Microsoft Word dissertasiyaa docx
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
64 vərəqəsində nəzərdə tutulan müddətdə onun nominal dəyərini və bu dəyərdən müəyyən edilmiş faizi və ya başqa əmlak ekvivalentini (əgər qanunvericiliyə zidd deyilsə) almaq hüququnu təsbit edən emissiya qiymətli kağızıdır.” stiqraz vəsait cəlb olunmasında hökümət, müxtəlif dövlət qurumları və bələdiyyələrin əsas alətidir. Əlavə maliyyə vəsaitlərinə tələbat yarandıqda istiqraz borclarının təşkili və yerləşdirilməsinə səhmdar cəmiyyətləri də üz tutur. Səhmdar cəmiyyətləri öz fəaliyyətlərini təkcə səhm deyil, həm də istiqraz buraxmaq yolu ilə də maliyyələşdirə bilərlər. stiqrazların fundamental keyfiyyətləri bunlardır: • nvestorla emitent arasındakı borc münasibətlərini əks etdirir. Belə ki, istiqraz alan şəxs şirkətin həm sahibinə deyil, onun kreditoruna çevrilir. • Son tədavül tarixinin mövcudluğu. Tədavül müddəti başa çatan kimi istiqraz ödənilir, yəni emitent tərəfindən nominal dəyəri üzrə geri almır. • Gəlirlərin əldə edilməsində istiqrazlar səhmlərlə müqayisədə üstünlüyə malikdir. Belə ki, istiqraz faizlərinin ödənilməsi səhm dividentlərinin ödənilməsindən əvvəl baş verir. • müəsissə ləğv olunduqda iddiaların təmin edilməsində istiqraz sahiblərinin səhmdarlardan fərqli birinciliyə malik olması. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, istiqrazlar emitent müəsissənin gəlirlərindən asılı olmayaraq qəti müəyyən olunmuş gəlir gətirmək qabiliyyətinə malikdir. stiqrazın nominal qiyməti və bazar qiyməti olur. Nominal qiymət istiqrazın üz tərəfində çap edilir və borca götürülən məbləği əks etdirir. Nominal qiymət istiqraz gəlirliliyinin hesablanmasında əsas kəmiyyət hesab olunur. stiqraz üzrə faiz nominala görə müəyyən olunur. Bir qayda olaraq istiqraz yüksək nominalla buraxılır. Onlar varlı investorlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. Səhmdən fərqli olaraq istiqraz üçün nominal qiymət ən vacib parametrlərdən biridir. stiqraz emisiyya olunan gündən tam ödənilənədək bazarda müəyyən qiymətlə alınıb- satılır. Bu istiqrazın bazar qiyməti adlanır. stiqrazın bazar qiymətinə bir sıra amillər təsir edir: — istiqrazın ödənilmə müddətinin yaxınlığı. 65 — istiqrazın verdiyi gəlirə görə. — istiqrazın bazar qiyməti həmçinin risk səviyyəsindən, emitent şirkətin maliyyə vəziyyətindən, istiqrazın təminatlılığından və s. digər amillərdən asılıdır. stiqrazların bazar qiymətini müqayisə etmək üçün “istiqrazların kursu” göstəricisindən istifadə olunur. Istiqrazın kursu onun bazar qiymətinin nominal qiymətinə olan nisbətidir: = (K b / N) x 100 Burada: Kj - istiqrazın kursu K b - istiqrazın bazar qiyməti N - isitqrazın nominal qiyməti stiqrazları növlərinə görə aşağıdakı növlərə ayırırlar: * Geri çağrılan istiqrazlar e mitentə imkan verir ki, onlaın bağlama müddətindən əvvəl, istiqrazların sahiblərindən nominal qiymətindən bir qədər yüksək qiymətə geri ala bilsin. * Kumulyativ stiqrazlar üzrə gəlir onların bağlanması ilə eyni vaxtda ödənilir. * Uzadıla bilərı istiqrazlar qısa müddət üçün buraxılır. Bu istiqrazlar sahibinə geri alınma zamanı onların daha uzunmüddətli öhdəliklərə dəyişmə imkanı verir. Emitent üçün çox əlverişlidir, bağlanma zamanı bir neçə ilə uzadıla bilər. * Bağlanıla bilən istiqrazlar uzun müddət üçün buraxılır. Lakin müddət başa çatmazdan əvvəl də bağlanıla bilər. Bu cür istiqrazlar investorlar üçün əlverişlidir. * Konvertə olunan istiqrazlar sahibinə onların bağlanma müddətinə qədər bu istiqrazları adi və ya imtiyazlı səhmlərə dəyişdirmək imkanı verir. stiqrazların tədavülü, ödənilməsi və istiqrazlar üzrə faizlərin ödənilməsi: * stiqrazlar üzrə əqdlər, onların tədavül müddəti ərzində heç bir məhdudiyyət olmadan həyata keçirilə bilər. 66 * stiqrazların yerləşdirilməsinin başlanma tarixindən etibarən 1 (bir) il ə rzində onların emitent tərəfindən geri çağırılmasına və ya istiqraz sahibləri tərəfindən onların vaxtından əvvəl ödənilməsi üçün təqdim edilməsinə yol verilmir. Bu müddət bitdikdən sonra istiqrazlar üzrə faiz ödənişləri həyata keçirildiyi tarixlərdə (bundan sonra - faiz ödənişi tarixi) istiqrazlar emitent tərəfindən geri çağırıla və ya istiqraz sahibləri tərəfindən onların vaxtından əvvəl ödənilməsi üçün təqdim edilə bilər. * istiqrazlar emitent tərəfindən geri çağırıldıqda, növbəti faiz ödənişinə azı 10 gün qalmış emitent bu barədə məlumatı Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin ( www.maliyye.gov.az ) internet saytında açıqlamalıdır. Eyni zamanda adı çəkilən məlumat "Bakı Fond Birjası" QSC-nin internet saytında açıqlanır. Faiz ödənişi tarixində emitent istiqrazların nominal dəyəri və hesablanmış, lakin ödənilməmiş faizlərlə birlikdə hər istiqraz üçün hesablanmış, lakin ödənilməmiş faizlərin 30 faizi məbləğində istiqraz sahiblərinə mükafat ödəyir. * stiqrazların vaxtından əvvəl ödənilməsi üçün təqdim edilməsi növbəti faiz ödənişinə azı 10 gün qalmış istiqraz sahiblərinin emitentə müraciəti əsasında həyata keçirilir. Bu halda, faiz ödənişi tarixində emitent istiqraz sahiblərinə hər istiqraz üçün onun nominal dəyərini və hesablanmış, lakin ödənilməmiş faizlərin 50 faizini ödəyir. * stiqrazların nominal dəyərinin və istiqrazlar üzrə faizlərin ödənilməsi istiqraz sahiblərinin siyahısı əsasında həyata keçirilir. Bu məqsədlə emitentin müraciəti əsasında istiqraz sahiblərinin siyahısı depozitar tərəfindən ödəniş tarixinə bir gün qalmış emitentə təqdim edilir və emitent ödəniş tarixində tədavüldə olan istiqrazların məcmu nominal dəyərini və (və ya) istiqrazlar üzrə faizləri birjanın klirinq hesabına nağdsız formada köçürür. Birja isə öz növbəsində istiqrazların nominal dəyərini və (və ya) istiqrazlar üzrə faizləri müvafiq bank hesablarına nağdsız formada köçürür (klirinq fəaliyyətini həyata keçirməyə icazə verən 18 dekabr 2007-ci il tarixli 86 saylı 5 il müddətində qüvvədə olan lisenziya). * stiqrazların nominal dəyərinin və ya istiqrazlar üzrə faizlərin ödənilməsi tarixi qeyri-iş gününə təsadüf edərsə, ödənişlər növbəti iş günü həyata keçiriləcək. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|