtlılar ümummilli lider H.Əliyevin diqqət və qayğısını hər 
zaman hiss etmişlər. Sumqayıtın sosial-iqtisadi inkişafında, sənaye 
strukturlarının formalaşmasında, elmin, təhsilin, mədəniyyətin 
tərəqqisində onun müstəsna  əməyi vardır. Siyasi hakimiyyəti 
dövründə 16 dəfə Sumqayıtda olan cənab H.Əliyevin hər səfəri  

---

8 
 
 
şəhərin tarixində əlamətdar hadisə olmuşdur. Dahi öndərin vaxtı ilə 
"gənclər  şəhəri" adlandırdığı, habelə müdrik qərarları ilə böyük 
sənaye potensialı formalaşdırdığı Sumqayıt  şəhəri  bu gün özünün 
iqtisadi tərəqqi və yüksəliş mərhələsini yaşayır. 
    Sumqayıtın ölkə  həyatında özünəməxsus yer tutması  təkcə onun 
yaranma tarixi, respublika iqtisadiyyatında mühüm rolu ilə 
kifayətlənmir. Bu şəhəri fərqləndirən  əsas cəhətlərdən biri və  bəlkə 
də başlıcası burada formalaşan təkrarsız mühitdir. Sumqayıt 
vətənimizin bir çox  bölgəsindən təşrif buyurmuş insanların 
mehriban ailəsinin məskənidir. Azərbaycanın hansı yerindən 
gəldiyinə  fərq qoymadan hər bir insanı  ağuşuna alan bu şəhərdə 
möhkəm qardaşlıq və dostluq özünün parlaq ifadəsini tapmışdır. 

---

9 
 
 
I. Heydər Əliyev və Sumqayıt 
1.1 Kitablar 
 
 
1.
 
3 aprel günəşi. I kitab / tərt.-red. R. Oday. - Bakı : Nurlan, 2007. - 
280 s. 
2.
 
Vəziroğlu, B. Heydər Əliyev və Sumqayıt // Vəziroğlu B.  
Taleyimin şəhəri. -  B.: “Nasir” nəşriyyatı, 2004. - s. 5-15. 
 
1.2. Dövri mətbuat materialları 
 
3.
 
Sumqayıt Ulu öndər Heydər Əliyevin böyük diqqət göstərdiyi və 
arzularının gerçəkləşdiyi  şəhər kimi ölkəmizin  şanlı tarixinə 
düşmüşdür : Sumqayıt - 65 // Məslək. - 2014. - 18 sentyabr. - № 
11/12. - S. 4-5. 
 
4.
 
Quliyev, Sübhan. Qəlblərdə yaşayan insan: Sumqayıtlılar Ulu öndər 
Heydər  Əliyevin xatirəsini ehtiramla yad etdilər / S. Quliyev // 
Sumqayıt. – 2013. – 14 dekabr. - № 61. – S. 2. 
 
5.
 
Məlikov, Qüdrət. Heydər Əliyevin Sumqayıta diqqəti, qayğısı və 
arzularının bəhrəsi / Q. Məlikov // Sumqayıt. - 2013. - 4 may. - № 
22-23. - S. 4-5. 
 
6.
 
Məlikov, Qüdrət. Müstəqil, demokratik Azərbaycan dövlətinin 
qurucusu: Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Sumqayıt filialında 
“dəyirmi masa”  / Q. Məlikov // Sumqayıt. - 2013. – 6 aprel. - № 16. 
- S. 2. Ümummilli lider Heydər Əliyevin 90 illik yubileyinə həsr 
olunmuş tədbir haqqında. 
 
7.
 
Muğanlı, Qüdrət. Xalqın əbədiyaşar oğlu anılır  Q. Muğanlı  // 
Sumqayıt. - 2012. – 12 may. - № 23. - S. 1. - Mayın 10-da Sumqayıt 
şəhərində Heydər Əliyevin anım mərasimi keçirilmişdir. 
 
8.
 
Muğanlı, Qüdrət. Daim anılacaq insan: Ümummilli lider Heydər 
Əliyevin xatirəsi ehtiramla yad edildi // Sumqayıt. - 2011. – 17 
dekabr. – S.1. 

---

10 
 
9.
 
Muğanlı, Qüdrət. Zaman-zaman anılacaq düha: Ümummilli lider 
Heydər Əliyevin 88-ci ildönümünə həsr olunmuş tədbir  // Sumqayıt. 
- 2011. – 11 may. – S.1. 
 
10.
 
Ulu öndər Heydər  Əliyevin büstü açılmışdır: Ümummilli lider 
Heydər Əliyevin 88-ci ildönümü münasibəti ilə SDU-də dahi insanın 
büstü açılmışdır  // Sumqayıt. - 2011. – 7 may. – S.1. 
 
11.
 
İsmayılov, Aydın. Heydər Əliyev və Sumqayıt / A. İsmayılov // 
Azad Azərbaycan. - 2010. –10 dekabr. - № 176. - S. 5. - Ulu öndərin 
Sumqayıta səfərləri haqqında. 
 
12.
 
Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin 85 illik 
yubileyinin qeyd edilməsi haqqında Sumqayıt Şəhər İcra 
Hakimiyyəti başçısının Sərəncamı  // Sumqayıt. - 2008. - 2 aprel. 
 
13.
 
Məlikov, Q.  Heydər Əliyevin Sumqayıta diqqəti, qayğısı və 
arzularının bəhrəsi  // Sumqayıt. -  2009. - 11 iyul. 
 
14.
 
Əhədov, A. Xalqın sədaqətli oğlu: H. Əliyev və Sumqayıt // Sum-
qayıt. - 2008. - 7 may. - S. 4. 
 
15.
 
Əzimov, Ə. Metallurqlara dayaq olan insan: H. Əliyev və Sumqayıt  
// Sumqayıt. - 2008. - 7 may. - S. 4. 
 
16.
 
İmaməliyev, A.  Heydər Əliyev dünyanın ən böyük, ən fədakar 
azərbaycanlısı idi  // Sumqayıt. - 2008. - 26 aprel. 
 
17.
 
Mikayılov, Q. Kimyaçıların ulu öndərə məhəbbəti əbədidir: H. 
Əliyev və Sumqayıtın kimya sənayesi // Sumqayıt. - 2008. - 23 aprel. 
- S. 2. 
 
18.
 
Əliyev, V. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin 3 
aprel 2003-cü ildə  Sumqayıt şəhərinə tarixi səfərinin 5-ci 
ildönümünə həsr olunmuş tədbirdə şəhər icra hakimiyyətinin 
başçısının çıxışı // Sumqayıt. - 2008. - 5 aprel. 
 
19.
 
Sumqayıtlıların həyatında və taleyində yaşayan gün: Tarixi 3 
aprel müşavirəsindən 5 il ötdü //Sumqayıt. - 2008. - 5 aprel. - S. 1. 
 
20.
 
Məlikov, Q.  Sumqayıtın inkişafında Heydər Əliyev dövrü və İlham 
Əliyev mərhələsi // Sumqayıt. - 2007. - 19 dekabr. - S. 6-7. 
 

---