Microsoft Word tez tumu değişi doc

16 

volkanizmaya bağlı düşük enerjili denizel bir ortamı işaret etmektedir (Öztaş,1989). 

Birim üste doğru Hüdai formasyonu ile yanal ve tedrici geçişlidir (Öngür, 1973).  

 

 

Şekil 4.1. Çalışma alanının genelleştirilmiş stratigrafi kesiti (Öngür, 1973 ve Afşin, 

1991’den yararlanarak) 

---

17 

 

Şekil 4.2. Afyon-Sandıklı Hüdai jeotermal alanı ve çevresinin jeoloji haritası (Öngür, 1973 ve Afşin,1991’den değiştirilerek)

---

18 

4.1.1.2. Hüdai üyesi (Eh) 

 

Birim inceleme alanının güney ve güney batısında yayılım sunmaktadır. Hüdai 

formasyonu ilk defa Öngür (1973) tarafından “Kestel Yeşilşist formasyonu” 

içersinde Hüdai kuvarsit üyesi olarak adlandırılmış, Öztaş (1989) ve Afşin (1991) bu 

birimi Hüdai formasyonu olarak isimlendirmiştir. Hüdai formasyonu çoğunlukla 

kuvarsitlerden meydana gelmekte ve yer yer şistlerle ardalanmalı bulunmaktadır. 

Kuvarsitler orta kalın katmanlı yer yer düzlemsel çapraz katmanlı, katman içi 

laminalı,  acık gri, demirpası ve pembe renklidir (Afşin, 1991). Birimin kalınlığı 400-

600 m dolayında olup delta ortamında çökelmiş olduğu bir çok araştırmacı tarafından 

ifade edilir (Afşin 1991; Özgül vd., 1991; Günay vd., 1995). Batı Toroslarda yaşı 

kanıtlanmış Orta Kambriyen yaşlı Çaltepe formasyonu ile geçişli olması nedeniyle 

birim Alt Kambriyen yaşlıdır. Birimin alt dokanağı Kestel Yeşilşist formasyonu 

üzerine uyumludur (Özgül vd., 1991; Dean ve Özgül, 1994; Kozlu ve Göncüoğlu, 

1995; 1997). 

 

4.1.2. Çaltepe formasyonu (Eç) 

 

Çaltepe formasyonu çalışma alanının güney ve güney batısında mostra vermektedir. 

Birim ilk defa Blumenthal (1947) tarafından incelenmiş, daha sonra Dean ve Monod 

(1970); Özgül ve Gedik (1973) aynı formasyonu incelemiştir. Öztaş (1989) 

tarafından dolomit ve kireçtaşı üyelerine ayırarak Çaltepe adıyla incelenen birim 

Afşin (1991)’de aynı isimle ama üyelere ayrılmadan incelenmiştir. Birim başlıca 

dolomit, siyah renkli neritik kireçtaşı ve en üst düzeylerinde alacalı renkli yumrulu 

kireçtaşlarından oluşmaktadır. Birimin büyük bir bölümünü oluşturan dolomitler, 

ayrışma yüzeyinin kızılımsı, koyu kahve renkli olmasıyla ayrılırlar. Taze yüzeyi gri, 

kirli beyaz renkli, iri kristalli, kalın katmanlı olan dolomitler en üst düzeylerinde bej, 

şarap renkli yumrulu kireçtaşı tabakalarını  kapsarlar  (Dean  ve  Özgül,  1994).          

Çaltepe formasyonu alttaki Hüdai formasyonu ile uyumlu, üstüne gelen Seydişehir 

formasyonu ile genelde uyumlu ve geçişlidir (Afşin,1991; Gürsu ve Güncüoğlu, 

2005). Birim içindeki trilobit fosilleri ile birimin yaşı Orta Kambriyen olarak 

belirlenmiştir (Dean ve Özgül, 1994). 

---

19 

4.1.3. Seydişehir formasyonu (Es) 

 

Birim çalışma alanının güneyinde dar bir alanda yayılım sunmaktadır. Seydişehir 

formasyonu ilk defa Blumenthal (1947) tarafından Seydişehir bölgesinde Seydişehir 

şistleri olarak adlandırılmıştır. Monod (1967), Dean ve Monod (1970) ve Afşin 

(1991) ise Seydişehir formasyonu olarak adlandırmıştır. Birim ankimetamorfik 

miltaşı,  şeyl ve kuvars kumtaşı ardalanmasından oluşmaktadır.  İstifin alt 

düzeylerinde ince, alacalı renkli ve yumrulu kireştaşı bantları izlenmektedir. Birimin 

kalınlığı kıvrımlı özelliğinden dolayı kesin olarak belirlemek zordur. Ancak yaklaşık 

olarak 300 m civarındadır. Seydişehir formasyonu altındaki Çaltepe formasyonu ile 

uyumlu üstüne gelen Mesozoyik birimlerle uyumsuzdur. Birimin içindeki 

kireçtaşlarında rastlanan fosillere göre yaşının Üst Kambriyen-Orta Ordovisyen 

arasında olduğu belirtilmiştir (Gürsu ve Güncüoğlu, 2005). 

 

4.1.4. Karatepe formasyonu (Tr-Jk) 

 

Karatepe formasyonu inceleme alanının güney ve güney batısında gözlenmektedir. 

Birim ilk defa Parejas (1942) tarafından Güney Avrupa’daki Verrukona fasiyesine 

benzetilerek Verrucana olarak adlandırılmıştır. Öngür (1973)’de Karatepe 

verrucanası, Afşin (1991)’de Karatepe formasyonu olarak adlandırılmıştır.           

Birim en altta, bordo renkli yer yer açık kahve, demirpası ve kirli sarı renklerde 

çakıltaşı, kumtaşı ve silttaşlarından oluşur. Çakıltaşları kuvarsit, kuvarslı serisitlı şist 

ve fillitik çakılları ile bağlayıcısı hematitli kumlu bir karbonat çimentodur. Karatepe 

formasyonu Üst Triyas-Alt Jura yaşlı olup, tabanda Seydişehir formasyonu üzerine 

uyumsuz olarak gelirken, üstte ise Derealanı formasyonu ile uyumlu ve geçişlidir 

(Afşin, 1991; Özpınar, 2008). 

 

4.1.5. Derealanı formasyonu (Jd)  

 

Birim çalışma alanının güney doğusunda yayılım sunmaktadır. Derealanı 

formasyonu ilk defa Öngür (1973) tarafından Derealanı  şist formasyonu olarak 

isimlendirilmiş, daha sonra Gutnic (1977), Öztürk (1981), Çakmakoğlu (1986),  

---

20 

Öztaş (1989) ve Afşin (1991) Derealanı formasyonu olarak adlandırmışlardır.         

Bordo, kirli sarı renkli marnlı kumtaşı ile başlar, üste doğru gri, mor, kirli sarı, 

yeşilimsi, kahve renklerde kalın katmanlı kumlu, siltli ve killi kireçtaşı, kumlu 

kireçtaşı ardalanması  şeklinde devam eder (Afşin, 1991). Birim tabanda Karatepe 

formasyonu ile uyumlu üstteki Akdağ formasyonu ile uyumlu ve geçişli olup Alt 

Jura yaşlıdır (Afşin, 1991; Özpınar, 2008). 

 

4.1.6. Akdağ formasyonu (Jka)  

 

Çalışma alanını güney doğusunda yer alan bu birim ilk defa Öngür (1973) tarafından 

üyeler halinde Akdağ kireçtaşı formasyonu adıyla incelenmiş, Öztürk (1981) bunu 

Akdağ formasyonu olarak ele almış, Çakmakoğlu (1986) Akdağ kirectaşları, Öztaş 

(1989) Akkıraç formasyonu, Afşin (1991) Akdağ formasyonu olarak 

isimlendirmiştir. Birim altta masife yakın belirgin olmayan şekilde tabakalı açık gri 

renkli, hafif kristalize, kalker kumu ve breşik kirectaşları ile başlar, yukarı doğru inçe 

tabakalı ve arasında çört bantları bulunan kireçtaşları ve daha üstte çört oranı artarak 

dolomitik özellikte kireçtaşları yer alır (Afşin, 1991). Akdağ formasyonu alttaki 

Derealanı formasyonu ile uyumlu üzerine gelen Sandıklı formasyonu ile açısal 

uyumsuz olup Üst Jura-Alt Kratese yaşlıdır (Afşin, 1991; Özpınar, 2008). 

 

4.1.7. Sandıklı formasyonu (Ts)  

 

Çalışma alanında geniş bir yayılım sunan Sandıklı formasyonu ilk olarak Öngür 

(1973) tarafından Sandıklı Neojen serisi olarak incelenmiştir. Afşin (1991)’de 

Sandıklı formasyonu olarak Özpınar (1999, 2008)’de Sandıklı volkanitleri olarak 

anılmaktadır. Sandıklı formasyonu,  Üst Miyosen yaşlı Akin tüf üyesi,  Üst Miyosen 

yaşlı Sandıklı üyesi ve Pliyosen yaşlı Hamamçayı üyesinden oluşmaktadır (Afşin, 

1991). 

 

 

 

 

---