Nizami Tağısoy: Bir ömrün rapsodiyası
231
XIV BÖLMƏ
NİZAMİ TAĞISOYUN FİLOLOGİYA ELMLƏRİ NAMİZƏDİ VƏ
FİLOLOGİYA ELMLƏRİ DOKTORU ALİMLİK DƏRƏCƏSİ
ALMAQ ÜÇÜN TƏQDİM
OLUNMUŞ
DİSSERTASİYALAR VƏ ONLARIN AVTOREFERATINA
VERDİYİ RƏYLƏR
1.
İsmayılov Hüseyn Ələsgər oğlu. Məmməd Arif rus ədə-
biyyatının tədqiqatçısı kimi. Nam.diss. – Bakı, 1986 /rus dilində/.
2.
Əhmədova Töhfə Cəbrayıl qızı. Səməd Vurğun rus ədəbi-
bədii tənqidində. Nam.diss. – Bakı, 1988 /rus dilində/.
3.
Əhmədov Qabil İsmayıl oğlu. C.B. Pristlinin ilk romanları
rus tənqidində /prototipizasiya problemi/. Nam.diss. – Bakı, 1992
/rus dilində/.
4.
Hacıyev Hikmət Davud oğlu.
Mehdi Hüseynin dramatur-
giyası. Nam.diss. – Bakı, 1992 /rus dilində/.
5.
Məsimov Musa. Müasir Azərbaycan ədəbiyyatında satira
/1920-1945/. Dokt.diss. – Bakı, 1992 /rus dilində/.
6.
Qasımova Sədaqət Müseyib qızı. XIX əsr 40-60-cı illərin
rus yol oçerklərində Şərq mövzusu. Nam.diss. – Bakı, 1994 /rus
dilində/.
7.
Rəhimova Elmira Abdulla qızı. Azərbaycan xalq qəhrə-
manlıq dastanlarının rus dilinə tərcümələrinin tarixi və təcrübəsi
/”Kitabi-Dədə Qorqud” və “Koroğlu”nun materialları əsasında/
Dokt.diss. – Bakı, 1995/rus dilində/.
8.
Aslanova Könül Aslan qızı. L.S.Turgenevin 40-50-ci illər
yaradıcılığında obrazlar və xarakterlər. Nam.diss. – Bakı, 1998 /rus
dilində/.
9.
Məmmədova Pərvanə Həbib qızı. Sergey Yesenin əsərlə-
rinin Azərbaycanca tərcümələri və tədqiqi. Nam.diss. – Bakı, 1998
/rus dilində/.
Nizami Tağısoy: Bir ömrün rapsodiyası
232
10.
Kərimova Gülnarə İnqilab qızı. XIX əsrin sonu – XX
əsrin əvvəllərində Azərbaycan mədəniyyət xadimlərinin teatr-estetik
görüşləri. Nam.diss. – Bakı, 1999.
11.
Əliyeva Sevinc Novruz qızı. Orxon-Yenisey abidələrində
toponimlər. Nam.diss. – Bakı, 2002.
12.
Cəbrayılov Nəsib Hüseyn oğlu. L.A.Qonçarovun
“Oblomov” romanının poetikası. Nam.diss. – Bakı, 2002 /rus
dilində/.
13.
Nəcəfova Mərziyyə Allahyar qızı. Qarabağ mövzusu
bədii publisistikada /1990-cı illər/. Nam.diss. – Bakı, 2002.
14.
Ağayeva Səbinə Oktay qızı. Mirzə İbrahimov
və rus ədə-
biyyatı. Nam.diss. – Bakı, 2003 /rus dilində/.
15.
Qeybullayeva Rəhilə Məmməd qızı. Nəsrin müqayisəli
tipologiyası və ədəbiyyat tipləri / Azərbaycan ədəbiyyatı Şərq və
Qərb kontekstində. Dokt.diss. – Bakı, 2004 /rus dilində/.
16.
Cəfərov Telman Həmzağa oğlu. Qədim rus ədəbiyyatın-
da slavyan-türk əlaqələri. – Dokt.diss. Bakı, 2004 /rus dilində/.
17.
Qəhrəmanova Əntiqə Aslan qızı. Əhliman Axundovun
folklorşünaslıq fəaliyyəti. Nam.diss. – Bakı, 2004.
18.
Hüseynov Zabut İlqar oğlu. Azərbaycan və Qərbi
Avropa dastan əlaqələri. Nam.diss. – Bakı, 2005 /rus dilində/.
19.
Əzizov Vahid Əzizağa oğlu. Sabir satiralarında müasir-
lik. Nam.diss. – Bakı, 2005.
20.
Tahirli Abid Həmid oğlu. Azərbaycan mühacirət mətbu-
atında publisistika. /1921-1991/. Dokt.diss. – Bakı, 2006.
21.
İsrafilova Sofya Fuad qızı. Azərbaycan
dilində informa-
tika terminlərinin leksik-semantik təhlili. Nam.diss. – Bakı, 2006.
22.
Bayramov İbrahim Məhəmməd oğlu. Ermənistanın türk
mənşəli toponimlərinin tarixi-linqvistik təhlili. Dokt.diss. – Bakı,
2007.
23.
Məmmədov Bəxtiyar Qibləli oğlu. Azərbaycan bədii
publisistikasının inkişaf meylləri və sənətkarlıq məsələləri.
Nam.diss. Bakı, 2007.
Nizami Tağısoy: Bir ömrün rapsodiyası
233
24.
Abdullabəyova Gülər Həsən qızı. XIX əsrin sonu XX
əsrin əvvəli Polşa-Azərbaycan ədəbi əlaqələri /mənimsəmənin
ədəbi, filoloji aspekti/. Dokt.diss. – Bakı, 2007 /rus dilində/.
25.
Manaflı Xanımana Fətəli qızı. 60-70-ci illər Azərbaycan
nəsrində folklorizm /Anar, Elçin və Ə.Mustafayevin yaradıcılığı
əsasında/. Nam.diss. – Bakı, 2007.
26.
İmrani Maqsud Rafiq oğlu. SMOMPK məcmuəsində
paremioloji vahidlər. Nam.diss. – Bakı, 2008.
27.
Əliyev Həmid Fərhad oğlu. Alman klassik poeziyasının
Azərbaycan dilinə tərcüməsinin nəzəri və praktik prinsipləri
/E.Lessinq, V.Höte, F.Şiller, H.Heyne əsərlərinin tərcümə
materialları əsasında. Dokt.diss. – Bakı, 2009.
28.
Əliyev Cavanşir Əziz oğlu. Azərbaycan komediyasının
poetikası. Dokt.diss. – Bakı, 2010.
29.
Tariverdiyeva Samirə Aqşin qızı. Rus
və Azərbaycan
nəsrində müasirliyin bədii dərki / “Altmışıncıların yaradıcılığı
materialları əsasında. Nam.diss. – Bakı, 2010 /rus dilində/.
30.
Kərimova Səmayə Vəli qızı. XX əsrin sonu – XXI əsrin
əvvəlləri Azərbaycan-rus ədəbi əlaqələri. Nam.diss. – Bakı, 2010
/rus dilində/.
31.
Xudiyeva Sevinc Şərəfəddin qızı. Rus nəsrində
psixologizm və onun Azərbaycan tərcümələrində verilməsi
problemi /M.İ.Lermontovun “Zəmanəmizin qəhrəmanı” romanı və
L.N.Tolstoyun “Kazaklar” və “Hacı Murad” povestlərinin tərcümə-
ləri əsasında. Nam.diss. – Bakı, 2010.
32.
Ağamirzəyev Əliş Çoban oğlu. Postsovet dövründə
Azərbaycanda rus ədəbiyyatının dəyərləndirilmə və nəşr prinsipləri.
Nam.diss. – Bakı, 2010.
Nizami Tağısoy: Bir ömrün rapsodiyası
234
XV BÖLMƏ
HƏLƏ QIŞA ÇOX QALIR…
Dünyaya hansı an, saat, gün, ay
və ildə gəldiyimi anam-atam
mənə deyib, doğum haqqında şəhadətnaməmdə müvafiq qeydlər ol-
sa da, özümü və dünyanı duymağım anamın məni kövrəldən ecaz-
kar səslə oxuduğu şəkər laylalara, ata nənəmin söylədiyi şirin nağıl-
lara qulaq asmağımla, nehrə çalxalayıb bizə yağ-əppək düzəltməsin-
dən və bir də çörək bişirərkən bizim hər birimiz üçün verdiyi kökə-
lərdən başladı.
Nənəm deyirdi ki, bizim evimiz əvvəl kəndin başqa
tərəfindəydi, orada susuzluq olduğundan buraya köçmüşük. Kənddə
atam zamanına uyğun gözəl ev tikdirmişdi. Axşam olanda atam süf-
rənin başına gəlməyincə heç birimiz cürət edib əyləşməz, süfrəyə əl
uzatmazdıq. Bu qayda bizim ailədə daim davam etmişdi.
Yemək ye-
yib «Əlhəmdülillah»dan sonra atam bizə xalqımızın tarixindən, fəl-
səfədən, coğrafiyadan, klassik poeziyadan və onun korifeylərinin
əsərlərindən nümunə gətirməklə danışardı. Türk dilini sevdiyi qədər
rus dilinə də məhəbbətlə yanaşardı. Bu dili çox yaxşı bilirdi. Bizi
daim rus dilini mükəmməl öyrənməyə sövq edərdi. Rus ədəbiyya-
tından nümunələrlə fikrini təsdiqləməyə çalışardı. Uşaqlığım, mək-
təb illərim ailəmizdə belə bir mühitdə keçdi.
Orta məktəbi əla
qiymətlərlə qurtarsam da, həmin il Azərbay-
can Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) Tarix
fakültəsinə qəbul oluna bilmədim. Müsabiqədən keçmədim. Neftçı-
xarma idarəsində, Maşınqayırma zavodunda çilinqər, suvaqçı işlə-
dim. Hələ əzələlərim bərkiməmişdi. Az keçmədi əsgəri xidmətə yol-
landım. Belorusiyanın Orşa şəhərində ordu sıralarında oldum. Qayı-
dıb gələn kimi Rus dili və ədəbiyyatı fakültəsinə imtahan verib ins-
titut tələbəsi oldum. Tələbəlik dövründə büdrəmədim. Əlaçı oldum.
Fərdi və fərqli stipendiya aldım. Şəklim şərəf lövhəsinə vuruldu.
Müəllimlərim tərəfindən nümunə kimi göstərilirdim. İnstitut
illərin-
də Heydər Cəfərovla (o, hazırda Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Uni-