557
Hophopnamə
Z a i 1 - pozulmuş, yox olmuş.
Z a 1 i m a n - zalımlar, rəhmsizlər.
Z a r - inləyən, ağlayan.
Z a y e - zay, tələf, məhv.
Z e y - xarici görünüş, qiyafə, müxtəlif ictimai təbəqələrin özünəməxsus geyimi.
Z e y b ə q - civə.
Z e y f- qonaq.
Z e y f ç ə k m ə k - qonaq etmək.
Z ə b a n - dil.
Z ə b u n - zəif, güzsüz, qüvvədən düşmüş.
Z ə c r - cövr, təzyiq, zorlama, cəbr; a m i r i n z ə c r i - hökumət adamının zülmü.
Z ə’f- zəiflik, gücsüzlük.
Z ə k a t - şəriətə görə bir adamın mal-dövlətinin hər il yoxsullara verilməli olan qırxda
bir hissəsi.
Z ə k a v ə t - zəkilik, qabiliyyət, istedad.
Z ə m m - məzəmmət, töhmət, tənqid.
Z ə n - arvad, qadın.
Z ə n b u r - eşşək arısı.
Z ə r d - san, solğun.
Z ə r ə f ş a n - qızıl saçan.
Z ə r n i g a r - qızıl su ilə naxışlanmış, zər naxışlı.
Z ə v a 1 - yox olma, məhv olma.
Z ə v ə c a t - arvadlar.
Z ə v i ş a n - şan və şərəf sahibi, adlı-sanlı.
Z i b a - qəşəng, yaraşıqlı, bəzəkli; z i b a - s ə n ə m - gözəl.
Z i b ə s - xeyli, o qədər, çox.
Z i k r - Allah və peyğəmbərlərin adlannı təkrar-təkrar söyləmə
Z i l i - kölgə.
Z i n ə t i - t ə n - bədənin, vücudun bəzəyi, yaraşığı.
Z i n h a r - aman, ehtiyatlı ol, çəkin.
Z i r ü z ə b ə r - alt-üst.
Z i ş a n - şanlı.
Z i ş ə r ə f- şərəf sahibi.
Z ö h d - zahidlik, həyatını ibadətlə keçirmə.
Z ö h r ə c ə b i n - parlaq alınlı, gözəl üzlü.
Z ö v c - ər.
Z ö v r ə q - qayıq, balaca gəmi.
Z ö v r ə q n i ş i n - qayıqda oturan.
Z ü k u r - kişilər, oğlanlar.
Z ü v v a r - ziyarətçilər.
558
Mirzə Ələkbər Sabir
MÜNDƏRİCAT
Mirzə Ələkbər Sabir irsi və
onun nəşrinə dair
(Alxan Bayramoğlu)
5
XIX ƏSRDƏ YAZILAN ŞEİRLƏR
Tutdum orucu irəməzanda…………………….. 33
Babam sünni, nənəm şiə………………………. 33
Tanrı hər yerdə pulu…………………………… 33
Mən Xəlülüllahe-əsrəm………………………... 33
Həmədanda qonağımdan xəbər………………. 34
Xümsi-şərabi seyyidə…………………………. 34
Şe’r bir gövhəri-yekdaneyi-ziqiymətdir………. 34
Sən piri-cəhandidəsən…………………………. 34
Sabiri-şeyda ki………………………………… 34
1902-1905-Cİ İLLƏRDƏ YAZILAN
ŞEİRLƏR
Uşaqlara ................................................................ 74
Mən bilməz idim .................................................. 75
Hər nə versən, ver, ................................................ 78
Söz ........................................................................ 79
Əl’əman, sərkəş olub ............................................ 80
Eylə bilirdim ki, .................................................... 81
Ey fələk, zülmün əyandır ..................................... 81
Nolur şirinməzaq etsə məni .................................. 82
Nəfsin qərəzi, əqlin mərəzi ................................... 83
Ey əzizim, xələfim ................................................ 84
Xəsisin heyfi, varisin keyfı ................................... 85
Səradən bir dəli şeytan deyər: .............................. 88
Amalımız, əttarımız ifnayi-vətəndir ..................... 88
Sərhesab ................................................................ 89
Ağlaşma ................................................................ 90
Tö'mcyi-nəhar ....................................................... 91
Vay, vay! Nə yaman müşgülə .............................. 92
Övradımız, əzkarımız ........................................... 94
Hə, de görüm, nə oldu bəs, ................................... 95
Ey ki guyi şərəfi-nəfs ........................................... 95
Fə’lə, özünü sən də ............................................... 97
Təni-adəmi şərifəst ............................................... 98
Təraneyi-şairanə .................................................. 100
Naəhl olana mətləbi ............................................ 101
Pah atonnan, nə ağır yatdı .................................. 102
Təraneyi-əsilanə .................................................. 103
Leyli-Məcnun ..................................................... 104
Məzlumluq edib başlama ................................... 106
Əlminnətü-lillah ki ............................................. 107
Uçitellər .............................................................. 108
Şəkibai ................................................................ 109
Vəqta ki, qopur ................................................... 110
Fəxriyyə .............................................................. 112
Qorxuram ............................................................ 114
Bə'zi yerlərdə təsadüf olunur .............................. 116
Mən belə əsrarı qana bilmirəm ........................... 117
Müəllimlər siyezdi .............................................. 117
Çapma atını, girmə bu meydanə, a molla! ..........118
İki cavablara bir cavab ....................................... 120
Soldumu gülzarın, ey faiqi-ne'man pəsər ...........122
Ey on ki, ülumi-mədənidən ................................ 123
Sual-cavab .......................................................... 125
İftardan bir göftar, ya məcmuədən
bir löqmə ............................................................. 125
Bimərhəmət ə’yanlanna ...................................... 126
Məktub ................................................................ 127
Üç yüz on doqquz idi ......................................... 37
Şükr lillah ki ...................................................... 41
Müsəlman və erməni vətəndaşlarımıza ............. 44
SATİRALAR
(1906-1911)
Bir məclisdə on iki kişinin söhbəti .................... 47
Millət necə tarac olur olsun, .............................. 48
Ol gün ki, ........................................................... 50
Bilməm nə görübdür bizim oğlan
oxumaqdan?!...................................................... 51
Mahi-kən’anm batıb, ......................................... 53
Qocalıqdan şikayət............................................. 54
Bakı fə’lələrinə .................................................. 56
Cəhd eylə, sən ancaq.......................................... 57
Etdi bu fələk hər kəsə ........................................ 58
Tərpənmə, amandı, bala ..................................... 59
Təhsili-elm ......................................................... 60
Ata nəsihəti ........................................................ 61
Ah eylədiyim ..................................................... 62
«Həyat»ın «gop-gop»una cavab ........................ 64
Banşnalara dair .................................................. 65
Şimdi fürsət var ikən bir iş gör
istiqbal üçün! ..................................................... 68
Cavablar cavabı ................................................. 69
Bakı pəhlivanlanna ............................................ 70
Adətimiz daş idi ................................................. 71
Küpəgirən qarının qızlara nəsihəti ..................... 72