Microsoft Word BÄ°LÄ°msel eksen 20++

Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20
 
 
133
Məhz  elə  Füzuli  də,  klassiklərin  qismi  kimi,  sənətində  ecazkar  bəlağətin 
tərənnümçüsüdür. 
Nәticә 
1.  Müsəlmanların  səmavi  kitabı  olan  Qurani-Kərim  təkcə  ərəb-islam 
mədəniyyətində  deyil,  bütün  dünyada  bənzərsiz  və  ən  bəlağətli  söz  abidəsi  kimi 
tanınır.  Min  ildən  çoxdur  ki,  dünyanın  böyük  alimləri  bu  zəngin  elm,  hikmət  və 
əxlaq  xəzinəsini  öyrənməyə  ömürlər  sərf  etmiş,  təkcə  təfsir  və  kəlam 
mütəxəssisləri deyil, ədib, şair və söz sərrafları onun incilərindən bəhrələnmişlər. 
Bizi  həyatımızda  düzgün  yolun  karvançısı  edən  bu  müqəddəs  kitabın  düzgün 
qiraətinə  yalnız  mütəxəssis  deyil,  kitabın  mahiyyətinə  dəyər  verən hər  İslam  əhli 
riayət edərək oxumalıdır.  
2.  Bəşər  övladı  “xəta”sızlığını  təmin  etmək  üçün  “Hər  kəs  xəta  və  ya  günah 
edib onu günahsız adamın boynuna atarsa, şübhəsiz ki, öz boynuna böhtan və açıq-
aşkar  günah  götürmüş  olar”  (“Günah  üstündən  günah  qazanar”)  –  ibrətli  “Nisa” 
surəsinin 112-ci ayəsi və bu kimi ayələrin məzmununa riayət edərək ömür yolunu 
davam etdirməlidir.  
 
QAYNAQLAR 
Tarlan, A. N. (2005). Füzuli Divanı Şarhi. Ankara: “Ağçağ” 
1.  Göyüşov,  N.  (2011).  Füzuli:  Düşüncə  və  ruhun  poetikası.  Bakı:  “Elm  və 
təhsil” 
2.  Quliyeva,  M.  (2008).  Quran  bəlağəti  və  Azərbaycan  ədəbiyyatı.  Bakı: 
“Nafta-Press” 
3.  Грюнебаум,  Г.  (1981).  Основные  черты  арабо-мусульманской 
культуры. Москва, «Наука» 
4.  Quliyeva, M. (1999). Klassik Şərq bəlağəti və Azərbaycan ədəbiyyatı. Ba-
kı: “Ozan”  
5.  Баранов, Х. (1985). Арабо-русский словарь. Москва: «Русский язык» 
6.  Quliyeva, M. (2010). Şərq poetikasının əsas kateqoriyaları. Bakı: “Maarif” 
7.  Füzuli, M. (1958). Əsərləri, c.1. Bakı: Azərbaycan SSR Elmlər Akademi-
yası 
8.  İsmayılzadə,  İ.  (1426/2006).  Quran  elmləri  ensiklopediyası.  Müqəddəs 
Qum şəhəri: Məhəmməd Hadi Mərifət  
9.  Qaradağlı, V. (2011). Təcvid. Bakı: “Elm” 
Bünyadov, Z; Məmmədəliyev,V. (1418/1997). Qurani-Kərim. Ankara: “Kozan 
Ofsət”  
10. Göyüşov, N. (2001). Təsəvvüf anlamları və dərvişlik rəmzləri. Bakı: “Tu-
ral – Ə” 
11. Gülşəni, İ. (2006). Divan. Bakı: “Avrasiya press” 

---

Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20
 
 
134
12. Ramazanoğlu, M. (2009). Fatihə surəsinin təfsiri. Bakı: “İpək yolu” 
13. Yunus, E. (1983). Divan və Risaletün-Nushiyye. Istanbul: “Gümüş” 
 
 
 

---

Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20
 
 
135
Haber/ News/Новости 
 
UNESCO YAŞAYAN İNSAN HAZİNESİ 
GÖLGE OYUNU/KARAGÖZ SANATÇISI ORHAN KURT'UN 
ARDINDAN 
 
AFTER UNESCO LIVING HUMAN TREASURE SHADOW GA-
ME/KARAGÖZ ARTIST ORHAN KURT 
 
ЖИВАЯ СОКРОВИШНИЦА ЧЕЛОВЕЧЕСТВА ВСЕМИРНОГО 
НАСЛЕДИЯ ЮНЕСКО – ТЕАТР ТЕНЕЙ “КАРАГЁЗ” И 
ПРОИСХОДЯЩЕЕ ПОСЛЕ АКТЁРА ОРХАНА КУРТА 
 
 
Nail TAN

 
 
 
Öz 
Türkiye’nin  en  önemli  gölge  oyunu/Karagöz  sanatçılarından,  “UNESCO  Ya-
şayan İnsan Hazinesi” unvanlı Orhan Kurt 26 Mart 2017 tarihinde İstanbul’da vefat 
etti. 
Eski Karagöz oyunlarını en iyi oynatanlardan biri olmasının yanı sıra tasvir ya-
pımında da ustaydı. 2015 yılında yayımladığı Karagöz’ün Kuralları adlı kitap sa-
nat birikimini ortaya koymaktadır. 
Anahtar Kelimeler: Orhan Kurt, Karagöz, Yaşayan İnsan Hazinesi, tasvir. 
 
 
Abstract 
Orhan Kurt, who has the title of "UNESCO Living Human Treasure", died in 
Istanbul  on  March  26,  2017  is  the  Turkey’s  most  important  the  shadow 
play/Karagöz artists. 
In addition to being one of the best players of the old Karagöz plays, he was al-
so good at making the depictions. His book,  Karagöz’ün Kuralları (The Rules of 
Karagöz), published in 2015, reveals the artistic accumulation. 
Keywords: Orhan Kurt, Karagöz, Living Human Treasure, portrait. 
 
                                                 

 Kültür ve Turizm Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Em. 
Genel Müdürü. Halk Bilimci. Ankara/TÜRKİYE 

---

Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20
 
 
136
 
 
Türkiye'nin ünlü gölge oyunu/Karagöz sanatçılarından, KTB UNESCO Yaşa-
yan  İnsan  Hazinesi  (YİH)  unvanlı  Orhan  Kurt,  26  Mart  2016  Pazar  günü  İstan-
bul'da hayata gözlerini yumdu. Cenazesi, 27 Mart 2016 Pazartesi günü Zincirliku-
yu  Camisi'nde  kılınan  öğle  ve  cenaze  namazlarının  ardından  Feriköy  Mezarlı-
ğı'ndaki aile kabristanında toprağa verildi. Orhan Kurt, söz konusu unvana sahip üç 
Karagöz  sanatçısından  biriydi.  Arkadaşı  Tacettin  Diker'i  31  Mart  2014  tarihinde 
sonsuzluğa  uğurlamıştı.  Metin  Özlen  ise  sağdır.  Kurt'un  kaybı  dolayısıyla  Kültür 
ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Nabi Avcı kamuoyuna bir başsağlığı mesajı yayımladı. 
Ayrıca, ailesine de başsağlığı diledi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kaynak taraması ve eşi Hayret Kurt ile Hayalî Mustafa Mutlu'dan edindiğimiz 
ek  bilgilere  dayalı  olarak  rahmetlinin  hayatını,  Türk  gölge  oyunu  Karagöz'e  hiz-
metlerini dile getirmeye çalışacağız.  
Orhan Kurt, 1930 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Piyade Albay Gazi Ş. Sırrı 
Kurt, annesi ise Fevziye Hanım'dır. Eşi Hayret Hanım da İstanbulludur. 
Babasının  mesleği  dolayısıyla  çocukluğunu,  gençliğini  Anadolu'nun  birçok  il 
ve ilçesinde yaşadı. İlkokul ve ortaokulu Kastamonu'da bitirdi. İstanbul Pertevniyal 
Lisesinden  sonra  Yıldız  Teknik  Okulunu  bitirerek  inşaat  mühendisi  oldu  (1952). 
İstanbul Belediyesi Yapı Tamirat Şubesinde 29 yıl hizmet verdikten sonra emekli-
ye ayrıldı (1981). Eski eser onarımı, restorasyon alanında uzmanlaşmıştı. Emeklilik 
döneminde kendini tamamen Karagöz sanatının yaşatılıp tanıtılmasına adadı. 
İyi  bir  Karagöz/gölge  oyunu  sanatçısı/hayalî  olabilmek  için  kişide  tiyatronun 
yanı  sıra  mutlaka  müzik  ve  resim  yeteneğinin  de  bulunması  gerekir.  Orhan  Bey, 

---