Söz varliğI



Yüklə 415,53 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/7
tarix16.08.2018
ölçüsü415,53 Kb.
#63521
  1   2   3   4   5   6   7


 

Turkish Studies 

International Periodical For the Languages, Literature  

and History of Turkish or Turkic   

Volume 4/7 Fall 2009 

 

 



 

FUZÛLÎ’NİN LEYL VÜ MECNÛN’UNDA TEMATİK 

OLARAK AŞK 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pervin ÇAPAN 

*

 

 

  

Tanlaram Mecnûn ile Ferhâda kim ben var iken 

 

  Mülk-i ışka nice sultan oldı ol iki deli 

 

 

 

 

 

 

 

        Mesîhî 

 

ÖZET 

Edebiyat  tarihlerinde,  çift  kahramanlı  aşk 



hikâyeleri  başlığı  altında  sunulan  Leylâ  ve  Mecnûn 

mesnevileri, ana çizgisi aşk ve macera olan mesnevilerdir

Bu  mesnevilerde  tematik  olarak  kahramanların  beşerî 

aşktan, ilâhî aşka yönelişleri, tasavvufî bir platformda ele 

alınır.  Fuzûlî’nin  eserinde  de,  Leylâ  ile  Mecnûn'un 

şahsında ele alınan aşk teması, belli bir şuurla tasavvufî 

çizgiye  taşınmıştır.  Eserde  İslâm  tasavvufuna  has 

özellikleri  rahatça  takip  etme  imkânı  vardır.  Fuzûlî 

eserini yazış sebeplerini sıralarken, asıl gayesinin efsane 

söylemek  olmadığını,  buna  karşılık  bu  iki  ezel  âşığının 



ilâhî  aşk  yolunda  yaşadıklarını  sezdirmek  istediğini 

belirtmektedir.  

Bu  makalede,  genel  olarak  Leylâ  ve  Mecnûn 

mesnevîlerine, özel olarak da Fuzûlî’nin eserine yansıyan 

aşk 

anlayışı 



bütün 

boyutlarıyla 

ele 

alınarak 



değerlendirilecektir. 

Anahtar  Kelimeler:  Fuzûlî,  Leylâ  vü  Mecnûn, 

mesnevî, tema, aşk. 



 

THEMATICALLY LOVE IN FUZÛLÎ’S 

 LEYLA AND MAJNUN 

 

ABSTRACT 

In  literature  history,  Leyla  and  Majnun 

mathnawis,  that  are  presented  under  the  title  of  love 

stories  with  double  protagonists,  are  of  love  and 

                                                 

*

 Prof. Dr., Muğla Üniversitesi. Fen-Edebiyat Fakültesi.Türk Dili ve Edebiyatı 



Bölümü. Öğretim Üyesi. Muğla. 

cpervin@mu.edu.tr

 



 

 

 



 

 

 



 

 

222                                                                  Pervin ÇAPAN



 

 

Turkish Studies 



International Periodical For the Languages, Literature  

and History of Turkish or Turkic   

Volume 4/7 Fall 2009 

 

 



adventure.  In  these  mathnawis,  the  orientation  of  the 

protagonist from humanly love to divine love are handled 

thematically.  In  Fuzuli's  work,  love  theme  handled  in 

terms  of  Leyla  and  Majnun  has  been  moved  into  sufism 

with  a  certain  consciousness.  In  the  work,  it  is  easy  to 

trace  sufism.  While  speaking  of  the  reasons  why  Fuzuli 

wrote  the  work,he  said  his  main  purpose  to  write  the 

story was not to say a legend but to mention what these 

two  immemorial  lovers  experienced  in  the  way  of  divine 

love. 


In  this  article,  in  general  reflected  to  Leyla  and 

Majnun  mathnawis, especially Fuzûlî's understanding  of 

all dimensions of the love will be evaluated as discussed. 

Key  Words:    Fuzûlî,  Leyla  and  Majnun, 

mathnawi, thema, love. 



 

Leylâ  ve  Mecnûn’un  efsaneleşen  aşkları,  Türk-İslâm 

edebiyatlarında  en  çok  işlenen  konulardan  birisidir.  Kaynağı 

araştırıldığında, hikâyenin Arap dünyasına has bir halk hikâyesi veya 

çekirdeğinde yaşanmış bir hadise bulunan efsanevî karakterli anonim 

bir  hikâye  olduğu  görülür.  Bu  devre  edebiyatları  için  ortak  payda 

dindir. Aynı dinin etrafında birleşen insanların ortak bir kültüre doğru 

ufuklarını genişlettikleri görülür. Ortaya çıkan medeniyet de, bu ortak 

kültürün  mahsulüdür.  Farklılıklar  ise  mahallî  kültürde  aranmalıdır. 

Fuzûlî’den  önce  Acem  edebiyatında,  Nizâmî  ve  Hatîfî’nin  Leylâ  ve 

Mecnûn  mesnevîleri  meşhurdur.  Aynı  konuyu  daha  sonra  Türk 

edebiyatında  Ali  Şîr  Nevâyî  deneyecektir.  Fuzûlî’den  önce  ve  sonra 

pek çok, aynı adlı mesnevî yazılmıştır. 

Leylâ  ve  Mecnûn  hikâyesi,  ilk  kaynağı  olan  Arap 

edebiyatında,  sonradan  Mecnûn  lakabını  alan  Kays’ın,  sevgilisi  için 

söylediği şiirlerle, bu şiirleri açıklamak üzere yapılan yorumlardan ve 

bunlara  eklenen  söylentilerden  meydana  gelmiştir.  Hikâyenin  esası 

Mecnûn'un  kişiliği  etrafında  toplanır  ve  olaylar  Necid  çöllerinde 

geçer.

1

 



Leylâ  ve  Mecnûn  hikâyesinin  başlangıcını,  ölümü  690-700 

yılları  olarak  gösterilen  Kays(Mecnûn)  b.  Mülevvah  Amirî  ile  Leylâ 

binti Mehdî b. Sa’d Amirîye'nin başından geçen vak’alara bağlayanlar 

da vardır. Bir başka rivayet ise Emevî ailesinden bir gencin amcasının 

                                                 

1

Agâh  Sırrı  Levend,  Arap,  Fars  ve  Türk  Edebiyatlarında  Leylâ  ve 



Mecnûn Hikâyesi, TTK. Bas., Ankara 1959,s.1. 


Yüklə 415,53 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə