Lyeontьyev paradoksi (Leontief paradox) — bu Xyekshyer-Olinning ishlab chiqarish omillari nisbati nazariyasining amalda bajarilmasligi – myehnat syerob mamlakatlarning kapital sig‘imli, kapital syerob mamlakatlarning myehnat sig‘imli tovarlarni eksport qilishidir.
О‘sha paytda yetakchi bо‘lgan yondashuvning inkor etilishi uning tushuntirilishini talab qilardi. Munozaralar Xyekshyer-Olin nazariyasi tо‘g‘ri, Lyeontьyev tomonidan olingan natijalar notо‘g‘ri ekanligini isbotlashga harakatlar doirasida bо‘ldi. Lyeontьyev paradoksiga qarshi kyeltirilgan ba’zi dalillar quyidagilar:
Ishchi kuchini malakali va malakasiz ishchi kuchi guruhlariga ajratish kyerak hamda eksport tovarlarga sarflangan xarajatlarni har ikki guruh uchun alohida hisoblash kyerak.
AQSH qazib olinishida katta miqdorda kapital xarajatlarini talab qiluvchi xomashyoni katta hajmda import qiladi. SHuning uchun AQSHning eksport tovarlari katta hajmdagi kapital sig‘imli xomashyoni talab qiladi, bu esa eksportni kapital sig‘imliga aylantiradi.
Lyeontьyev tyesti AQSHda mavjud bо‘lgan import tariflarini inobatga olmagan, bu tariflar AQSH sanoatining myehnat sig‘imli tarmoqlarini xorijiy raqobatdan himoyalash uchun joriy qilingan, natijada myehnat sig‘imli tovarlar importiga tо‘siq qо‘yilgan.
Amyerikaliklarning did va xohishlari an’anaviy ravishda kapital sig‘imli tyexnologik mahsulotlarga qaratilgan bо‘lib, AQSH kapital bilan yaxshi ta’minlangan bо‘lishiga qaramasdan bu tovarlarni ular xorijdan sotib olishadi.
Ishlab chiqarish omillari ryevyersi: bir tovar myehnat syerob mamlakatda myehnat sig‘imli, kapital syerob mamlakatda kapital sig‘imli bо‘lishi mumkin. Masalan, kapital syerob sanalgan AQSHda yetishtirilgan gurunch yuqori tyexnologiya vositasida ishlab chiqarilgani bois kapital sig‘imli hisoblansa, Vьyetnamda yetishtirilgan gurunch myehnat sig‘imlidir, chunki u asosan qо‘l myehnati yordamida tayyorlanadi.
§ 2.3. Xalqaro savdoda umumiy muvozanat
Dostları ilə paylaş: |
