O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi o. T. Husanov konstitutsiyaviy huquq
«Konstitutsiyaviy huquq» fanining vazifasi
Yüklə 0,63 Mb.
|
| 1.8. «Konstitutsiyaviy huquq» fanining vazifasi
«Konstitutsiyaviy huquq» fanining asosiy vazifasi — Konsti- tutsiyaviy huquqni huquq tarmog‘i sifatida hamda huquq tizimida yetakchi huquq sifatida ko‘rsatish. Buning uchun Konstitutsiyaviy-huquqiy normalarning yuridik kuchi (ustuvorligi) samarasini, ijtimoiy hayotning rivojlanishiga ta’sirini, fuqarolar huquqiy ongi, huquqiy madaniyatiga ta’sirini o‘rganadi. «Konstitutsiyaviy huquq» fani mavjud huquqiy norma- larni tahlil qilish, o‘rganish orqali ularning ijtimoiy munosabatlarga mosligini, ta’sirini aniqlaydi. Mavjud ahvol haqida xulosalar beradi hamda huquq normalarini yaratish, mavjudlarini takomillashtirish, eskirganlarini bekor qilish haqida takliflar beradi. Fanning vazifalari qatoriga davlat hokimiyati organlarining faoliyatini, ularning o‘zaro munosabatlari, shakllari va ko‘ri- nishlarini hamda fuqarolarning davlat ishlarida ishtirok etish yo‘lla- rini o‘rganish ham kiradi. Ana shularni o‘rganish natijasida ularni yanada takomillashtirish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqiladi. Bulardan tashqari, «Konstitutsiyaviy huquq» fani xalq hoki- miyatchiligi, davlat suvereniteti, davlatning milliy va ma’muriy- hududiy tizimini, shaxs huquqiy holati, shaxs bilan davlat muno- sabati, davlat qurilishi va boshqaruvi, davlat shakllari masalalarini o‘rganadi. Mamlakatimizda davlat qurilishi va boshqaruvini erkinlashtirish vazifasining qo‘yilishi, ya’ni Oliy Majlis palatalarining 2005-yildagi 16
vazifalar: • parlament roli va ta’sirini kuchaytirish; • hokimiyatning qonunchilik, ijro va sud tarmoqlari o‘rtasida yanada munosib va barqaror muvozanatga erishish. Buning uchun Prezident vakolatlarining bir qismini Parla- mentning yuqori palatasi — Senatga va hukumatga o‘tkazish, professional, doimiy asosda ishlaydigan quyi — Qonunchilik palatasini shakllantirish, uning vakolatlari va huquqlarini kengay- tirish; Bosh vazir va umuman, mamlakat hukumatining rolini va shu bilan birga, mas’uliyatini kuchaytirish; sud hokimiyatining mustaqilligi va erkinligini mustahkamlashga qaratilgan aniq, qonuniy chora-tadbirlarni amalga oshirish 1 vazifasi «Konstitutsiyaviy huquq» fani oldiga ham katta vazifalarni qo‘yadi. Bu ishlarni amalga oshirish uchun jahon davlatchilik tajribasini o‘rganish va ular asosida asosli ilmiy xulosalar tayyorlash zarur bo‘ladi. Mamlakatimizda fuqarolik jamiyatini shakllantirish vazifasi qo‘yilganligi, bunda fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, nodavlat tashkilotlar rolini oshirish zaruriyati ham «Konstitutsiya- viy huquq» fani oldiga katta vazifalarni qo‘yadi. Erkinlashtirish, hokimiyat vakolatlarini nodavlat tashkilotlarga o‘tkazish ilmiy asoslangan nazariy qoidalar asosida amalga oshsa, bu qoidalar o‘z ifodasini qonunlarda va boshqa hujjatlarda topsa, ko‘zlangan maqsadga erishish mumkin. Ana shu maqsadlarning muvaffaqiyatli amalga oshishida Konstitutsiyaviy huquq tavsiyalari katta foyda berishi mumkin. Konstitutsiyaviy huquqni chuqur o‘rganish, uni huquq tar- mog‘i sifatida va yetakchi huquq sifatida bilish o‘quvchilarning huquq tizimimiz haqidagi bilimlarining mukammal bo‘lishiga ta’sir qiladi. Konstitutsiyaviy huquq normalarini chuqur bilish o‘quv- chilarning faqat huquqiy bilimlari oshishiga olib kelmay, buning katta tarbiyaviy ahamiyati ham mavjud. Konstitutsiyaviy huquqni bilish orqali har bir o‘quvchi jamiyatdagi o‘z o‘rnini aniq anglashi, davlat suvereniteti, mustaqilligi ahamiyatini his qilishi va jamiyat ishlarida faol ishtirok etishi mumkin. 1 I.A. Karimov. Bizning bosh maqsadimiz — jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modernizatsiya va isloh etishdir. Ò., «O‘zbekiston», 2005, 36—37-betlar. 17
2. «Konstitutsiyaviy huquq» tushunchasi va predmeti qanday? 3. Konstitutsiyaviy huquqning huquq tarmog‘i sifatidagi xususiyati nimalarda ko‘rinadi? 4. Konstitutsiyaviy huquqning yetakchi huquq sifatidagi xususiyati nima- larda ko‘rinadi? 5. Konstitutsiyaviy huquqning huquq tizimidagi o‘rni qanday? 6. Konstitutsiyaviy-huquqiy normalar xususiyati qanday? 7. Konstitutsiyaviy huquq manbalari qaysilar? 8. «Konstitutsiyaviy huquq» fanining vazifasi nimalardan iborat? Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|