Normal gebelerde renkli doppler ultrasonografi bulgulari; kendi popüLÂsyonumuzdaki normal doppler değerleriNİn saptanmasi

TABLO 12–2. ULTRASON MODELLERİ

Modality

          Medium/Boyut

İki Boyutlu Sonografi

Eko lokasyonu

Eko şiddeti

Değişken Doppler (PW)

Doppler Kayması

Renkli Doppler Hız Akımı

Eko lokasyonu

Doppler Kayması

Renkli Doppler Güç Spektrumu "Enerji" Eko şiddeti

Eko lokasyonu

Time-domain Ultrasonografi

Ekolokasyonu 

                                                     Zaman kayması

Sürekli Dalga Doppleri (Continuous Wave Doppler)

CW,   sürekli  çalışan  iki  ultrason  kristal  seti  kullanır.   Ultrason  demeti  sürekli 

iletilir  ve  diğer   kristal  seti  sürekli  dinler.   Hareket   eden   objelerin  işaretleri   ultrason 

demetinin   her   noktasından   alınsın   diye   transdüserler   yanyana   yerleştirilir.   Bu   tip 

sistemler   ucuzdur   ve   kullanımları   kolaydır.   Damarlar   görüntülenmeden   lokalize 

edilmektedir (yani ne oldukları ya da nerede oldukları bilinmemektedir). Transdüserin 

yönünün   tespit   edilmesi   umut   edilen   akım   dalga   şekli   görüntüleninceye   kadar 

ayarlanır.   Tekrar   edilebilme   şansı,   işlemi   yapan   uygulayıcının   patternleri   tanıma 

yeteneğine bağlıdır. CW'nin fetal anatomi, fetusun sağlık durumu ve kan damarlarının 

araştırılmasındaki yalnız basma kullanılması popularitesini yitirmektedir.

Değişken Dalga Doppleri (Pulsed Wave Doppler = PW)

PW,   aynı   ultrason   kristali   ile   farklı   aktivite   siklusları   gerçekleştirir.   Artık 

çoğunlukla   gri   ultrason   görüntüsü   ile   birlikte   satılmaktadır.   Genellikle   araştırılan 

damarlar tam tespit edilerek istenenin üzerinde örnekleme yapılır. Bu sistemde kısa 

süreli ultrason iletimini takiben uzun süreli yansıyan ekoların dinlenmesi mevcuttur. 

Değişken Doppler sinyalleri eş zamanlı gerçek-zaman görüntülerinin de alınmasına 

olanak verir

14

---

PW   sistemi   Doppler'in   gösterdiği   alan   ile   sınırlı   kalır.   Frekans   örnek   alma 

sıklığıdır. Eğer Doppler'in kayması, akımın tekrar eden frekanslarının % 50'sinden 

fazla ise başka tür görüntüler (aliasing) oluşur. Bu hem akımın yönü hem de Doppler 

bilgisinin   yanlışlığına   sebep   olan   ve   en   sık   karşılaşılan   Doppler   artefaktıdır. 

Matematik olarak komplikedir ancak temel kavram olarak örnekleme frekansı, aşırı 

yüksek   hızdaki   Doppler   kaymasına   eşlik   edecek   değişiklikleri   belirlemekte   geç 

kalmakta ve sinema filmlerinde görülen tekerleklerin tersine dönüyor gibi görülmesine 

benzer algı kusuru oluşturmaktadır.(19)

Renkli Doppler Sonografi

Bu   alandaki   son   buluşlar   kan   damarlarını   saptamada   büyük   bir   özgünlüğe 

sahiptirler.   Artık   renkli   akım   görüntülemesinin   üç   formatı   mevcuttur.   Bunların 

literatürdeki   kısaltmaları   cihazların   sürekli   gelişmelerine   bağlı   olarak   güç   anlaşılır 

haldedir. Şimdilik şunları bilmemizde fayda vardır; Renkli Doppler Sonografisi genel 

başlığı altında (CDS): Renkli Doppler akım hızı haritalaması (CDV, daha önceleri 

CDF,   sadece   bir   tane   renkli   akım   metodu   olduğu   döneme   ait);   time-domain 

ultrasonografi (TDU) ve renkli Doppler güç=power spektrumu/enerji analizi (CDE).

CDV birkaç yıldan bu yana kullanılmaktadır. Uzaysal olarak kökenlenmiştir. 

Doppler kaymasını ve uzaysal eko yerleşiminin kullanımını sağlar. Bir işlem sırasında 

değişken Doppler tekniğinin analoğu Doppler kayması eş zamanlı görüntüde yer alır 

ve değişik şiddetlerde pozitif ve negatif akım olarak gösterilir. Bir renk spektrumu, hız 

spektrumunu gösterir ve farklı renkler ileri ya da geri akımı belirtir (Res.12–4)(20) . 

Renkli Doppler akımı değişken Doppler akımı gibi hataya açıktır, fakat renkli Doppler 

akımı daha az ses şiddeti kullanır.

15

---

Resim   12–4.  Umbilikal   kordonun   insersiyon   noktasında   renkli   Doppler   hızı 

görüntüsü.   Kırmızı   pozitifi,   transdüsere  doğru  geleni  (umbilikal  arter)   belirtir.   Mavi 

negatifi, transdüserden uzaklaşanı (umbilikal ven) belirtir.

TDU'da Doppler kayması kullanılmaz.(21) Ekonun ulaşım zamanındaki 

değişikliklerin kombinasyonu yansıtıcı hareketini belirler. Bu sistem ekodaki bilgilerin 

analizini yapmak için farklı yaklaşımlar kullanır. Temel prensip hedeflenen 

eritrositlerin hareketinin izlenmesidir. Belli bir mikroroaralıktan sonra, başka bir 

ultrason sinyali iletilir. Bu iletilen sinyalin ekosu, önceden belirlenen hedefin yol aldığı 

yön ve mesafesini belirler. Kan akımındaki ilk hedefin belirlenmesi rastlantısaldır. 

Süregelen yeni örneklemeler sayesinde geri dönen ekolar çok az yer değiştirmiş olan 

aynı Eritrosit grubuna aitmiş gibi kabul edilebilir. Bu hareket saniyede yüzlerce kez 

tekrarlandığında, akım gerçek zamanlı olarak gösterilebilir. Açının düzeltilmesi ya da 

daha kesin tabiriyle insonasyon açısının bilinmemesi, akımın değerlendirilmesinde

16

---

 her iki yöntem için de en büyük sorundur

Üçüncü renkli format olan renkli Doppler güç spektrumu analizi (Renkli Doppler 

Enerji,  ya   da  CDE),  analizi   sırasında  eko   amplitüdünü  kullanır   .  (22,23)Yansıyan 

frekans

 sıklığına 

karşı, 

sinyallerin 

şiddetine   belli   değerler   verilerek 

değerlendirildiğinde   "güç  yoğunluğu  spektrumu"   hesaplanabilir.   Bu   spektrum 

gözlenen velosite aralıkları  üzerine,  yansıyan ekoların güçlerinin  toplamını  gösterir. 

Eğer   zamanla  tekrarlanırsa,   güç   spektrumu,  enerji   profili   üretir.   Aynı   zamanda 

çekilmiş  gerçek  zamanlı   görüntülerin  yeniden  değerlendirilmesi   ile,   elde   olunan 

transparan gri resimlerin  süperimpozisyonu ve bu sayede  kan akımının  net olarak 

görüntülenmesi sağlanır.(Res.l2–5)

Akımın enerjisi yönsüzdür ve bu birçok avantajı doğurur. Renkli Doppler enerjisi 

Doppler açısından bağımsızdır. Böylece, açı değişse de yansıyan Doppler sinyalinin 

enerjisini belirten tüm spektrum frekansa bağlıdır. Bundan dolayı, ortalama frekans 

ya  da   velosite  değişse   de   spektrumun   enerjisi   sabit   kalır.  Doppler   açısı  90° 

olduğunda ya  da çok  düşük  akımlarla,  aliasing olmaksızın  geniş bir velosite aralığı 

aynı anda gösterilebilir. Damar vibrasyonunun oldukça düşük velositelerine dayanan 

bilgilerle sistemde daha  ileri  modifikasyonlar yapılabilir  ve böylece  fetal kan basıncı 

non-invazif saptanabilir.

Resim 12-5. Renkli Doppler ile gerçek bir kord düğümünün gösterimi

Renkli   Doppler   Enerjisi,   Renkli   Doppler   hız   ölçülere   karşı  şu  alanlarda  avantaja 

17

---