Mundarija kirish Asosiy qism

Monitoringning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
1) o'quv materialini o'zlashtirishning borishi va sifati to'g'risida doimiy ma'lumot olish va shu asosda o'quv jarayoniga o'z vaqtida o'zgartirishlar kiritish uchun talabalarning o'quv faoliyatini muntazam ravishda boshqarish, uni sozlash.
2) talabalarning muntazam, shiddatli va maqsadli mehnatini rag'batlantirish, ularning bilish faoliyatini faollashtirish;
3) talabalarning mustaqil ishlash ko'nikmalarini egallash darajasini aniqlash, ularni shakllantirish uchun sharoit yaratish.
Joriy nazorat samarali, moslashuvchan, shakl va usullar jihatidan xilma-xildir; talabalarga differentsial yondashuvni amalga oshirish natijasida o'rganishni rag'batlantiradi, o'quv materialini o'zlashtirish darajasini, turli xil muammolarni hal qilishda bilimlarni qo'llash qobiliyatini ochib beradi. Davriy (oraliq) nazorat talabalarning o'quv materialini bo'limlar, mavzular bo'yicha o'rganish sifatini aniqlashga, olingan bilim va ko'nikmalarni o'zlashtirish kuchini tekshirishga imkon beradi, chunki u uzoq vaqtdan keyin amalga oshirilmaydi. o'quv materialining alohida mavzulari bo'yicha.
Yakuniy nazorat ta’limning yakuniy natijalarini tekshirishga, muayyan fan yoki bir qator fanlarni o‘rganish jarayonida o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malakalar tizimida talabalar tomonidan o‘zlashtirilganlik darajasini aniqlashga qaratilgan. Yakuniy nazorat ma'lumotlari o'qituvchi va talabalarning ishini baholashga imkon beradi. Uning vazifasi keyingi ta'limni ta'minlaydigan minimal tayyorgarlikni qayd etishdir. Yakuniy nazorat natijalari milliy ta’lim standarti darajasiga mos kelishi kerak.

2. 
   Informatika fanidan bilimni nazorat qilish usullari
   

O’quvchi bilimi, malaka va mahoratini tekshirish va baholash ta’lim jarayonining muhim tuzilishi komponentidir va butun o’quv yili davomida sistemali izchillik va ta’limning puxtaligi printsiplariga muvofiq olib boriladi. SHu bilan bilimni tekshirish va baholash turlari mavjud.
Qanday yechilayotganiga, ya’ni o’quvchi qanday bilimga, malaka va mahoratga, dunyo qarashi va axlokiy-estetik qarashlar holda ijodiy faoliyatiga ega ekanligiga e’tibor qaratish muhim. Asl moxiyati yana o’quvchini o’qishga qanday munosabatda bo’lishiga, qanday shug’ullanyapti va hokazalarga bog’liq.
Bularning barchasi bilimni tekshirish va baholashning turli usullarini qo’llashning zarurligini ko’rsatadi. Informatika bo’yicha bir davrda o’quvchilar bilimini joriy nazorat qilishning turlarini klassifikatsiyasini ko’rib chiqamiz:
– ogzaki so’roq,
– uy ishi,
– o’quvchilarning o’quv faoliyatini kuzatish,
– laboratoriya ishi nazoratining ijodiy shakli.
O’quvchilarning bilimini nazoratning qiziqarli shakllari sifatidaturli informatikadan referatlar, krossvordlar, rebuslar taklif qilishmumkin. Oraliq nazorat joriyga qaraganida ko’proq mustaqil nazorat turi.Unda o’quv dasturlarini va aniq o’quv fanining o’ziga xos xususiyatlarini chuqur hisobga olish imkoniyati bor. Oraliq, joriy vayakuniy nazoratning turli maqsadlari ularning turli funktsiyalarida o’zaksini topadi. Oraliq nazoratning quyidagi funktsiyalari bor: o’quvfaoliyatining samara darajasini (baxolash) tekshiruv, diagnostik(orqada qolish sabablarini e’lon qilish); tashkiliy (qo’llanilayotganmetodlar samaralari); tarbiyaviy-motivatsion (oraliq nazoratnatijalari bilan o’quvchilarning o’zlarini o’zlari baholashnimustahkamlash.)
Oraliq nazoratning maqsadi o’quvchilarning o’quv sohasida ma’lumbir mavzularining o’zlashtirilgaligini tekshirish. Oraliq nazorato’qituvchi tomonidan og’zaki va yozma shaklda o’tkazilishi mumkin.
O`qituvchi darsni o`quvchilar o`rganayotgan matеrialni anglabgina qolmay, uni aniq, takrorlab bеra oladigan, bilimlarni kеlgusi o`quv ishlarida va amalda qo`llay oladigan yo`sinda tashkil etishi kеrak.
Bilimlarni mustahkamlash va takomillashtirishda o`quv­chilar ularni qanday o`zlashtirishgan bo`lsalar, xuddi shunday aytib bеrishlari, ularga aniqlik, mukammallik kiritishlari lozim. Ta`limiy ishning ana shu bosqichida yangi o`quv matеriali bilan ilgari o`zlashtirilgan matеriallarni o`zaro chambarchas, o`quvchilar yaqqol tushunadigan yo`sinda bog`lash ularning fandan olgan bilim, ko`nikma va malakalarini boyitadi, kеngaytiradi va yanada shakllantiradi.
O`qitish davrida o`rganilayotgan matеrial mazmuniga karab bilim, ko`nikma va malakalarni mustahkamlash hamda takomillashtirish har xil didaktik maqsadlarga ega bo`lish mumkin. O`qitishning dastlabki bosqichlarida, shuningdеk, tasviriy matеrialni o`rganishda bilimlarni mustaxkamlash va takomillashtirish rеproduktiv haraktеrga ega bo`lib, bunda o`quvchilar topshiriqni o`qituvchi bеrgan namuna asosida bajaradilar, bilimlarni dastlab kanday idrok etgan bo`lsalar, ana shunday tatbiq qiladilar. SHundan kеyin o`quvchilar topshiriqlarga ijodiy yondoshadilar va o`ziga xos yo`llar bilan bajaradilar, muammolarni hal qilishning yangi usullarini topadilar. Lеkin bunday bilish faoliyati ularda muayyan bilimlar va ularni qo`llash tajribasi bo`lishini, sabab-natija bog`lanishlarini chuqur tushunishni talab qiladi. O`quvchilarning bilim, ko`nikma va malakalarini mustahkamlash hamda takomillashtirish, asosan, ularning mustaqil ishlari orqali amalga oshiriladi. O`quvchilar maqsadga ongli va faol intiladilar, paydo bo`ladigan qiyinchiliklarni biror kishining yordamisiz yechadilar.
O`qituvchi mustaqil ishlash uchun topshiriqlar tuzadi, ularni bajarish tartibini rеjalashtiradi, vaqt-vaqti bilan topshiriqlarni murakkablik va muammolik darajasini o`zgartirib turadi, ish vaqtida o`quvchilarni kuzatib, zarur hollarda ularga yordam bеradi.

Bilim, ko`nikma va malakalarni mustahkamlash hamda takomillashtirishni to`g`ri yulga qo`yish o`quvchilarda mеhnat madaniyatini, darsga mas`uliyatli munosabatni tarkib toptiradi, fikrlashni, xususan, tеxnik fikrlashni rivojlantiradi.

Tеxnik fikrlashning xususiyatlari o`quv ishining mеto­dik usullarini, xususan, bilim, ko`nikma va malakalarni mustahkamlash hamda takomillashtirish tizimini bеlgilaydi. Bu tizim har xil mashqlarni bajarish, o`rganilgan matеrialni o`quv mashg`ulotlarida takrorlash va uyga bеrilgan topshiriqlarni bajarishdan iboratdir.