Stoxastik proqramlaşdırma məsələləri

Stoxastik proqramlaşdırma məsələləri
Stokastik proqramlaşdırma problemləri qeyri-müəyyənlik şəraitində qərarların qəbulu ilə məşğul olan riyazi optimallaşdırma problemləri sinfidir. Bu problemlərdə bəzi parametrlər və ya dəyişənlər təsadüfi dəyişikliklərə məruz qalır və ya ehtimal paylanmasına uyğundur. Stokastik proqramlaşdırmanın məqsədi bu qeyri-müəyyənliyi nəzərə alaraq obyektiv funksiyanı optimallaşdıran qərarlar qəbul etməkdir.
Stokastik proqramlaşdırma problemlərinin bəzi əsas xüsusiyyətləri və komponentləri bunlardır:
1. Obyektiv Funksiya: Stokastik proqramlaşdırma problemləri ya minimuma endirilməli (məsələn, xərc, risk) və ya maksimuma çatdırılmalı (məsələn, mənfəət, gözlənilən faydalılıq) obyektiv funksiyanı əhatə edir.
2. Qərar Dəyişənləri: Bunlar qərar verənin nəzarət edə və ya seçə biləcəyi dəyişənlərdir. Qərar dəyişənləri adətən simvollarla təmsil olunur və optimallaşdırmaya məruz qalır
3. Stokastik Parametrlər: Stokastik proqramlaşdırma problemlərinə qeyri-müəyyən olan və ehtimal paylamalarına əməl edən parametrlər və ya dəyişənlər daxildir. Bu qeyri-müəyyənliklər tələb, qiymətlər, istehsal gəlirləri və ya resurs mövcudluğu kimi amilləri təmsil edə bilər.
4. Deterministik Məhdudiyyətlər: Bunlar qeyri-müəyyənlikdən asılı olmayaraq təmin edilməli olan məhdudiyyətlərdir. Deterministik məhdudiyyətlər fiziki məhdudiyyətləri, tutum məhdudiyyətlərini və ya digər tələbləri əhatə edir.
5. Stokastik Məhdudiyyətlər: Stokastik proqramlaşdırma təsadüfi dəyişikliklərə məruz qalan məhdudiyyətləri də əhatə edir. Bu məhdudiyyətlər problemin ehtimal xarakterini əhatə edir. Məsələn, müəyyən bir hadisənin (məsələn, inventar çatışmazlığı) ehtimalının müəyyən edilmiş həddən aşağı olmasını təmin etmək.
6. Qərar Vermə Siyasətləri: Stokastik proqramlaşdırma qeyri-müəyyənlik şəraitində qərarların necə qəbul ediləcəyini müəyyən edən qərar siyasətlərinin işlənib hazırlanmasına imkan verir. Bu siyasətlər deterministik (məsələn, şərti ehtimallardan istifadə etməklə) və ya stoxastik (məsələn, təsadüfi strategiyalardan istifadə etməklə) ola bilər.