m ml k ti. Do ulan ya adı asud , raHat, G lir çıxarsızdı, el-oba abad. hali
çoxaldı, artdı n q d r, Q srl r yeridi çöll r q d r. Reyd n sf hana addımladı
var, Qamı t k sarma dı evl r, binalar. Gor ged bil rdi, ist s haçan, Dam
üstüyl Reyd n sf hanacan. Sözüm kk ets n, kimd di t qsir? T qsir m nd
deyil, söyl y nd dir. Boldu m ml k td nem t üyüd n, Ancaq nem t çoxdu
nem tyey nd n. Xurma a acının qol-buda ı t r, Yarpa ından çoxdu verdiyi b h r.
rzaq da azalır, xalq azalanda, Çoxsa, a ıb-da ır gün-güz ran da. Adamlar
çöll rd , da larda d s-d s, Ey -nu içind alırdı n f s. C rg nin uzunu gör neç
f rs ng, Kimi rübab çalır, kim b rb t, ç ng. H r arxın üstünd bir meyl hövuzu,
H r küç d m clis, kabablıq quzu. N çoxdu mey alan, qılıncı satan, Z rxara
geyin n, zirehi atan. Yara ı biryolluq atdılar lan, Ox, qılınc hamının çıxdı
yadından. Kimin kef ç km y vardı imkanı, Seçirdi ey -i r t, bolluq m kanı. ah
imkan verirdi imkansıza da, O, b xtind n razı, xalqı da ondan. Kims kasıblasa,
n idi d rdi? ah ona cibind n dirh m ver rdi. mril h r k s münasib bir i ,
Ç r k verilirdi, süfr si geni . ah yax ılıq üçün vaxt arayırdı, H r k s ey
üçün bir gün ayırdı. kiy bölünsün, - dedi, - dünü gün: Gec i r t üçün, gündüz
i üçün. Ölk d n yeddi il x rac almadı, Yetmi illik q min kökü qalmadı. Dürlü
h rl rd n altı min r qqas, Çal ıçı, na ılçı, növ-növ oyunbaz Ça ırdı tacidar,
böldü hiss y , H r hiss üz tutdu bir q s b y . T ki el-obanı nl ndirsinl r,
El özl ri d bir gün görsünl r. Zaman dolanırdı Öküz bürcünd , Öküzün, dövrün
d sahibi - Zöhr . Zöhr bir ölk d k ndxudadırsa, Orda yer olarmı k d r , yasa?
B HRAMIN ÖZ K N Z L MAC RASI ah bir gün h v sl çıxdı ikara - Alçaq
düz nl r , yüks k da lara. Atı gur dırnaqlı... çapdıqca çapdı, Xeyli gur
ovladı... gur yeri tapdı. Mü t ri m nzili Qövsdür, - dey , Qövsünü yön ltdi düz
Mü t riy . Çevr ba ladılar çöld atlılar, ah gördü çevr d bir sürü gur var.
Ovçu bar sind bir arslan, bir ley, Altında göhl ni oynayırdı hey. Kamandan
atdı ı dürr, ya büllurdu, Kiri i bo aldıb ox doldururdu. O d mir oxlar ki,
yayından çıxır, Gah at ya dırır, gah ikar yıxır. Od tapsan, i lik ç k,
qarnını doyur, Gur budu, gül rab nu olsun, buyur! Gurların qanını tök n
peykanı, ah üçün çöll rin od gülüstanı. ir kimi gur yıxan ah bir at di,
Heyb ti pis gözü kor el mi di. Oxunun z rbind od p rd -p rd Vurdu u gurları
bi irirdi d . Qıçını, budunu qılınclayaraq, Qaçıb ged n guru buraxmırdı sa .
Yanında Ay üzlü k nizi vardı, H m zir k, h m çevik, h m i v kardı. Adı Fitn
idi, özü min Fitn , ah ona m ftundu, o, aha t n . Be i t baharı t k üzü
taz -t r, Ç m n yell ri t k xuraman g z r. Qız k r ya ına qarı mı baldı,
Palud d n dadlı, bir qeylü-qaldı. H m n m kar idi, h m d qızıl gül, Rud üst
r qs ets , aya ı yüngül. Göy qaldıranda rud nal sini, Göyd n endir rdi qu lar
d sini. ikarda, bad yl rud m clisind , ah ondan zövq alar, dinl rdi bir d .
ah ox i l d rdi, o da rübab, ç ng, Bu, ikar ovlardı, o göz l ah ng. S hrada
bir d st gur qalxdı bird n, ah qalxıb ı ıdı, altında köhl n. Qız ın bir
ah ngl gurlara çatdı, Döndü ac arslana, kamanı dartdı. Yarım h lq sin ox qoydu
yayın, Ç kdi kamanını s rb st, arxayın. Gurun sa rısına batdı uçan ox, ikar
yeri öpdü, dir ndi az-çox. Neç gur ovladı ov cahangiri, Tutdu neç sini
sappasa , diri. Saxladı özünü çoxbilmi k niz, aha söyl m di t rifli bir söz.
ah böyük s br içr dayandı m rur, N hay t, uzaqda görs ndi bir gur. Dedi: -
Tatar kimi ey gözl ri dar, Vecin deyilmi bu q d r ikar? Bizim ov stimiz,
ovlanan gurlar, S nin dar gözün m g r heç sı ar? Odur,
bir gur g lir, de görüm
lan: Ba ındanmı vurum, ya dırna ından? O k r dodaqlı, nazlı i v kar, Qadındı,
qadınsa bo bo az olar. Dedi: - Üzü a ol, t rp n d çevik: Bu gurun ba ını
dırna ına tik! ah indi n desin k l k af t ? Bir çar axtardı bu mü gül rt .
Önc sapanda bir da qoyub atdı, Da - im k sür tli, kül k qanadlı. Girdi
qula ına da yazıq gurun, Beynind gurladı s s gurum-gurum. Yazıq xilas olsun bu
da dan n cür? Saldı, dırna ını qula ına gur. Ox at i guru b l di qana, Tikdi
dırna ını sa qula ına. Yandırdı bir da ı gurun göz ya ı, Dırna ı üstün yildi
ba ı. ah maraqla sordu çinli k nizd n: - limin hün rin nec görürs n? Qız
dedi: - ah buna v rdi eyl mi , M g r hün rmidir çox görül n i ? Ki i bir i
üçün t lim alıbsa, i gör bil r, ç tin d olsa. Dırna ı qula a oxun tikm si
Hün r yox, b lk d idman töhf si! Cavab ah q lbin qar l di, qar, Sanki ya
a aca balta vurdular. Q lbi kinl doldu o Aya qar ı, Od kimi parladı q z b
baxı ı. ahlar, bir qaydadır, hirsl n n zaman, st r ki, meydanda qan tökülsün,
qan! Hansı ceyran üçün y h rl nmir at? Hansı it d risi qalır salamat? Saxlasam,
davaya, c ng h risdir, Öldürs m, hesabı ondan da pisdir. Qadın n döyü , n
c ng qabil, Qadını öldürm k m rd i i deyil ahın sanballı bir s rh ngi vardı,
ir kimi, qurd kimi z hm saçardı. ah onu yanına ça ırıb dedi: " - Get, bu t rs
k nizin i ini bitir! O, bizim saraya fitn g lmi dir, Fitn ni öldürm k a ıllı
i dir." Aradan götürdü m l k suylunu, S rh ng öz evin g tirdi onu. st di i ini
bitirsin onun, Vursun da boynunu o am boylunun. Gözü ya lı dilb r: - Dayan! -
söyl di, Tanrıya xo g lm z m lin! - dedi. Özünün dü m nin deyils ns , dur,
Qanımı boynuna götürm , otur! Xaqanın n yaxın munisi m n m, Bütün k nizl rd n
seçm si m n m. st r ikar olsun, ist r sarayı - Munisi, yarı yox m nd n savayı.
Bir az küstahlı ım, uxlu um vardı, eytan vurdu m ni, yoldan çıxardı. ah qızıb
söyl di h m n cüml ni, "Öldür!" söyl s d , öldürm m ni. Bir azca s br el ,
gözl be -on gün, Yalandan söyl ki, m ni öldürdün! Görs n ki, ad etdi bu x b r
onu, Qanım s n halal, g l, vur boynumu! Görs n ki, p rt oldu, pe mandır, dem k,
M ni öldürm kd n vaz keç d , l ç k! S n c zadan qurtul, m n d ölümd n, Azad
s rv kimi qoy ya ayım m n. S nin n z rind skik olsam da, Gör rs n, çataram bir
gün imdada, Qız açdı boynundan boyunba ını, Qar ıda yeddi l l - at yı ını.
H r si bir yurdun x racı b lk , Ommanın g liri ondan xeyli k m. S rh ng bu
r ftara g tirdi iman, O dilb r s n min keçdi qanından. - Amandır, bu i in üstünü
açma, Heç k sin yanında ahdan danı ma! De ki, m n bu evin xidm tçisiy m,
Düz l r dalısı, ç km çox da q m. Mehriban tutarsa z man s ni, M n özüm qılaram
h r bir çar ni. Bel c hd edib and içdi onlar, Zülümd n, ölümd n xilas olanlar.
Bir h ft d n sonra ah hüzuruna S rh ng g l n zaman ah dedi ona: - Nec dir
ayüzlü? - jdaha uddu, Öldürdüm, göz ya ım yasını tutdu. hriyar ah ç kdi,
ya ardı gözü, S rh ngs toxtadı, nurlandı üzü. Onun abad - gü ad bir k ndi
vardı, Elin n z rind n bir az k nardı. Qalxmı dı göyl r uca bir q sri, S malar
ümmanı onun siri. Altımı pill li eyvanı vardı, Özü, k nizi d orda ya ardı.
ziz ver rl r ziz m kanı, Bir köz l b z yir evi, eyvanı. Bir in k do mu du iki
gün önc , Balası, buzovu nec d göyç k. Buzovu h r s h r alı6 çiynin , Eyvana
qalxardı o p riçöhr . Bu yük b rkid rdi ayaqlarını, Pill l r sınardı ux
nigarını. Gün yazda ç k r Buzov bürcünü, B s buzovu ç k n Ay görünübmü? H r
s h r o ceyran, o gümü b d n Buzovu saraya qaldırır yerd n. Günl r dolanırdı bu