MUSOBAQALARNI TASHKIL QILISH VA O`TKAZISHNI
METODIKALARINI TAKOMILLASHTIRISH
Jizzax DPI o`qituvchisi F.Xoliqov
Annotasiya:
Musobaqalarda xar bir sportchi uz
rakibini engishga intiladi
va bu intilish sportchidan butun kuchni safarbar etishni talab kiladi.
Kalit so’zlar:
Musobaqa, sport, jismoniy tarbiya, texnik, taktik,
egiluvchanlik,
ruhiy-psixologik sifatlar.
Annotasiya:
На соревнованиях каждый спортсмен стремится победить
своего соперника, и это стремление требует от спортсмена мобилизации всех
своих сил.
Ключевые слова:
Соревнования, спорт,
физическая культура,
технические, тактические, гибкость, психопсихологические качества.
Annotasiya:
In competitions, every athlete strives to defeat his opponent,
and this aspiration requires the athlete to mobilize all his strength.
Key words:
Competition, sports, physical education, technical, tactical,
flexibility, psycho-psychological qualities.
Musobaqalarning turlari
Musobaqalar qo`yilgan vazifalargagina qarab: birinchiliklar yoki
chempionatlar,
kubok
musobaqalari,
qisqartirilgan,
baravarlashtirilgan,
klassifikatsiya va saralash musobaqalari, match va o`rtoqlik
uchrashuvlar kabi
turlarga bo`linadi.
Birinchiliklar yoki chempionatlar eng katta musobaqalardan bo`lib, ularda
kollektiv, tuman, shahar, respublika chempioni degan faxriy unvon beriladi. Ular
yilda bir marta o`tkaziladi. Birinchilik g‘oliblari oltin, kumush va bronza medallari
bilan mukofotlanadilar.
Kubok musobaqalari “yutkazgan chiqib ketish” prinsipida o`tkaziladi. Bu
musobaqalar ko`p vaqt talab qilmaydi va ko`p qatnashuvchilarni jalb qilish
imkonini beradi.
Qatnashuvchilarning tayyorgarligi har xil bo`lganligi uchun kuchlirok
jamoalarning uchrashuvlarini oxirgi bosqichlarga mo`ljallash kerak. Qisqartirilgan
musobaqalar (blitsturnirlar)da ko`p jamoalar qatnashganlari
holda bir kunda
o`tkaziladi. Buning uchun o`yin vaqti 30 minutgacha qisqartiriladi. Bunday
musobaqalar mavsumning ochilishiga yoki bayramlarga bag‘ishlab o`tkaziladi.
Baravarlashtirilgan musobaqalar tayyorgarligi har xil bo`lgan jamoalar
orasida o`tkaziladi. Jamoalarning qiziqishini saqlab
qolish uchun kuchsizrok
jamoaga oldindan yoki uchrashuv tamom bo`lgandan so`ng qo`shimcha ochkolar
beriladi.
Klassifikatsiya
musobaqalari
jamoalarning
(o`yinchilarning)
tayyorgarligini aniqlash, sport klassifikatsiyasining razryad
talablarini bajarish
maqsadida o`tkaziladi.
Saralash musobaqalari tayyorgarligi eng yaxshi jamoalarni (o`yinchilarni)
aniqlab, keyingi yirik musobaqalarda qatnashtirish uchun o`tkaziladi.
Match uchrashuvlari musobaqalar kalendarida ko`zda tutilgan va an’anaviy
hisoblanadi. Uchrashuvlarda ikki va undan ortiq jamoalar qatnashishi mumkin.
Musobaqalarning bunday turlari alohida shaharlar, viloyatlar hamda chet davlatlar
orasida do`stlik munosabatlarining rivojlanishiga yordam beradi.
O`rtoqlik uchrashuvlari bo`lajak musobaqalarga va sport trenirovkasining
ba’zi bir bo`limlari bo`yicha tayyorgarlikni aniqlash maqsadida ayrim jamoalar
o`rtasida o`tkaziladi.
