1
DAVLAT SOLIQ QO‘MITASI HUZURIDAGI FISKAL INSTITUT
Buxgalteriya hisobi va
Audit fakulteti
SOLIQ NAZORATI
fanidan
O’zbekiston Respublikasida soliq nazoratini amalga oshirish tartiblari
mavzusida
O‘QUV-TADQIQOT LOYIHASI
Bajardi (mini-guruh a’zolari):
1.Abduraximova Sitora
2.Eshboyeva Dilafro’z
3.Arabov Sanjar
4.Tursunboyev Shohjahon
Qabul qilingan sana ____________
Qo’llanilgan jarima _____________%
Toshkent 2023
2
Mundarija :
1.
Soliq nazoratining tarkibi va
mazmuni
2.
Soliq tekshiruvlari va ularni o’tkazishga sabab bo’luvchi omillar
3.
Soliq xavfini tahlili
4.
Soliq nazoratining davlat soliq xizmati organlari uchun mutaxasislar
tayyorlashdagi o’rni va ro’li
5.
O’zbekiston Respublikasida joriy etilgan soliqlar va yig’imlar
6.
Onlayn NKM va Nazorat kassa mashinalari
3
Kirish
Davlat moliya nazoratining obyekti moddiy ishlab chigarish va
nomoddiy sohada,
moliya tizimining barcha bo' g'inlarida moliyaviy resurslari shakllantirish va ulardan
foydalanishda yuzaga keladigan pul munosabatlari bo 'Isa, soliq nazoratining obyekti soliq
munosabatlari, ulaming huqugiy bazasi hisoblanadi.
Soliq munosabatlari davlat (soliq nazorati subyektlari) bilan soliq subyektlari –
shaxsiy mablag 'lari hisobidan soliqla to 'lash huquqiy majburiyati yuklatilgan yuridik va
jismoniy shaxslar o'rtasida yuzaga keladi. Soliq munosabatlaridan avval soliq nazorati
subyektlari tomonidan belgilangan normalar, goidalar doirasida nazorat funksiyalarini
amalga oshirish uchun tegishli shart-sharoitlarni yaratishga doir (boshqaruv, huquqiy)
chora-tadbirlar tizimi qabul qilinishi mumkin.
Hukumatimiz tomonidan ishlab chiqilgan moliyaviy siyosat to'la va izchil amalga
oshirilishi, iqtisodiyotning muhim ustuvor tarmoqlarining belgilab berilishi hamda ularni
rivojlantirish bo'yicha barcha imkoniyatlaming safarbar etilishida moliyaviy nazorat o'z
ahamiyatini yo'gotgani yo'q. Davlat moliya nazoratining o'ziga xosligi shunda
namoyon
bo'ladiki, uning faoliyat sohasi va tekshiruvlar obyekti moliyaviy munosabatlar
hisoblanadi.
Moliyaviy nazorat moliyaga xos tekshirish funksiyasini amalga oshirish shakli
hisoblanadi. Aynan moliya moliyaviy nazoratning magsadi va mazmunini belgilab beradi.
E.A. Voznesenskiy moliyaviy nazoratning o'ziga xosligini ta'kidlab, moliyaviy
nazoratning bevosita obyekti - ijtimoiy mahsulot qiymati taqsimlanishini aks ettiruvchi pul
jamg' armalarini shakllantirish va ulardan foydalanish jarayonlarini ekanligini aytadi.
Biroq, nazarimizda, bozor munosabatlari sharoitida soliq nazorati obyektiga berilgan
bunday tavsif to 'lig emas.
O'zbekiston Respublikasining "*Soliq to'g'rida"gi gonuni Soliq nazorati subyektlari
(soliq inspektsiyalari) zimmasiga korxonalar (mulkchilik shaklidan qat’i nazar) va
fugarolaring soliqqa tortish va pul mablag larini davlat daromadiga o'z vaqtida
hamda
4
to'liq safarbar etish maqsadlariga garatilgan pul mablag 'lari harakati bilan bog lig turli pul
hujjatlari va hisobotlarini tekshirish majburiyatini yuklaydi.
Soliq nazorati subyektlari zimmasiga yuridik va jismoniy shaxslar, shuningdek,
mansabdor shaxslar davlat pul jamg'armalarini shakllantirish bilan bevosita bog liq
bo'Imagan, balki mazkur jarayon infratuzilmasini yaratuvchi amaldagi gonunlar va me'
yoriy hujjatlarga rioya etishini tekshirish (masalan,xo'jalik yurituvchi subyektlarni
aniqlash va
ro yxatga olish, tadbirkorlik faoliyatini ro'yxat olish goidalariga amal qilish,
nazorat-kassa
apparatlaridan foydalanish, litsenziyalashni nazorat qilish) vazifasi ham
yuklatiladi. Shuni qo' shimcha qilish joizki, soliq nazorati subyektlari soliqlarni to'g'ri
hisoblash va ularni o'z vagtida to' lashni nazorat gilish jarayonida
soliq gonunchiligini
buzgan yuridik, jismoniy va mansabdor shaxslarni moliyaviy hamda ma'muriy
javobgarlikka tortish to'g'risida garor gabul qilishi mumkin.