Microsoft Word iskenderli lala doc

 

                                                                                                                                                                       

                                                                                                                                                          48 

 

sentyabrda BVF-ə qoşulmuş Azərbaycanın bu qrumdakı kvotası 1999-cu ildə artaraq 

160.9  milyon  XHH-a(225  milyon  dollar)  çatmışdır.  1999-2000-ci  illərdə  bilavasitə 

BVF-nin  iştirakı  ilə  həyata  keçirilən  proqramın  təsiri  nəticəsində  iqtisadi  inkişafın 

ə

sas göstəricilərində böyük keyfiyyət dəyişiklikləri baş verdi. 

         

                                                                                              

                                                                                                           Cədvəl 2.1.3 

         1999-2000-ci illərdə BVF-nin iştirakı ilə həyata keçirilmiş proqramın         

                                      makroiqtisadi   göstəriciyə təsiri.

1

 

 

                                                 

1

 G.Gənciyev “Beynəlxalq  qtisadi Münasibətlər: müasir vəziyyət və inkişaf problemləri”, Elm nəşriyyatı, Bakı 2005, 

səh. 227 

 

1997 

     1998 

1999 

2000 

ÜDM-in illik artımı(%) 

5.8 

8.0 

      7.0 

6.0 

O cümlədən neft 

-3.6 

25.0 

22.6 

5.2 

Qeyri-neft 

7.8 

4.8 

3.5 

6.2 

stehlak qiymətləri inflasiyası(%-lə) 

0.4 

0.5 

5.0 

3.0 

Nominal ÜDM( milyard manat) 

15.352 

16.580 

18.600 

20.603 

Nominal ÜMD(milyon ABŞ dollar) 

3.854 

4.295 

4.819 

5.23 

Pulun artımı (%-lə) 

 

 

 

 

Manat ehtiyat 

35.1 

-20.7 

10 

13 

Manat geniş istiadə pul 

29.2 

-21.3 

-14.8 

17.5 

Manatın dövriyyəsi 

-16.8 

25.3 

-2.6 

-6.7 

Maliyyə (ÜDM-də hissə%-lə) 

 

 

 

 

Ümumi dövlət balansı 

-1.7 

-4.3 

-3.1 

-2.4 

Ümumi dövlət gəlirləri 

19.7 

17.2 

13.3 

13.3 

Ümumi dövlət xırcləri 

-21.4 

21.5 

22.4 

22.3 

---

 

                                                                                                                                                                       

                                                                                                                                                          49 

 

  Beləliklə, 1996-1999-cu illəri əhatə etmiş və GSYK və GFM maliyyələşdirmə 

mexanizmləri  ilə  dəstəklənmiş  bu  proqram  demək  olar  ki,  uğurla  başa  çatdırıldı. 

Beləki,   1999 –cu il 30 iyunda BVF-nin verdiyi rəydə  darəedici Direktorun müavini 

Suqimetsu  Suqisaki  aparılmış  islahatların  nəticəsi  kimi  Azərbaycana  əlavə  11.1 

milyon XHH pulun ayrıldığını qeyd etdi. 

  Bütün  bu  inkişaf  strategiyasının  həyata  keçirilməsindən  sonra  Azərbaycanın 

qeyri-neft  ÜDM-nin  dinamikasını  Cədvəl  2-də  görmək  olar.  Göründüyü  kimi 

Azərbaycan  həm  öz  daxili  investisiya,  həm  də  xaricdən  cəlb  etdiyi  investisiyalar 

hesabına  qeyri-neft  sektorunun  inkişafına  nail  olmuşdur.  Avropa  Yenidənqurma  və 

nkişaf  Bankının  hesalamalarına  görə  2008-ci  ildə  Azərbaycanın  ÜDM-i  10.8% 

artmışdır.  Baxmayaraq  ki,  2009-cu  ilin  birinci  yarısında  Mərkəzi  və  Şərqi  Avropa 

ölkələrinin  ÜDM-i  aşağı  düşmüşdür,  AY B  hesablamarına  görə  2009-cu  ilin  ikinci 

yarısında Azərbaycanda ÜDM-in 5% artması proqnozlaşdırılırdı. 

2001-ci ildən başlayaraq BVF-nin maliyyə dəstəyi ilə Yoxsulluğun Azaldılması 

və  qtisadi  artım  layihəsi  çərçivəsində  Azərbaycanda    qtisadi  proqram  həyata 

keçirilməyə  başlandı.  Bir  neçə  mərhələdən  ibarət  olan  bu  proqram  haqqında  qeyd 

etməzdən  əvvəl  1998-1999-cu  illərin  sonunda    əldə  olunmuş  iqtisadi  bazaya  nəzər 

salaq.  Çünki  hər  bir  iqtisadi  proqram  müəyyən  iqtisadi  bazaya  əsaslanır.  Beləki, 

bildiyimiz kimi 1998-1999-cu illərdə Azərbaycan GSYK və GFM mexanizmləri üzrə 

sərt maliyyə siyasətlərini həyata keçirməyi davam etdirdi. Bu siyasət həmçinin Dünya 

Bankının  Struktur  slahatları  slahatları  kreditləri  vasitəsilə  dı  dəstəklənmişdir. 

Nəticədə  ölkədəki  iqtisadi  aktivlik  öz  canlılığını  qorumuş,  inflasiya  isə  nəzərdə 

tutulduğu  kimi  aşağı  səviyyədə  saxlanılmışdır.  Digər  tərəfdən ÜDM-in 1998-ci  ildə 

artımı  gözlənildiyindən  çox  10%-ə  çatdı  ki,  bu  da  neft  islahatının  genişlənməsi  və 

ə

lbətdə  tikinti  və  xidmət  sahəsindəki  aktivliyin  artması  ilə  əlaqəlim  idi.  Halbuki 

qeyri-neft  sənaye  sahələrində  istehsal  artımı  1998-ci  ildə  8%  azalmışdır.  Sənaye  və 

Kənd Təsərrüfatı haqqında onu qeyd edək ki, həmin ilin ortalarında (1998)  Rusiyada 

rublun  güclü  devalvasiyasından  sonra  hər  iki  sahə  Azərbaycanda  Rusiyadan  gələn 

məhsulların miqdarının artırılması ilə güclü rəqabətlə qarşılaşdı. Bu da inkişafa mane 

---