Microsoft Word talibova konul doc
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- § 2.1. Rayonun k ənd t əs ərrüfatının inki şaf xüsusiyy ətl əri
29
Aran iqtisadi rayonu üzrə 1995-ci ildə 26027 ton, 2000-ci ildə 7590 ton, 2005-ci ildə 3164 ton un məhsulu istehsal edilmiş, pambıq parçalar 1995-ci ildə 96348 min m, 2000-ci ildə 39252, 2005-ci ildə 253506 min m. pambıq mahlıcı isə 10409-6180-3383 ton təşkil etmişdir. Pambıq mahlıcı əsasən Yevlaxda, Ağdaşda, Ucarda,Kürdəmirdə və Salyanda istehsal olunur.Pambıq mahlıcı 1995-ci ildə Yevlaxda 3051 ton. 2000-ci ildə 1183 ton, 2005-ci ildə isə istehsalı qeydə alınmamışdır. Həmin illərə müvafiq olaraq istehsal Ağdaşda 3877-626-708 ton,Ucarda 247-2708-1300 ton,Kürdəmirdə 3220-1645-1358 ton, Salyanda 14-18- 17 ton olmuşdur.Pivə istehsalı 28-54-17 dekalitr təşkil etmişdir. Heyvandarlığın inkişafı üçün 1995-ci ildə 14760 ton, 2000-ci ildə isə 1222 ton qarışıq yem istehsal olunmuşdur. Ə sasən
Yevlaxda 3497-312 ton,Kürdəmirdə 8240-940 ton,Biləsuvarda 164 ton, Saatlıda 526 ton,Salyanda 333 ton istehsal olunmuşdur.Eyni zamanda, son illərdə mişli rayonunda şəkər çuğunduru istehsal edən yeni aqrar müəssisə fəaliyyət göstərir. Alkoqolsuz içkilərin istehsalının son illərdə xüsusi çəkisi aşağı düşmüşdür. Belə ki, 1995-ci ildə cəmi istehsal 436 min dekalitr, 2000-ci ildə 25 min dekalitr, 2005-ci ildə isə 277 min
dekalitr olmuşdur. Əsasən Sabirabad, Biləsuvar,Neftçala,Zərdab,Bərdə, mişli və Mingəçevir şəhərlərində istehsal olunur. Həmçinin iqtisadi rayon daxilində 1995-ci ildə 131 ton kərə yağı, 4141 dekalitr konyak,3455 min şərti banka konserv,124 ton kolbasa istehsal olunduğu halda,2008-ci ildə 2191 min dekalitr konyak,34 min şərti banka konserv, 34 ton kolbasa məhsulları istehsal olunmuşdur. Qeyd olunanlarla yanaşı çörək və çörək məhsulları,şirniyyat və s. məhsullar da istehsal edilmişdir. Aran iqtisadi rayonu respublikanın əsas pambıqçılıq rayonu olduğundan bir çox rayonlarda pambıqtəmizləmə zavodları fəaliyyət göstərir. Bu baxımdan da bazi rayonların pambıqtəmizləmə zavodlarında çiyid,iplik,pambıq tiftiyi,lint və s. istehsal olunur. qtisadi rayon daxilində 2005-ci ildə 5607 ton çiyid,305 ton iplik, 299 ton pambıq tiftiyi,147 ton lint istehsal olunmuşdur. Əsas məhsullar Ağdaş, Ucar, Sabirabad, Biləsuvar,Salyan,Neftçala,Zərdab,Bərdə, mişli rayonlarında 30
istehsal olunmuşdur.Qeyd olunan inzibati rayonlar inzibati rayonlar ixtisaslaşmış pambıqçılıq rayonları hesab olunur. Aparılan təhlillər göstərir ki, tədqiq olunan iqtisadi rayonda aqrar-sənaye sahələrinin inkişafı üçün zəngin xammal və əmək ehtiyatı potensialı vardır.Həmin potensial ehtiyatlardan bazar iqtisadiyyatı şəraitində səmərəli istifadə olunmasını vacib problemlərdən hesab edirik.
31
Məlum olduğu kimi, əhalinin ərzaq və yeyinti məhsullarına, sənayenin isə xammala olan tələbatının ödənilməsi cəmiyyətin qarşısında duran ən mühüm məsələlərdəndir. Bu iş kənd təsərrüfatının bitkiçilik sahəsinin rolu əvəzedilməzdir. Lakin XX əsrin 80-ci illərinin sonundan başlayaraq ölkə iqtisadiyyatının bütün sahələrində olduğu kimi bitkiçilikdə də geriləmələr müşahidə olunmağa başlamış, bu geriləmə ildən-ilə artmış, nəhayət bitkiçilik də iqtisadi böhran vəziyyətinə düşmüşdür. Qeyd edilməlidir ki, ölkənin bitkiçilik sahəsinin iqtisadi böhran vəziyyətinə düşməsini bir sıra obyektiv və subyektiv amillər şərtləndirmişdir. Belə ki, ölkədə ictimai-hərbi vəziyyət gərginləşmiş, respublika müharibə şəraitinə düşmüş, dövlətlərarası siyasi-iqtisadi əlaqələr pozulmuş, banklararası əməliyyatları həyata keçirmək mümkün olmamış, ən başlıcası invesitisiya güclənmiş, qiymətlər sürətlə artmış, istehsal olunan əsas növ kənd təsərrüfatı məhsullarının satışında problemlər yaranmış, az-çox məhsulun dəyərinin ödənilməsi gecikdirilmiş və yaxud ödənilməmişdir. Bu isə istehsalın və əməyin stimullaşdırılması mexanizminin pozulmasına və aqrar sahədə çalışanların maddi istehsal sferasından uzaqlaşmasına səbəb olmuşdur. Eyni zamanda, aqrar sahənin, xüsusilə bitkiçiliyin maddi-texniki bazası zəifləmiş, məhsul istehsalının həcmi ilbəil azalaraq, istehsal xərcləri artmışdır. Kənd təsərrüfatı və emal müəssisələrinin əksəriyyəti öz fəaliyyətini dayandırmış, kənd yerlərində işsizlik səviyyəsi yüksəlmiş və əhalinin gəlirlərinin həcmi getdikcə aşağı düşməyə başlamışdır. XX əsrdə ikinci dəfə müstəqilliyini əldə edən Azərbaycan Respublikasının bitkiçilik sahəsində böhran başlanmış və qısa müddətdə bu proses dərinləşərək dağıdıcı təsirə malik olmuşdur. stehsalın infrastrukturu dağıntıya məruz qalmışdır. 1990-cı ilə nisbətən 1995-ci ildə kənd təsərrüfatında ümumi məhsul istehsalı 2,0 dəfə, taxıl istehsalı 1,5 pambıq, tütün, tərəvəz, üzüm və çay istehsalı müvafiq olaraq 2,0; 6,2; 2,0; 4,0 və 3,2 dəfə azalmışdır. Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|