Microsoft Word s g. temmuz doc
Yüklə 1,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
33 değildir. Yani ‘ulusal çıkar’ egemen sınıfın kendi çıkarını tüm topluma ortak çıkarmış gibi kabul ettirmesine yarayan bir kavramdır. 72 Marx, burjuvazinin kendi çıkarını genel ve bütün toplumun çıkarı olarak göstermesini, feodalizm karşısında toplumsal kesimlerin desteğini sağlama çabasına bağlamaktadır. Marx’a göre egemen sınıfın düşünceleri her dönemde egemen düşüncelerdir; yani bir toplumu maddi anlamda yöneten sınıf aynı zamanda o sınıfın egemen entelektüel gücü olmaktadır. Maddi üretim araçlarına sahip olan sınıf, bunun bir sonucu olarak düşünsel ürünlerin ortaya çıkışını da denetlemektedir. Marx’ın, toplumun kurumsal ve ideolojik yapısının ekonomik üretim ilişkileri tarafından belirlendiği varsayımına indirgediği görüşüne göre ekonomik sistemi denetleyebilen siyasal sistemi de denetler. Devletler bu nedenle burjuvazinin proletarya üzerindeki egemenliğini güçlendirmeye yaramaktadır. Sosyalizm bu bağlamda sınıfların ortadan kalkmasına yol açarak devletin de ortadan kalkmasını sağlayacaktır. 73 Diyalektik bir tarih anlayışını benimseyen Marx ve Engels'e göre tarih boyunca baskı altında tutulan ezilen sınıflar ile egemen güçler arasındaki çatışma devam etmiştir. Günümüze kadarki bütün savaşlar sınıf savaşıdır. Bu savaş “özgür insan ile köle, patrisyen ile pleb, bey ile serf, lonca ustası ile kalfa, tek kelimeyle ezen ile ezilen arasında” süregelmiştir. Bu mücadele kimi zaman örtülü kimi zaman açıktan ama daima var olmuş ve son kertede burjuvazi ile proletaryanın savaşına dönüşmüştür. 74 Dolayısıyla tarihi, bir sınıf mücadelesi tarihi olarak alan Marx’a göre; ezen sınıf ile ezilen sınıf arasındaki bu mücadele hep yeni bir ekonomik, siyasal ve toplumsal sistemin doğmasıyla sonuçlanmıştır. Marxist yaklaşım ulusal çıkarı devlet-sınıf ilişkileri ekseninde ele 72 Baskın Oran, Türk Dış Politikası, letişim Yayınları, 8. Baskı, stanbul,2003. s. 34. 73 Tayyar Arı, Uluslararası lişkiler Teorileri, Alfa yayınları, 4. Baskı, stanbul, 2004, s. 279. 74 A.g.e. s. 279. 34 almakta ve devletin iktidarda bulunan sınıfların çıkarlarını koruduğunu, bu çıkarları tüm topluma kabul ettirmek ve rızalarını almak için ulusal çıkar kavramına başvurduğunu varsaymaktadır. Marx ve Engels iktidara yönelen her sınıfın, tıpkı işçi sınıfı gibi, kendi çıkarını genel çıkar olarak sunmak zorunda olduğunu belirtmektedir. Her bir yeni sınıf, amacını gerçekleştirmek için, kendi çıkarlarını bütün toplumun üyelerinin çıkarı olarak gösterir ve bunu da ideal bir biçim içinde sunar. Kendi düşüncelerine evrensellik boyutu katmak zorundadır ve bunları tek geçerli evrensel ve akılcı düşünce olarak ortaya koyar. Yeni yükselişe geçen bir sınıf, kendisinden önceki sınıfı karşısına alacaktır. Bu karşı çıkışı da kendi adına değil, bütün toplum adına yaptığı iddiasında olacaktır. Eski sınıf içinde olumsuz konumda bulunan birçok kişi, bu yeni oluşan sınıfı destekleyerek egemen bir konum elde etmeye çalışacaktır. Burjuvazinin kendi çıkarını toplumun çıkarı olarak sunmasının bir sonucu olarak, o toplumda kapitalist üretim biçiminin egemen olması ve toplumun bu yönde ideolojik olarak bilinçlendirilmesi Marx’ın çıkar anlayışının temelini oluşturmaktadır. 75 Marx bunun yanında her bir ulusun burjuvazisinin aynı ulusal çıkarlara sahip olabileceğini de kabul etmektedir. Çünkü bir ülkedeki kapitalist sınıfın çıkarları diğer ülkelerdeki kapitalistlerin çıkarıyla çatışır. şçi sınıfının çıkarı ise, burjuvaziden farklı olarak ulusal sınırları aşar ve diğer ülkelerdeki işçi sınıflarıyla bütünlük gösterir. Marx sınıflı bir toplumda ulusal çıkarın bulunamayacağını, ancak sınıflara ait çıkarların bulunacağını savunur. Dolayısıyla, ulusal çıkar Marx’a göre; toplumun tümüne değil, 75 lhan Uzgel, Ulusal Çıkar ve Dış Politika, mge Kitabevi, 1.Baskı, Ankara, Mayıs 2004, s. 97. 35 burjuvaziye ait çıkar anlamına gelir. 76 Devlet toplumsal istikrarı sağlayabilmek, tarafsız görünümünü sürdürebilmek ve meşruiyetini koruyabilmek için ulusal çıkar adına hareket ettiğini ileri sürer. Kuşkusuz bu kavram, Marksizm’e göre, devletin meşrulaştırma araçlarından yalnızca biridir. Bunun yanında, örneğin serbest seçimler, parlamento ve diğer üstyapı kurumları da kapitalist sistemde halkın desteğini sağlayan etkenlerdir. 77 Kapitalist sınıfın ekonomik çıkarlarının yeniden üretimi doğrudan etkilenmediği sürece devlet, yönetilen sınıflara özveride bulunabilir. Diğer bir deyişle; devlet ulusal çıkar adına hareket ettiğini belirttiği durumlarda ve bu gerçekten halk kesiminin çıkarlarıyla örtüştüğü zaman bile, sonuçta egemen sınıflara hizmet etmekte, uzun vadede onun çıkarlarını gözetiyor olmaktadır. Doğrudan kapitalist sınıfın çıkarını gözettiği durumlarda da yine ‘ulusal çıkar’ kavramını kullanarak o yönde politika uyguladığını ileri sürmektedir. Zaten Marxizmde halkın genel çıkarı kavramı devletin işlevinin ideolojik maskesidir. 78 Marxist yaklaşımın temeli, devletin kapitalist sınıfın doğrudan aracı olmadan da genel olarak onun çıkarlarına uygun davranabileceğini savunmasıdır. Dolayısıyla, bir sınıf toplumsal yapıda siyasal olarak değil; fakat ekonomik olarak egemen olabilir. Eğer devlet son aşamada kapitalist üretim biçiminin sürmesi için gerekli koşulları sağlıyorsa, kapitalist sınıfın ayrıca bu işlevi üstlenmesinin gereği ortadan kalkmaktadır. Devlet bu sınıftan belli ölçüde özerk durarak sistemin sürmesi için halk kesimine verilmesi gereken ödünleri de verebilmektedir. Böylelikle, devlet sisteme ilişkin meşruiyet sorununu da aşmaya 76 A.g.e. s. 99. 77 lhan Uzgel, Ulusal Çıkar ve Dış Politika, mge Kitabevi, 1.Baskı, Ankara, Mayıs 2004, s. 100. 78 A.g.e., 117. Yüklə 1,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|