Poyraz tacoglu tugca
Yüklə 363,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.4. Berder (Berdel) Evlili i
133 3.4. Berder (Berdel) Evlili i Berder evlili i için Urfa ve Mardin illerinden seçti imiz örneklerimizde berder karde çocukları (kuzenler) arasında uygulanmı tır. lk örnekte C.Y ve kız karde i T.Y ile .Y ve kız karde i K.Y arasında gerçekle tirilen evlili in temel nedeni her iki ailenin de ekonomik sorunları olması ve bu nedenle bölgede kural haline gelen ba lık parasını ödeyememeleridir. .Y’nin konuyla ilgili ifadeleri bunu açıkça gözler önüne sermektedir: “En ba ta ben ba lık parasıyla evlenecektim. Önce kız karde imi ba lık parasıyla evlendirip sonra da ben evlenecektim. Benim istedi im bir kız vardı, onu alacaktım. Berdele kar ıydım ben ama ailemin hepsi üzerime geldi. Maddi durumumuz iyi olmadı ı için ortaya berdellik çıktı. Berdellik yüzünden bunu yapamadım. Burada bizim a iret usulleri, mecbur büyü ü dinleyeceksin” C.Y’nin ifadeleri de .Y’i desteklemektedir: “Bir gün gelip bacımın bir tanesini istediler, baslık parasıyla. O ki iler yabancıdır. Bir vesile ile tanıdıklarıyla gelmi ler, bacımı gördüler be endiler. Biz bu kız için talibiz dediler. Evet derseniz, anla alım. Biz dedik amcamıza, dayımıza mecbur haber verecez. Mesela bu yabancı adam gelir, ba lı ı verir çeyizini yapar, gelinin çıkaca ı güne kadar amcamla dayım bu i i bozabilir. Bizde böyle eskilerden kalma bir adettir. Yakın varken yabancıya kız veremeyiz. Biz amcama gitmeden amcam haber almı , aksam arabasına binmi gelmi bize. Dedi böyle bir durum bacınızı evlendireceksiniz yabancı bir ki iyle, öyleyse benim bir kızım bir o lum var evlenme ça ına gelmi ler, hem sizin maddiniz kötü, hem bizim maddimiz kötü. Gel biz bunları berdel yapak. Babam, ablam, karde im hepimiz üstüne gittik .Y’nin dedik mecbur biz bu evlili i yapaca ız, bu berdel eyini. .Y ba ka bir kızı istiyordu, Allah razı olsun bizi zor duruma bırakmadı. Konu tuk ikna oldu, ama ona haksızlık oldu. Bizde kadın sözü geçmez. T.Y’i danı madan evlendirdik, herkese de böyle geçerlidir. Bizim burada kadın ve erkek evlenirse büyüklerin sözü geçer kızın kimi istedi i ise önemli de il. Büyüklerin babası ne derse o olur...” .Y’nin e i T.Y de berder yapılırken, çocukların fikrinin sorulmadı ını, tamamen büyüklerin kararlarına tabi olduklarını ifade etmi tir. “Ben berdel olmayı istemedim. Niye istemedim çünkü biliyorum, büyük ablam da berdel oldu. Onu gördü üm zaman istemedim ama bir ey söyleyemem. Çünkü babam karar verdi. Ne iyi ne kötü ne hayır
134 dedim. Bitirdiler kendi aralarında. Geldiler burada oynadılar, ni an taktılar hiç hevesli de ildim. Hiçbir ey diyemem de sadece susup a ladım. Bir de biliyorum hayatımın kötü olaca ını ama bir ey diyemem… Kızımı asla. Ölsem bile. Asla benim çektiklerimi ona çektirmem. Elimden geleni yaparım. Benim hayatım yıkıldı. Onların hayatı yıkılmasın…” C.Y’nin e i K.Y’de bu konuda benzer görü lere sahiptir: “3 tane kızım var. Onların böyle evlenmesini istemiyorum. Hayalleri gibi olsun. stedi i ki iyi alsın. Simdi kızımı evlendirsem babasına böyle desem babası kabul etmez. stedi i ki iye verir: ihtiyara da gence de. Erke e kar ı gelemeyiz. Boynumuz kıldan incedir erke e kar ı gelemeyiz. Kanunumuza aykırıdır.” Bu tür bir evlilik anla masında her iki tarafın da ekonomik çıkarları belirgindir. Geleneksel hayvancı ve tarımcı ekonomiye sahip kültürlerde, bir evlilik güvencesi olarak bilinen, güvencenin parasal akçesi ba lık, ortadan kalkar. Çünkü iki taraf da birbirlerine bu konuda para ödemeyeceklerdir. Bunun yanında, dü ün harcamalarında açıklıkla görülen bir ekonomik denge sa lanmı olur. Söz geli i, “A” ailesi gelinleri ve gelinin yakınları için neler alacaksa, kızları için de aynı eyin alınmasını bekleyeceklerdir. Bu durum onları a ırı ve gereksiz harcamalarda frenleyecek, gövde gösterisine yönelik kimi harcamaları da denetlemi olacaklardır. Çeyizler dengeli düzenlenir, dü ün aynı gün yapılır, dü ün harcamaları ortakla a pay edilir. Uygulamaların daha ilginç tarafı, gelin çeyizi götüren araç (traktör, at arabası, vb) ve gelin atı, kar ı tarafla e it zamanda hareket eder ve yol ortasında kar ıla tıklarında, birinin çeyizi öbür tarafın arabasına aktarılır; çeyizler araba, atlar binek de i tirir; kümeler geldikleri yöne dönerler. Böylece tam anlamda bir “ekonomik uygunluk” zaman, güç ve para açısından sa lanmı olur (Balaman, 2002: 43).
Balaman’ın berder evlili i ile ilgili saptamaları örne imiz açısından da geçerlidir. Çiftlerin ifadelerine bakıldı ında berderde e itlik ilkesinin ne kadar önemli oldu u anla ılmaktadır. .Y:
Benzer ekilde C.Y’de unları belirtmektedir: Yüklə 363,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
|