Microsoft Word Avtomobil muhazira

ASQI 
 
Asqı avtomobilin çәrçivәsini (kuzovunu) körpülәr vә ya bir başa tәkәrlәrlә 
elastik әlqalәndirir, tәkәrlәr yolun nahamarlıqlarını basdıqda yaranan tәkan vә 
zәrbәlәri zәiflәdir. Avtomobilin asqısı olmasaydı sürücü, sәrnişinlәr vә daşınan yük 
daim yol nahamarlıqlarından yaranan tәsirlәrә mәruz qalar, avtomobil hәrәkәt 
etdikdә tәkanlar, zәrbәlәr vә titrәyişlәr hiss edәrdilәr. Belәliklә avtomobilin asqısı 
sәrnişinlәr üçün lazımi komfortluğu vә yüklәrin saxlanılmasını tәmin edir. Asqı 
avtomobilin konstruksiyasına yoldan düşәn qüvvә tәsirini azaldaraq sınmaların baş 
vermә ehtimalını azaldır vә tәkәrlәrin yolla daimi kontaktını tәmin edir. Asqının 
konstruksiyasından avtomobilin yolda özünü necә aparması, yüksәk sürәt әldә 
etmәsi, manevr etdikdә isә tәhlükәsizliyin tәmin olunması әsaslı surәtdә asılıdır. 

---

129 
Avtomobilin asqısı elastik, istiqamәtlәndirici vә söndürücü quruluşlardan 
tәşkil olunur. Bәzi asqılarda yan dәyanәtlik stabillәşdiricisi dә olur. 
Şәkil 91. Asqının elementlәri 
 
Asqının elastik quruluşunun 
vәzifәsi dinamiki yüklәnmәni azaltmaqdır. 
Tәkәr nahamarlıqla görüşdükdә asqının elastik elementi sıxılır vә tәkәrdәn kuzova 
ötürülәn zәrbәni xeyli azaldır. Açılaraq o kuzova rәqslәr ötürür, elastik elementin 
uyğun xarakteristikasını seçәrәk rәqslәrә arzu olunan xarakter vermәk olar. Elastik 
elementin tәtbiq olunması kuzovun yolun profilinin surәtini tәkrar etmәsini istisna 
edir, avtomobilin hәrәkәt sәlisliyini yaxşılaşdırır. Bununla bәrabәr sürücü vә 
sәrnişinlәrdә xoşagәlmәyәn hiss yaratmadan hәrәkәt etmәyә imkan verir vә onların 
tez yorulmasının vә daşınan yüklәrin zәdәlәnmәsinin qarşısını alır. Yaxşı hәrәkәt 
sәlisliyi kuzovun 1 − 1,3 Hs tezliklә rәqsi hesab olunur. 
Elastik quruluş bir vә ya bir-neçә elastik elementdәn ibarәtdir. Elastik 
elementlәr metal vә ya qeyri-metal ola bilәr. Metal elastik elementlәr ressor, spiral 
yay vә torsion (burulmaya işlәyәn mil) şәklindә hazırlanır. Qeyri-metal elastik 
elementlәr rezin, pnevmatik vә hidravlik elementlәrә bölünür. Onlar rezinin, 
havanın vә mayenin elastikliyi hesabına asqının elastikliyini tәmin edirlәr. 
Müasir avtomobillәrin asqılarında iki vә daha çox elastik elementi (metal vә 
qeyri-metal) birlәşdirәn kombinә edilmiş elastik elementlәrdәn geniş istifadә edilir. 
Sürәtli rәqslәrdәn oturacağın yumşaq örtüyü, mühәrrikin, ötürmәlәr 
qutusunun vә s.-nin rezin dayaqları qoruyur. Asqının elastik elementlәri, tәkәr vә 
şinlәr kuzovu alçaq rәqslәrdәn qorumaq üçündür.