Qarshi davlat universiteti
Yüklə 1,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Vitamin C nordon mazali, rangsiz kristall modda. U suvda eriydigan vitaminlar ichida qizdirishga eng chidamsizi hisoblanadi [11; 37]. Ovqat tayyorlash jarayonida uning kо‘p qismi kislorod ishtirokida parchalanib ketadi. Shuningdek, u og‘ir metallar - temir, mis, kumush va boshqalarning tuzi ishtirokida ham oson oksidlanib, parchalanishi tezlashadi [18; 23].
Vitamin C askorbat kislota ham deyiladi. Askorbat kislota - moddalar almashinuvida, ayniqsa oqsillarning о‘zlashtirilishida, biriktiruvchi tо‘qimalarni normal holatda tutib turishda va tiklanishida muhim ahamiyatga ega. Organizmda C vitamin yetishmasa, qon tomirlari devorining о‘tkazuvchanligi ortadi, tog‘ay va suyak tо‘qimalari strukturasi buziladi, natijada lavsha (singa) kasalligi rо‘y beradi [11; 23; 37]. Askorbat kislota odam organizmida hosil bо‘lmaydi va tо‘planmaydi. Organizm о‘ziga zarur bо‘lgan C vitaminni oziq-ovqatlar bilan olib turadi. Kattalarning bu vitaminga nisbatan bir kunlik ehtiyoji 60-108 mg, bolalarniki 30-70 mg [43]. Organizmning unga bо‘lgan kundalik
18
ehtiyoji karam, kartoshka, kо‘k piyoz, pomidor va shu kabi boshqa mahsulotlar hisobiga qondiriladi. Askorbat kislota kо‘k, chuchuk qalampir, qizil qalampir, qora smorodina, xren, qulupnay, shovul, limon, apelsin va boshqa kо‘pgina о‘simlik mahsulotlarida anchagina miqdorda bо‘ladi. Askorbat kislotaning tabiiy konsentrati na’matakdir. 100 g quritilgan na’matak mevasida 1500 mg gacha C vitamin mavjud bо‘ladi. C vitamin gipovitaminozida qon tomirlari, ayniqsa kapillyarlar о‘tkazuvchanligi buzilib, teri ostiga qon quyilishi, milkdan qon ketishi kuzatiladi, bu kasallik singa yoki skorbut kasalligi deb ataladi. Odam singa bilan kasallanganda gialuronat kislota va maxsus oqsil - kollagen biosintezi ham buziladi. Bu, о‘z navbatida, suyak tо‘qimasining shikastlanishiga, tishlarning mо‘rt bо‘lib, tezda tushib ketishiga sabab bо‘ladi [43; 51].
Yüklə 1,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
|