Azərbaycan Respublikasında əcnəbiləri və ya vətəndaşlığı olmayan şəxsləri qəbul edən, onlara
xidmət göstərilməsini və ya onların işə qəbul olunmasını təmin edən və onların Azərbaycan
Respublikasında olması, yaşaması və ya Azərbaycan Respublikası ərazisindən tranzitlə keçməsi
şərtlərinə əməl edilməsi ilə əlaqədar vəzifələri yerinə yetirən müəssisə, idarə və ya təşkilatların
vəzifəli şəxsləri tərəfindən əcnəbilərin və ya vətəndaşlığı olmayan şəxslərin qeydiyyata alınmasının
və qeydiyyatdan çıxarılmasının, onlara Azərbaycan Respublikasında olma və ya yaşama hüququ
verən sənədlərin rəsmiləşdirilməsinin müəyyən edilmiş qaydalarının pozulmasına görə - vəzifəli
şəxslər 300 manatdan 500 manatadək miqdarda cərimə edilir.
Əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin işə cəlb edilməsi qaydasının pozulması İşəgötürən
tərəfindən qanunvericiliyin tələbləri pozulmaqla fərdi icazəalınmadan əcnəbinin və ya vətəndaşlığı
olmayan şəxsin işə cəlb edilməsinə görə - vəzifəli şəxslər üç min manatdan beş min manatadək
miqdarda, hüquqi şəxslər 30 000 manatdan 35 000 manatadək miqdarda cərimə edilir.
11. Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlığına mənsubiyyətin müəyyən edilməsi ilə əlaqədar
tələb olunan sənədlər hansılardır?
Azərbaycan Respublikasında yaşayan şəxslərdən tələb olunan sənədlər:
•
Azərbaycan Respublikası vətəndaşlığına mənsubiyyət ilə bağlı ölkə ərazisində yaşayan şəxslər
tərəfindən doldurulan ərizə-anket – 1 ədəd;
•
3*4 sm ölçüdə fotoşəkil - 2 ədəd;
•
tərcümeyi-hal;
•
şəxsiyyəti təsdiq edən sənədin surəti (notarial qaydada təsdiqlənmiş);
•
yaşayış yeri üzrə qeydiyyatı barədə F-A kartının surəti (müvafiq icra hakimiyyətinin təsdiqi ilə);
•
18 yaşnadək uşaqların valideynlərinin şəxsiyyətlərini təsdiq edən sənədlərinin surətləri (notarial
qaydada təsdiqlənmiş);
•
qaçqınsınızsa, bu statusunuzu təsdiq edən sənədin surəti (notarial qaydada təsdiqlənmiş).
Xarici ölkələrdə yaşayan şəxslərdən tələb olunan sənədlər:
•
Azərbaycan Respublikası vətəndaşlığına mənsubiyyət ilə bağlı xarici ölkələrdə yaşayan şəxslər
tərəfindən elektron formada doldurulmalı olan ərizə-anket – 1 ədəd;
•
3*4 sm ölçüdə fotoşəkil - 2 ədəd;
•
tərcümeyi-hal;
•
şəxsiyyəti təsdiq edən sənədin surəti (notarial qaydada təsdiqlənmiş);
•
18 yaşınadək uşaqların valideynlərinin şəxsiyyətlərini təsdiq edən sənədlərinin surətləri (notarial
qaydada təsdiqlənmiş);
•
qaçqınsınızsa, bu statusunuzu təsdiq edən sənədin surəti (notarial qaydada təsdiqlənmiş).
Azərbaycan Respublikasının “Ölkədən getmək, ölkəyə gəlmək və pasportlar haqqında” Qanununun
12-ci maddəsinin tələblərinə uyğun olaraq cinayət işi üzrə şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs
qismində tanınmışdırlarsa - barələrində cinayət təqibi üzrə icraat başa çatanadək; cinayət törətdiyinə
görə məhkum olunublarsa — cəza çəkməkdən azad olunana, yaxud cəzanı tam çəkənədək;
məhkəmədə onlara qarşı mülki iddia verilibsə — müvafiq olaraq Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada mülki iş üzrə qərar qüvvəyə minənədək əcnəbilərin
Azərbaycan Respublikasından getməsi müvəqqəti məhdudlaşdırıla bilər.
“Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlığı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 10-cu
maddəsinə əsasən, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan şəxsin xarici dövlətin vətəndaşlığına
mənsubiyyəti, Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müqavilələrində nəzərdə tutulmuş və ya
42
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndinə müvafiq surətdə həll
edilmiş hallar istisna olmaqla tanınmır.
Azərbaycan Respublikası ərazisində müvəqqəti və ya daimi yaşamaq üçün icazələrin alınması ilə
əlaqədar əcnəbiyə yaşayış sahəsi verən şəxs (ev sahibi) tərəfindən Azərbaycan Respublikası Dövlət
Miqrasiya Xidmətinin rəisinin adına müraciət olunan müvafiq ərizədə ev sahibinin və qediyyata
düşən şəxsin adı, soyadı, atasının adı, həmçinin şəxsin qeydiyyata düşmək istədiyi ünvan
göstərilməklə, əcnəbi və ya vətəndaşlığı olmayan şəxsə müvəqqəti və ya daimi qeydiyyata
düşməsinə etiraz edilməməsi barədə qeydlər öz əksini tapmalıdır.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2000-ci il 6 dekabr tarixli 214 saylı qərarı ilə təsdiq
edilmiş “Əcnəbinin Azərbaycan Respublikası ərazisində haqqı ödənilən əmək fəaliyyətini həyata
keçirməsi üçün fərdi icazənin verilməsi Qaydaları”nin 1.3-cü bəndinə əsasən, işəgötürən fərdi icazə
almış əcnəbini başqa işəgötürənin yanında işə keçirə bilməz. Belə ki, əcnəbini və vətəndaşlığı
olmayan şəxsi Azərbaycan Respublikası ərazisində haqqı ödənilən əmək fəaliyyətinə cəlb etmək
istəyən digər işəgötürən yeni fərdi icazənin alınması ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının Dövlət
Miqrasiya Xidmətinə müraciət etməlidir.
-Birillik müvəqqəti yaşama icazəsinə görə 120 (yüz iyirmi), fərdi icazəyə görə isə işəgötürən
tərəfindən 1000 (min) manat məbləğində dövlət rüsumu Kapital Bankın yerli filiallarından birinə
ödənməlidir
17. Avtomobilin alınması və texniki baxışdan keçirilməsi
1.Avtomobil alarkən onun rəsmləşdirilməsi üçün qaydalar və rüsumlar necə müəyyən
olunur?
Avtomobil alarkən daha çox istifadə olunan iki qayda mövcuddur:
•
Ümumi etibarnamə ilə (Generalnı)
•
Alqı-satqı yolu ilə
2. Avtomobilin etibarnamə yolu ilə alınmasının qaydaları nədir?
Etibarnamə ilə avtomobil alarkən sadəcə avtomobi satan şəxs həmin avtomobil üzərində bütün
hüquqları müəyyən olunmuş müddətə etibar edir. Ancaq, mülkiyyət hüququ satan şəxsdə qalır, yəni
avtomobilin qeydiyyat şəhadətnaməsi (texniki pasportu) satan şəxsin adında qalır.
Etibarnamənin müddəti ərzində avtomobili alan şəxs onun üzərində müstəqil olaraq sərəncam verə
bilər. Onu öz adına rəsmləşdirə bilər, kiməsə bağışlaya bilər, sata bilər, girov qoya bilər və digər
hərəkətlər edə bilər. Amma əgər müəyyən olunmuş müddət ərzində avtomobili alan şəxs heç bir
hərəkət etmirsə, etibarnamənin müddəti bitdikdən sonra həmin şəxs avtomobil üzərində hüquqlarını
itirmiş olur. Bu halda təkrar olaraq avtomobili satan şəxsdən yenidən etibarnamə alınmalıdır.
3. Etibarnamə ilə bağlı xərclər nə qədərdir?
Dövlət Rüsumu haqqında AR-sı qanunun 10.9-cu maddəsinə görə Nəqliyyat vasitələrinin
özgəninkiləşdirilməsi və üzərində sərəncam verilməsi ilə bağlı etibarnamələrə(generalnı)görə dövlət
rüsumu 10 manat nəzərdə tutulmuşdur. Əgər etibarnamə ərə(arvada), uşaqlara, nənəyə, babaya,
nəvəyə, bacıya, qardaşa verilərsə bu zaman 5 manat dövlət rüsumu ödənilməlidir. Etibarnamələr
Dövlət Notariat Konturlaraında verilir. Həmin Etibarnamə 10 gün müddətində qeydiyyatda olduğu
yer üzrə DYP-nin qeydiyyat şöbəsində 10 manat dövlət rüsumu ödənilməklə qeydiyyata
alınmalıdır.
4. Avtomobilin idarə edilməsi ilə bağlı etibarnamə necə verilməlidir və xərclər nə qədərdir?
Avtomobilin istifadə edilməsi ilə bağlı etibarnamə isə yalnız sürücülük vəsiqəsi olan şəxslərə
verilir. Bu halda Dövlət Rüsumu haqqında AR-sı qanunun 10.11-ci maddəsinə görə Nəqliyyat
43