О‘zbekiston respublikasi

MAVZU: Biosfera uning chegaralari va tarkibi. Biosferada modda 

larni aylanishi.GeoxronologiY. Eon, Era, Davr, Zamon va makon 

xaqida tushuncha. 

  

1-bosqich. 

Mavzuga 

kirish 

(10 daqiqa) 

1.1. Mavzuning nomini ekranga chiqaradi va mazkur mavzuni 

yoritishdan kutilayotgan asosiy natijalar tо‘g‘risida axborot 

beradi.(1-ilova). 

1.2. Mavzuni yoritish bо‘yicha tuzilgan reja savollarini 

namoyishga uzatadi.(2-ilova). 

1.3. Bugun о‘tilishi kutilayotgan dars mashg‘uloti muloqot tarzida 

bо‘lishi ta’kidlanadi. Muloqotni qanday tashkil qilish tо‘g‘risidagi 

eslatmani ekranga chiqaradi.(3-ilova).  

Tinglaydilar  

 

Kо‘chirib oladilar. 

 

Tinglaydilar mulo qot 

qoidalari bilan 

tanishadilar, muhoka 

ma qiladilar savolga 

javob beradilar. 

 

 

2. Asosiy 

bosqich   

(60 daqiqa) 

2.1. Rower Point dasturi asosida kо‘rgazmali materiallar bо‘yicha 

ma’ruza о‘qiydi. 

Ma’ruza  davomida  asosiy  tushunchalarni  qayd  etish  lozimligini 

uqtiradi. Talabalarning yozib olishlarini ta’kidlaydi. 

2.2.Biosfera  uning  chegaralari,tarkibini  о‘rganishni  axamiyati 

haqida  umumiy  tushuncha  berish  (4-ilova),  (tegishli  slaidlar). 

2.3.Biosferada moddalar aylanishi,(5-ilova). 

2.4.Geoxronologiya    haqida  tushuncha  beriladi.  Sxemada 

kо‘rsatiladi,(6,6.1-ilova).  

2.5.Eon,Era,Davr,Zamon,Makon  tabiiy  sharoitlarini  о‘rganish 

haqida  ma’lumotlar,  tushunchalar  beriladi  va  slaydlar  orqali 

namoyish olib boradi.(7-ilova). 

2.6.Organik  dunyo  mohiyati    haqida  ma’lumot    tushuntirladi.  (8-

ilova). 

  2.7.Talabalar bilimlarini faollashtirish,mustahka  

 mlash maqsadida quyidagi savollarni beradi,(9-ilova) 

-

 

Biosfera  uning chegaralari va  tarkibiy  tuzilish tushunchalarini 

yoritib bering?  

-  Biosferada moddalar aylanishini tushuntiring? 

 - Geoxronologiya  haqida tushunchani ahamiyati nimad? 

- Zamon va makon xaqida,tirik tabiat mohiyati haqida   

   nima bilasiz? 

 

 

 

 

Tinglaydilar, yozadilar. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Talabalar berilgan 

savollarga javob 

beradilar. 

 

 

3. Yakuniy 

bosqich 

(10 daqiqa) 

3.1.  Mavzuni  umumlashtiradi  va  umumiy  xulosalar  yasaydi. 

Talabalar diqqatini mavzuning asosiy tomonlariga qaratadi. 

3.2. Mustaqil ishlashlari uchun nazoarat savollariga javob 

tayyorlab kelish vazifasini beradi. 

Tinglaydilar. 

 

 

Vazifani yozib oladilar. 

                                                                                             

                                                                                                                                       1-ilova 

 

                                                                                                                                 

 

       

 

                                                                                                                                   

                                                                                                                                                  

2-ilova 

---

REJA: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                                                                   3-ilova 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                                                         

   

                                                                                                                                       4-ilova 

                                                  Biosfera uning chegaralari va tarkibi. 

                                      Biosfera deb –tiriklik dunyosini yashash chegaralari orasida hayot                

                            kechiradigan muxitiga aytiladi.Biosfera asosan uchta sferada tarqalib;  

                                                                       1.Litosfera. 

                                                                       2.Gidrosfera.  

                                                                       3.Atmosfera.  

                                     Litosfera yer planetasini qattiq qismi bо‘lib asosiy massasi                    

                            bо‘lib hisoblanadi. Uning tarkibi ma’lum bо‘lgan kimyoviy elementlar    

                            ning  murakkab aralashmasi,birikmasi va qotishmasidan  

                            iborat bо‘lib turli minerallardan tarkib topgan.Yer asosan uchta qobiq  

                                 hosil qilib:  

                                                                       1.Yadro.  

                                                                       2.MantiY.  

                                                                       3.Qobiq. 

                                     Yadro suyuq agregat holida bо‘lib va og‘ir metallardan tarkib 

                                topgandir.Yuqori bosim va  yaro reaksiyasi hisobiga temperatura о‘ta  

                                yuqori darajada bо‘lib barcha moddalar erigan holda mavjuddir.    

                                    Yerning qattiq qismiga nisbatan suyuq qismi xar-xil aylanish  

                                tezligiga ega bо‘lishi yer magnit maydonini hosil qilishiga olib   

                                keladi. 

                                     Mantiya yerni eng qalin va asosiy massasini hosil qilib bir  

                                qancha bо‘laklar- plitalar sifatida о‘z aro yoriqlar hosil qiladi.Ular  

                                yuqori qismi bir biriga nisbatan xarakatlanib yerning qita’larini  

REJA:

1. Biosfera uning chegaralari va tarkibi,umumiy xarakteris   

                     tika. Ekologiyasi. 

 

                 2..Biosferada modda larni aylanishi 

                 3. GeoxronologiY.  

                 4. Eon, Era, Davr, Zamon va makon   

                     xaqida tushuncha, kiskacha ta’rif.

 

 

Muloqotga ishtirok etuvchilarga eslatma! 

1.Muloqot muammoni yechishga qaratilgan usuldir. 

2.Gapirayotganda uzoq sо‘ylama, boshqalar ham о‘z fikrlarini bayon etishlarini unutma. 

3.Hissiyotni jilovlagan holda fikringni shunday jamlab aytki, u murod nishoniga tegsin. 

4Muxolifatingni sо‘zlarini hurmat bilan tingla. 

5.Monosabatingni aniq bergin va fikrlar takrorlanishiga yо‘l qо‘yma! 

6.О‘z  bilimdonliging,  iqtidoring  va  zakovatingni  kо‘rsatish  uchun  sо‘ylama,  balki 

munozara mavzusi doirasida sо‘z yuritgin. 

7.Fikringni qabul qilishlari va uni ma’qul topishlari uchun kurashgin! 

 

---