Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

2-o’quv topshiriq
“Tushunchalar tahlili ” organayzerini to’ldiring
1-guruh

Muhim muammoning echimini topishga yordam beradi va “Tushunchalar tahlili” usuli orqali muammo hal qilinadi.

Tushunchalar	Mazmuni
Seskanuvchanlik
Sensor bosqich
Pertseptiv bosqich
Intellektual bosqich

2-guruh

Tushunchalar	Mazmuni
Tropizmlar
Fototropizm
Xemotropizm
Sezuvchanlik

3-topshiriq: Quyidagi tushunchalardan psixikaning asosiy bosqichlariga taalluqlisini ajratib oling, tizimlashtiring va mazmunini izohlang.

Mehanik	Fizik	ximik	Biologik
Psixik	ta’sirlanuvchilik	sezuvchanlik	elementlar sodda sensor bosqich
pertseptiv bosqich	predmetni idrok qilish	intelektual	oddiy sezish
bir hujayrali	ko’p hujayrali	psixik aks ettirish	narsalar o’rtasidagi bog’lanishlarni anfglash

4-topshiriq: Keltirlgan quyidagi vazifalarning yechimi o’rganilgan manbalar asosida toping va asoslang.
FSMU texnologiyasi

Ushbu texnologiya munozarali masalalarni hal etishda hamda o’quv jarayonini bahs-munozarali o’tkazishda qo’llaniladi, chunki bu texnologiya talabalarni o’z fikrini himoya qilishga, erkin fikrlash va o’z fikrini boshqalarga o’tkazishga, ochiq holda bahslashishga hamda shu bilan birga bahslashish madaniyatini o’rgatadi. Tinglovchilarga tarqatilgan oddiy qog`ozga o’z fikrlarini aniq va qisqa holatda ifoda etib, tasdiqlovchi dalillar yoki inkor etuvchi fikrlarni bayon etishga yordam beradi. F-fikringizni bayon eting S-Fikringiz bayoniga sabab ko’rsating M-ko’rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring U- fikringizni umumlashtiring

1-guruh

Savol	Muhit barcha tirik organizmlarning yashash olamidir
F-fikringizni bayon eting
S-Fikringiz bayoniga sabab ko’rsating
M-ko’rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring
U- fikringizni umumlashtiring

2-guruh

Savol	Aks ettirish qanchalik yuksak bo’lsa ularning muhitga moslashishi oson bo’ladi.
F-fikringizni bayon eting
S-Fikringiz bayoniga sabab ko’rsating
M-ko’rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring
U- fikringizni umumlashtiring

3-guruh

Savol	Hayvonlar taraqqiyoti kop hollarda muhitga bog’liqmi?
F-fikringizni bayon eting
S-Fikringiz bayoniga sabab ko’rsating
M-ko’rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring
U- fikringizni umumlashtiring

5-topshiriq: Quyida keltirilgan jadvalga inson va hayvon psixikasidagi o’xshash va farqli jihatlarini belgilang. Inson va hayvon psixikasidagi farqlar:

Inson psixikasi	Hayvon psixikasi

Adabiyotlar.

Davletshin M.G. Umumiy psixologiya. T., TDPU, 2002

G’oziyev E.G’. Umumiy psixologiya. O’z. FMJ., 2008
Nemov R.S. Psixologiya 2003.,1-2t
G’oziyev M.G’ Umumiy psixologiya 2010

Mavzu: Faoliyat

Seminar mashg`ulot rejasi:
1.Faoliyat haqida tushuncha
2.Faoliyatning interorizatsiyasi va ekstrorizatsiyasi
3.Faoliyatning tarkibi
4.Faoliyatning asosiy turlari
O’quv mashg`ulotining maqsadi: talabalarda faollik, faoliyat, harakat, hatti-harakat faoliyatning interorrizatsiyasi va ekstrorizatsiyasi, faollilik tarkibi, tuzilishi, asosiy turlari xususidagi ma’lumotlarni anglab yetganlik darajasinin aniqlash hamda bilim-ko’nikma va malakalarini rivojlantirishdan iborat.
Faoliyat mavzusi bo’yicha bilimlarni tizimlashtirish bo’yicha topshiriqlar
1-topshiriq: Sizningcha faollik, xatti-harakat, faoliyat tushunchalari o’zaro bog’liq bir-birini to’ldiruvchi tushunchami yoki ular alohida kategoriyami? Mavzu doirasida o’qigan adabiyotlaringiz asosida muammoni tahlil qiling.
1-topshiriq yechimi: Ma’lumki inson kundalik faoliyatida u yoki bu xatti-harakatni amalga oshirishga nisbatan ehtiyojni bo’lishi tabiiy. Shu nuqtai nazardan faoliyat, faollik, harakat tushunchalarini mohiyatini ketma-ketligini anglab yechish muhim sanaladi. Bu esa mazkur tushunchalarga nisbatan qarashlarni oydinlashtirishga olib keladi. Xususan, faoliyat – insoniyatga xos ong bilan boshqariladigan ehtiyojlar tufayli, paydo bo’ladigan va tashqi olam bilan kishining o’z–o’zini bilishga, uni qayta qurishga yo’naltirilgan faolligidir.
Harakat – maqsadga muvofiq yo’naltirilib, ongli ravishda amalga oshiriladigan harakatlar yig`indisi. Harakat ongli faoliyatlarning tarkibiy qismlari va motivlaridan biridir.
Q.Turg`unovning “Psixologiya” terminlarining qisqacha ruscha-o’zbekcha izohli lug`atida: Faollik – shaxsning ehtiyojlarini qondirish uchun voqelikni o’zlashtirishga qaratilgan muhim qobiliyatidir. Faollik ixtiyoriy va ixtiyorsiz bo’lib, kishining faoliyati mehnat, o’qish, o’yin, ijtimoiy hayot, sport, ijod kabilarda yaqqol namoyon bo’ladi”- deb ko’rsatiladi.
Ish–harakat galdagi bitta oddiy vazifani bajarishga qaratilgan, nisbatan tugallangan faoliyatning tarkibi. Faoliyatga qaratilgan maqsad ozmi–ko’pmi uzoq yoki yaqin bo’lishi mumkin. SHuning uchun bu maqsadga erishish odam tomonidan ana shu maqsad sari harakat qilish davomida uning oldida tug`iladigan qator juz`iy maqsadlarni izchillik bilan hosil qilishdan iborat bo’ladi.
Mazkur tushunchalar nohiyatan bir-biriga yaqin va to’ldiruvchi ahamiyatga ega ekanligi bilan belgilanadi. Ayniqsa, faollik, harakat, xatti-harakat, ularning barchasini yig’indisi faolligida birlashadi. Shu bois, faoliyatning markaziy zvenosi shaxsning anglangan maqsadlari tizimi aks etadi. Muhimi inson hayotida faoliyatni o’ziga xos o’ringa ega bo’lib uning shaxs sifatida shakllanishiga zamin bo’lib xizmat qiladi.
2-topshiriq: Tushunchalar tahlili usulidan foydalanilgan holda keltirilgan atamalarning mazmunini izlang.

Ehtiyoj	Motiv	anglangan mayllar	xatti-harakat
Sayi harakat	ekstrorizatsiya	introrizatsiya	Maqsad
ko’nikma	Malaka	o’yin	Mehnat
ta’lim

3-topshiriq: Keltirilgan fikrlar bilan o’qib chiqing hamda ularning ichidan inson faoliyati va hayvon faoliyatiga taaluqli bo’lganlarini ajrating hamda mohiyatini asoslang.

Inson faoliyati	Hayvon faolligi

Bilishga bo’lgan ehtiyoj, muloqotga bo’lgan ehtiyoj. Instiktiv-biologik faollik, hamkorlikdagi faoliyat, hamkorlikda bo’lmagan faoliyat, biologik maqsadlar, juda bo’lib yurish, ko’rgazmali-yaqqol vaziyatlar predmeti va hodisalarni mavhumlashtiris, irsiy jihatdan mustahkamlangan dastur, irsiy jihatdan mustahkamlangan xatti-harakatlar, tashqi shart-sharoitga moslashish, muloqotni ijtimoiy vositalari, yordamchi qurollar, mehnat qurollarini yasash, turli xil predmet va qurollardan foydalanish, yangi qurol va vositalarni yaratish, tashqi muhitga moslashish, ehtiyojga mos holda tashqi dunyoni o’zgartirish.