Microsoft Word Mahmudova sebine doc

89 
 
səviyyəsinin  nümayişidir.  Prinsip  etibarilə  heç  bir  ölkə  sabitlik,  mehriban 
münasibətlər  olmayan  yerə  dövlət  vəsaitlərini  yatırmayacaq.  Rusiya  bizim 
dostumuz, tərəfdaşımızdır. Rusiyaya sərmayə yatırılması davam etdiriləcək” [3]. 
qtisadçı  mütəxəssislər  və  siyasətçilər  düşünür  ki,  Rusiyaya  sərməyə 
yatırmağımız ölkəmiz üçün müsbət effekt verəcək: Azərbaycanla Rusiya arasında 
iqtisadi  əlaqələr  də  yüksək  səviyyədədir.  Baxmayaraq  ki,  Qərb  Rusiyaya 
sanksiyalar tətbiq edib, amma Azərbaycanın bu ölkə ilə iqtisadi, mədəni, humanitar 
sahələrdə ciddi problemləri yoxdur. Ölkələr arasında ticarət dövriyyəsi ilbəil artır. 
Hətta banklararası əlaqələr də var. Xüsusən də Beynəlxalq Bankla Rusiyanın VTB 
bankı  arasında.  Azərbaycan  Rusiyada  müəyyən  digər sahələrə  də  yatırımlar  edib. 
Amma  bu  prosesdə  müəyyən  risqlər  də  mövcuddur.  Faktiki  olaraq  rus  rublunun 
məzənnəsi kəskin şəkildə aşağı düşüb. Lakin qonşu ölkə ilə ticarət saldosu yüksək 
olduğundan,  bütün  hallara  baxmayaraq,  onu  bu  səviyyədə  də  saxlamaq 
məsləhətdir. Neftin qiymətinin kəskin azalması, Rusiyanın qaz ixracı üzrə "Cənub 
axını”ndan  imtina  etməsi,  sanksiyaların  tətbiqilə  əlaqədar  qiymətlərin  qalxması, 
inflyasiyanın yüksək olması, bu kimi amillər sərmayə yatırımını artıran ölkə kimi 
müəyyən  problemlər  yarada  bilər.  Amma  Azərbaycan  müstəqil  dövlət  olaraq 
müstəqil  siyasət  aparır.  Bu  gün  Rusiyanın  da  Azərbaycana  böyük  ehtiyacı  var. 
Rusiyanı kənd təsərrüfatı məhsulları ilə təmin etmək üçün Azərbaycanın imkanları 
böyükdür.  xrac  potensialımız  var.  Burada  da  müəyyən  problemlər  yaranmasın 
deyə, ondan istifadə etmək lazımdır. 
Müstəqil  iqtisadçı  ekspertlər  də  ümid  edir  ki,  Rusiya  hazırkı  situasiyadan 
qısa  zamanda  yaxa  qurtaracaq  və  bu  halda  Azərbaycanın  bu  gün  ora  yatırdığı 
sərməyələr  böyük  gəlir  gətirəcək:  "Rusiya  bazarı  indinin  özündə  də  potensial 
cəhətdən  kifayət  qədər  cəlbedici  olaraq  qalır.  Doğrudur,  Qərbin  sanksiyaları 
fonunda  Rusiyanın  səhm  və  daşınmaz  əmlak  bazarında  kəskin  ucuzlaşmalar 
müşahidə  olunur.  Amma  yenə  də  potensial  olaraq  bu  bazar  kifayət  qədər 
cəlbedicidir.  Ümid  etmək  qalır  ki,  Azərbaycanın  bu  ölkəyə  qoyduğu  sərmayələr 
qısa zamanda özünü doğruldacaq. Yəni, Rusiya qısa zamanda problemdən çıxaraq, 

---

90 
 
yenidən  investorlar  üçün  gözəgəlimli  olacaq.  nvestisiya  təklifi  artanda  təbii  ki, 
Rusiya  bazarında  səhmlərin  də  qiyməti  qalxacaq.  Bu  vəziyyətdən  isə  hazırda 
Rusiya səhm bazarında aktiv olan Azərbaycan iqtisadi faydasını perspektiv dövrdə 
təmin edə bilər. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

91 
 
Nəticə və təkliflər 
MDB  məkanında  beynəlxalq  investisiya  əməkdaşlığı  sferasında  müşahidə 
olunan proseslər müasir dövrdə son dərəcə aktualdır.  
Beynəlxalq və regional lahiyələr üzrə  investisiya əməkdaşlığı: 
 Ticarət  sektoruna  dəstək.    Gömrük  əməkdaşlıgı  Komitəsi  2011-ci  il 
Azərbaycanda  təşkil  olunmuş  yıgıncgında  trans  sərhəd  daşımalrı  üçün  fiziki 
maneələrin 
müəyyənləşdirilməsi 
nəqliyyat 
koridorlarının 
fəaliyyətindən 
səmərəliliyin  maksimallaşdırılmasına  yönələn  əlavə  tədbirlərin  icrası  nəzərdən 
keçirilmişdir.  Bunlara aşağıdakılar aid edilmişdir: 
• 
Sərhəd keçid məntəqələrinin modernizasiyası; 
• 
Gömrük kodekslərinin yenidən nəzərdən keçirilməsi və qəbulu; 
• 
Avtomatlaşdırılmiş gömrük informasiya sistemlərinə investisiyaların həyata 
keçirilməsi; 
• 
Vahid milli pəncərə sistemlərinin yaradilmasi istiqamətində hərəkət; 
• 
Sərhəddə yoxlanış zamanı risklərin idarəetmə sisteminin təkmilləşdirilməsi. 
Energetika  sektoru.  2012-ci  ilin  mayında  Filippində  və  sentyabrında 
Tailandda Energetika sektoru üzrə Koordinasiya sektorunun iclasında 2013-2015 –
ci  illər  üçün  Energetik  fəaliyyət  planı  işlənib  hazirlanmısdır.  Energetik  fəaliyyət 
planı bir necə komponenti birləşdirir: 
 Mərkəzi  Asiya  -  Cənubi  Asiya  koridorunun  inkişafı.  Mərkəzi  Asiya 
energetik  resurslarının  Əfqanıstanın  milli  energetik  şəbəkəsi  və  ardınca  Cənubi 
Asiya  energetik  bazarları  ilə  birləşdirilməsi  variantları  daha  detallıqla  tədqiq 
olunmalı  və  nəzərdən  keçirilməlıdır.    Bunun  üçün  texniki  və  iqtisadi  cəhətdən 
optimal sxemlər seçilməlıdir.  
Energetik  sistemlərin  idarəetməsi  üzrə  regional  dispetçer  idarəçılıyinin 
yaradılması.  Elektrik  enerjisi  ticarətinin  inkişafına  yönələn  texniki,  qanunverici, 

---

92 
 
tənzimləyici  və  kommersiya  məsələlərinin  həllinə  yönələn  regional    tədqiqatların 
həyata keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur.    
Su-energetik  əlaqələrin  idarə  edilməsi.  Su-energetik  əlaqələrin  idarə 
edilməsində  milli  və  regionl  analitik  alətlərin  balanslığına  diqqətin  artırılmasına 
imkan  verən,  məlumatların  və  informasiya  məhsullarının  geniş  yayılmasına 
ə
saslanan  «Yol xəritəsi» işlənib hazırlanmışdır. 
Energetika obyektlərinin tikintisi üzrə resursların mobillıyı. Regionda hər bir 
ölkənin  öz  xüsusi  resursları  ilə  prioritet  energetika  infrastrukturlarının 
maliyyələşdirilmə potensialı və təşəbbüsləri qiymətləndirilməli, fərdi investisiyalr 
da  daxil  olmaqla,  eləcə  də  digər  malıyyələşmə  mənbələri  öyrənilməlıdır.  Dövlət-
biznes  əməkdaşlıgı  əsasında  potensial  lahiyələrin  hazirlanması  üzrə  regional 
mexanizmlərin yardilması üçün hazirliq işləri parılmalıdır.  
Energetika  sektorunun  prioritet  lahiyələrinin  reallaşdırılması.  Energetika 
sektorunun  prioritet  lahiyələrinin  siyahısı  milli  və  regional  prioritetlərə  müvafiq 
yenilənməlıdir.  Regionun  energetik  planında  öz  əksini  tapan  prioritetləşdirilmiş 
lahiyələr  də  həmçinin  buraya  daxil  edilməlidir.  Energetika  sektorunda  regional 
ə
məkdaşlıq  məqsədlərinə  nail  olunması  prosesində  və  istiqamətində  göstəricilər 
üzrə monitorinq həyata keçirilməsi zəruridir.  
MDB  regionu  dövlətləri  düunya  iqtisadiyyatinın  zəngin  regionunu 
formalaşdırır. Region dövlətləri ilə investisiya əlaqələri perspektiv əhəmiyyət kəsb 
edir.  nvestisiya  əməkdaşlığının  bir  sıra  meylləri  və  inkişaf  istiqamətlərini  qeyd 
etmək olar.  
1. 
MDB  regionu  dövlətləri  iqtisadi  resurs  potensialı  ilə  dunya 
iqtisadiyyatının  əhəmiyyətli  dərəcədə  zəngin  dövlətləridir.  Belə  bir  potensialın 
dunya təsərrüfatına inteqrasiyası geosiyasi cəhətdən mürəkkəb proseslərlə baglıdır.  
2. 
Neft  və  gaz  resursları  sahəsində  regonda    dünya  iqtisadiyyatında 
muasir  tələbatları  ödəyə  biləcək    zənginlik  mövcuddur.  Lakin  onların  hasilatı  və 
emalı  getdikcə  igtisadi  cəhətdən  çətinləşir.  Keyfiyyətli  məhsullar  əldə  edilməsi 

---