123
eklinde ikilik olmaması, ba ka yerlerden evlendi in zaman babanın durumu ne
olur ve evde huzur kalmaz dı arıdan birisini alsan, içeri sana analık olur; L.Y alıp
gelse babalık olur” eklindeki büyüklerin konu maları neticesinde evlenmeyi
kabul etti ini belirtmi tir. .Y bu tür evlili in avantajlarını ve dezavantajını
u ekilde belirtmi tir;
“Bu evlili in avantajı, dı arıdan biri geldi mi, anla tı mı, anla amadı
mı gibi sorunlar a ılıyor. Gelin oldu u yer anası, içerisi. Bugün gelin
kaynana geçimsizli i sorununu a ıyorsun. Senin bir eksi in
oldu unda ana, baba sana müdahale ediyor, onlara bir ey oldu unda
sen müdahale ediyorsun, ayrım yok. Senin anana yaptım, benim
anama yaptım davası olmuyor. Rahat oluyorsun. Olumsuz yönleri de,
e er biz geçimsiz olsaydık ana-baba belki onlar da ayrılı a gidebilirdi.
Bu teklifi kabul etmemdeki esas neden, o an sevgi falan de ildi. Ailenin
durumu gözümün önüne geldi. Ailem ileride bakıma muhtaç
olduklarında, e im babama bakacak, baba diye; tabi bende anama
bakaca ım. Aslında bu evlilik eklini büyüklerin dü ünmesi
kendilerinin rahatlı ı için. u anda bakıma muhtaçlar ve artık analık,
babalık, kaynana, kayınvalide böyle bir ortamda kalmadı. Benim eve
teklifsiz gidip gelirler. Birine bir ey oldu unda öbürünün gelece i
yerde burası. Di er çocuklara gidince iki gün durunca üçüncü gün
sıkıldık derler. Buraya geldiler mi kendi evleri gibi teklifsiz. Onun için
kendilerine huzur oldu ihtiyarlıklarında. Evlili imizden dolayı
sonunda memnun olduk. Annemize babamıza te ekkür ettik.
Büyüklerin dedi i do ru çıktı, çocuklarım daha rahat.”
L.Y ise evlili e razı olmasının nedenlerini u ekilde belirtmektedir:
“Ba ka birisi ile evlendi imde e er bir huzursuzluk olursa, tekrar eve
döndü ümde annem ve babam sen bizim dedi imizi yapmadın, tekrar
bu eve dönmek zorunda kaldın gibi eyler söylenir diye korkum vardı
içimde. Sonra e im evet deyince annem bana da sordu, ben de razı
oldum. Bunu kabul etmemin nedeni, ba kasıyla anla amazsam ne olur,
acaba e im ba ka birisiyle evlenirse annemin durumu ne olur, bu
analıktır ya da babalıktır ayrımcılı ı olmasın. Birde maddi manevi her
yönden birbirimize destek oluruz diye dü ündüm”
Evli çiftin ifadelerinden de anla ılaca ı üzere, taygeldi evlili i; üvey
anne-üvey baba ya da kaynana-gelin ve kaynata-damat arasında ya anacak
olası çatı maların ya anmasını engelleyici bir evlilik çe ididir. Bunun yanı
sıra taygeldi evlili i, anne-baba açısından ya lılık güvencesi olarak
görülmektedir. Bunun nedeni ise kaynana-kaynata durumu olmadı ı için
taygeldi evlili i yapan çiftin birbirlerinin anne ve babalarının
124
sorumluluklarını almalarıdır. Böylece taygeldi evlili inde anne-baba ve
çocuklar birbirlerine maddi ve manevi destek olmaktadırlar. Taygeldi
evlili inin; hem evlenen çocuklar, hem de anne-baba açısından bo anmayı
engelleyen bir durum yaratması da, evlili in nedenlerinden birisi olarak
belirtilebilir. Bunun yanı sıra taygeldi evlili inin ailedeki di er karde lerin
anne-babaya sorumluluklarını azaltıcı yönde i lev görmesi, evlili inin
di er karde ler tarafından da desteklenmesini sa lamaktadır. .Y’nin bu
konudaki ifadesi dikkat çekicidir:
“Bizim evlilikte dı arıdaki karde ler rahatlıyor. Çünkü neden bütün
sorumluluk bize dü üyor. Burada ana-babanın nazı bize geçiyor. Bir
ey oldu unda direk bize diyorlar.”
L.Y de bu konuda e iyle benzer dü üncelere sahiptir:
“Evdeki konumumuz farklı, daha ön planda; bunu hepsi fark ederler.
Bu ev bizim bilirler. ki taraf da bizim evimiz. Bizim evde birimiz o lu,
birimiz kızı oldu u için konumumuz daha de i ik oluyor. Farklı
görünüyor, farklılı ımızı da hissediyoruz yani. Sorumluluk açısından,
evi benimsemek açısından olsun. Biz, bizim diye bakıyoruz. Herkes de
bunu fark ediyor yani. Bu ev bunların, bir bütün oldu umuzu
biliyoruz.”
.Y.’nin ablası da bu konuda unları söylemi tir:
“Annemle babam evlenirken biri kız, biri o lan birimizde, belki
birbirine olur artıyla bir de bir eve geliyor ya namahrem olmasın diye
çocuklar arasında imam nikâhı kıyılması lazım dediler. Bunlardan önce
onların nikâhını kıydılar ama bunu çocuklara hiç duyurmadılar, zaten
17 ya ında evlendiler. O zaman da istediler, birbirlerine oldular.
Annemle babamın rahat olmasını dü ündük biz de. Allah’a ükür
geçimsizlikleri de yok iyiler. Annem babam da onlar sayesinde daha
rahatlar. Biz de çok rahatız, onlar mecburi gibi, bütün yük onların
üzerinde.”
Bu tür evlili in bir ba ka nedeni ise evlenen çiftlerin aynı kültürel
ortamda büyümelerinin, evlilik sonrası dönemde avantaj sa lamasıdır.
Bununla ilgili olarak L.Y’nin ifadeleri anlamlıdır. “ imdi ben dı arıdan
evlenseydim zorlanma ya ardım, çünkü ayrı bir aile ortamında yeti iyor. Bizde ev
ortamı de i medi.”
Taygeldi evlili inde kırsal yapıda ya ayan dul kadını bekleyen
zorluklar da etkili olmaktadır. L.Y annelerinin evlenmelerinin onlarda
kaygı yarattı ını, çok da istemedikleri halde dul kadının kar ıla abilece ini
dü ündükleri bazı problemlerden ötürü evlenmesine fazla tepki