66
E-bay
Auksion proqramı
How Ebay Works
Şəkil 3.
E-bay məhsul və xidmətlərin satılan auksionu kimi dünyanın ən böyük internet
auksionudur.Bu günə olan statiskaya görə Ebay da qeydiyyatdan keçən əhalinin sayı
artıq 15 milyondan çoxdur.Hal hazırda E-bay internetdə mövcuq olan ən populyar
ticarət mərkəzidir. Hər gün bu auksionda 30000 kateqoriyada 20 milyon məhsul
təqdim olunur.E-bay proqramına daxil olanlar müxtəlif kateqoriyalardan olan
məhsulları alıb satmaqla məşğul olurlar.4 sentyabr 1995 ci ildə ABŞ-ın Kaliforniya
ş
tatının San-Xose şəhərində proqramist Pyer Omidyar AuctionWeb adlı onlayn
auksion yaratmışdı. Bu auksionda satılan ilk əşya Omidyarın işləməyən lazer
göstərici olmuşdur.Auksionda ona 13.83 ABŞ dolları ödəmişlər.Pyer alıcı ilı əlaqəyə
67
girib “Siz bilirsiz ki, lazer göstərici işləmir?”sualını verdikdə ona alıcı “mən məhz
işləməyən lazer göstəricilərin kolleksiyasını toplayıram” cavabını vermişdi. lk
vaxtlar sayt tam pulsuz fəaliyyət göstərirdi.Artıq 1995-ci ilin sonunda saytda 1000-
dən çox auksion keçirilmişdi. Kampaniyanın indiki E-bay adı 1997ci ildə
təsdiqlənib.Əvvəlcə Omidyar, saytı Echo Bay Technology Group adlandırmaq
istıyirdi ki,mənsub olduğu konsaltinq firması ilə əlaqələri kəsməsin,lakin
EchoBay.com domeni artıq Echo Bay Mines qızıl çıxaran kampaniyaya aid
olduğu,saytın adı qısaldılmış şəkildə Ebay.com adlandırıldı.Sonrakı illərdə eBay
“tolkuçkanı” xatırladan C2C ticarət məkanından B2C məkanına çevrildi. eBay –ın
ə
sas ideyası bütün əhaliyə internet platformasında alqı-satqı etməyə şərait
yaratmaqdır.Ebay firması isə bu alqı satqı da vasitəçi rolunu oynamaqdir.Məhsulun
qiymətinin ödənilməsi və göndərilməsi Ebay firmasının iştirakı olmadan həyata
keçirilir.Lakin platformadan istifadə etmək üçün alıcı və satıcı iştirak haqqı
ödəyirlər,və bu da adətən lotun qoyulmasında və satışdan alınan faizdən
ödənilir.Alıcılar üçün Ebaydan istifadə pulsuzdur.Ebay gəlirlərini əsasən alıcı və
satıcıların alqı satqısından qazandığı üçün alqı-satqı prosesinin maksimum liberal
etməyə çalışır və lazımı şəraiti yaratmaqa nail olurlar.Alqı-satqı da qanun vericiliyə
ə
ks olmayan və Ebayın qara siyahısına düşməyən hər bir məhsulun satışı qəbul
olunandır.Satış prosesində satıcı aşağıdakı 3 modeldən birini seçməkdə azaddır.
-
Auksiondan satış-(ingilis 67ariant: Online Auction);
-
Fiksə olunmuş qiymətlə satış ( Fixed price);
-
Reklam xarakterli elanlar (Advertising format)
• Auksiondan satış:
Belə ki,bu cür satış forması eBay firmasında çox böyük uğurlara səbəb
oldu.Satıcı verilmiş məhsulun dəyərini əvvəlcədən müəyyən edilmiş lot vasitəsilə
təyin edir.Həmin vaxt sadtıcı tərəfindən alqı-satqının başlanğıc vaxtı və ümumiyyətlə
alqı satqı dövrünü müəyyən edir. Alıcılar isə ixtiyarı an aliş prosesinə qoshula bilər.
68
Bu zaman o öz lotunu müəyyən edə bilər,düzdür digər alıcılar bu qiyməti tezliklə
dəyişdirə bilərlər.Ebay da dəyişikliklər həmişə işiqlandırılır.Auksionun sonunda
yüksək qiyməti verən alıcı məhsulu almış olur.
• Fiksə edilmiş qiymətlə satış.
Satıcı
məhsulunu
ə
vvəlcədən
təyin
olunmuş
zaman
çərçivəsindəqəbulolunmuşməbləğə alıcılara satır.(Buy t Now).Kombinə etmək də
mümkündür.
• Reklam elanları
Satıcı müəyyən vaxt çərçivəsində məhsulunu Ebay-ın veb səhifəsində
yerləşdirə bilər vəorada isə sadəcə 1 satıcının lotu təqdim olunur.Bu məlumatlar
adətən eBayShop bölməsində verilir.Burada eyni zamanda satıcının digər malları
haqqında da informasiyayerləşdirmək mümkündür.
Bunlardan əlavə eBay proqramı alqı-satqı prosesini daha da yüngülləşdirən
digər xidmətlər də təklif edir.Bunlara əsasən Vo P –Skype sistemi və onlayn ödəmə
sistemi PayPal kimi xidmətlərdir.
Kompaniyanın cari biznes strategiyası beynəlxaq satışları gücləndirməklə
gəlirləri artırmaqdır.Hal-hazırda eBay 20 dən çox ölkədə fəaliyyət göstərir.BuraÇin
və Hindistan da aiddir.Yaponiya yeganə ölkədir ki, burada eBay göclü nəaliyyət əldə
edə bilmir,bu ölkədə onlayn auksionlarda praktiki olaraq Yahoo dominantlıq edir.
Biznes modelin səmərəliliyi: səbəblər
1. Coğrafi baryerlərin olmaması-alıcı və satıcılar eBay alış-verişində dünyanın
ixtiyari yerindən iştirak edə bilərlər,kifayətdir ki, nternete daxil olmağa imkan
olsun.Bütün bunlar onu göstərir ki, dünyanın müxtəlif yerlərində yaşayan satıcı və
alıcıları da eyni müvəffəqiyyətlə bu prosesdə iştirak etməkdə davam edə bilərlər.
69
2. Dil baryerinin olmaması-auksion ticarətdə bir neçə dillərdə alqı-satqı
aparılır.Bir çox ölkələrdə eBay-ın lokal filialları milli dildə fəaliyyət göstərirlər.Buna
Böyük Britaniya,Almaniya,Hollandiya,Avstraliya və s. ölkələri göstərmək olar.
3. Vaxt məhdudiyyətinin olmaması-eBayda günün 24 saatı və həftənin 7 günü
ə
rzində iştirak etmək etmək olar.Satıcılar lotları 10 gün əvvəl qoya bilərlər ki, bu da
axtarış etmək tanşlıq və əldə etmək üçün kifayət qədər çöx imkan verir.
4. Satıcıların sayının kifayət qədər çox olması-satışda sonsuz sayda
assortimentlərin olması çoxsaylı satıcıları bu sayta iştirak etməyə cəlb edir.Həm də
iştirak haqqının az olması,iştirak şərtlərinin daha sadə olması çoxlu sayda satıcıları bu
portalda iş gorməyə cəlb edir.Burada əsas göstəricilərdən biri də hər bir adamın satıcı
kimi iştirak etmək hüququ var.
5. Bu satış modelinin multiplikasiya effekti var, belə ki,alıcıların sayının artması
satıcıların sayının artmasına təkan verir və bu proses dövrü inkişaf edir.Bütün bunlar
eBay.com saytının bütün dünyada geniş şöhrət tapmasına səbəb olmuşdur.
Auksion xidmə tlə ri (Auction Services)
1. eBay Pulse
Bu eBay-da olan daha məşhur sifarışləri barəsindəxəbər verən xidmətlərə
aiddir.
2. eBay Express
Bu xidmət növü ABŞ da olan müştərilərə xidmət edir,bu xidmətin filialı Böyük
Britaniyada da var.
3. Best of eBay
Dostları ilə paylaş: |