Referat mavzu: paxta tozalash korxonalari to’G’risida umumiy ma’lumotlar

+ N
b 
+ N
t 
)]* t
c
*n
c
* .
soat 
Bunda: N- bir yildagi kunlar soni, N=365 kun. N
d
- yil davomidagi dam 
olish kunlari
soni. N
b
- yil davomidagi qonuniy bayram kunlari. N
t
- korxonada 
rejalashtirilgan kapital ta’mirlash kunlar soni. t
s
- korxonaning ishlash 
tartibi, smena. n
s
- ish tartibidagi ishlash vaqti, soat. - uskunalarning 
foydali ishlash koeffisienti. 
Korxonaning doimiy ishlashini ta’minlashga kerakli xom ashyo 
miqdorini quyidagi formula asosida aniqlash mumkin: 
Q
Q
B
n
T
T
100
; tonna
 
Chigitli paxta 

1 0 0 % 
1 ÷ 3 % 

56 ÷ 60 % 
Tola 

32 ÷ 34 % 
1 ÷ 8 % 

Волокно
 
Momiq 
Chigit 
 
Tolali 
chiqindi 

---

Paxta tozalash korxonasida paxta xom ashyosidan 
 olinadigan mahsulotlar 
2.2.Chigitli paxtani qabul qilish, tayyorlash va saqlash
 
G’o’za ko’saklari avgust oyida ochila boshlab, sentyabr oyining 
o’rtalariga kelib yoppasiga ochiladi. Ochilgan paxta qo’l bilan yoki paxta 
terish mashinalari yordamida teriladi. Qo’l bilan terishni g’o’za tupida 
30 40 % ko’saklar ochilishi bilan boshlash mumkin bo’lsa, mashina terimi 
uchun avvalo paxta dalasida defolyasiya ishlari o’tkazilgandan keyin, 
g’o’za barglari to’kilib 90% dan ziyod ko’saklar ochilgandan so’ng 
boshlash mumkin. Paxta terish mashinasi bir o’tishda ochilgan 
ko’saklardagi paxtaning 90 95% ni terib, yerga 2% dan ortiq to’kmasligi 
kerak. 
 
Xo’jaliklardan avtotransportlarda tashib keltirilgan paxta hosili 
kontraktasiya shartnomasiga binoan paxta tozalash korxonalari qoshidagi 
va korxona tashqarisida joylashgan paxta tayyorlov punktlarida qabul qilib 
olinadi. Har yilgi paxta tayyorlash davlat rejasini bajarish uchun, dalalardan 
keltirilgan paxtani o’z vaqtida qabul qilib olish, markazlashgan usulda 
quritish-tozalash, yaxshi saqlash uchun paxta tayyorlash punktlari, (paxta 
tozalash korxonalari) quyidagi talablarni bajarishlari kerak: 
-paxta ekadigan shirkatlar, fermer xo’jaliklar bilan har yili hamma hosilni 
davlatga sotish uchun kontraktasiya shartnoma tuzishi va uning 
bajarilishini tekshirish;
-qo’lda va mashinada terilgan chigitli paxtaning sifatini qanday qilib 
saqlash, navlarga to’g’ri ajratish haqida tushuntirish o’tkazish; 
-chigitli paxtani qabul qilishda davlat standartida belgilangan qoida va 
me’yorlariga qat’iy rioya qilish; 
-quritish-tozalash 
bo’limlarining 
to’xtovsiz 
va 
unumli 
ishlashini 
ta’minlash: 
-qabul qilingan chigitli paxta uchun, to’g’ri va o’z vaqtida hisob-kitobni 
amalga oshirish; 
-qabul qilingan paxtani seleksion va sanoat navlari bo’yicha uning terim 
turiga qarab alohida to’daga ajratish;
-urug’lik paxtalarni ham reproduksiya bo’yicha alohida to’dalarga ajratish; 
-saqlanayotgan paxtaning sifatini o’z vaqtida nazorat qilish va korxona 
rejasiga muvofiq jo’natib turish; 

---

-paxtani saqlash, quritish, tozalash va paxta tozalash korxonasiga jo’natish 
vaqtlarida uning sifatini buzmaslik va isrof bo’lishiga yo’l qo’ymaslik; 
-paxta tayyorlash punktida saqlanayotgan paxtaning hisobini to’g’ri olib 
borish; 
-paxtani qabul qilish, saqlash, quritish va tozalash hamda korxonaga 
yetkazib berish uchun sarflangan harajatlarni kamaytirish choralarini 
ko’rish; 
-yong’indan saqlash va xavfsizlik texnikasi qoidalariga muvofiq tadbirlarni 
tashkil etish; 
-paxtani tayyorlash punktlarida ishlatiladigan hamma mexanizmlardan 
unumli foydalanish va ishlatiladigan har bir xo’jalik, extiyot qismlarini 
tejab-tergab sarflash choralarini ko’rish; 
-paxta tozalash korxonasidan keltirilgan urug’lik chigitni saqlash va o’z 
vaqtida xo’jaliklarga, shirkatlarga qoidaga muvofiq tarqatish.
Paxtani qabul qilish davrida korxona direktorining (rahbarining) 
buyrug’iga muvofiq paxta tayyorlash punkti territoriyasi ikki yoki uchta 
shartli qismga (zonaga) bo’linadi.
Uch qismlik (zona) tayyorlash punktlarining