Microsoft Word 86 Agciyerden kenar verem 4
Vərəm limfadenitinin müalicəsinə dair tövsiyələr
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Vərəm limfadenitinin müalicəsinə dair tövsiyələr
- Vərəm plevriti
- Vərəm plevritinin müalicəsi
- Vərəm perikarditi
18 Vərəm limfadenitinin müalicəsinə dair tövsiyələr
Fəsadlaşmamış vərəm limfadenitinin müalicəsi üçün ACKV-nin adi formalarında istifadə olunan 2HREZ/4HRE (A) 80
rejimi (Cədvəl 3) tövsiyə olunur (A) 80
Fəsadlaşmış vərəm limfadenitinin (bir neçə qrup limfa düyünlərinin vərəm prosesinə cəlb olunması, fistulaların əmələ gəlməsi, assitlə fəsadlaşmış mezadenitlər) müalicəsində 8 aylıq müalicə rejimi: 2SHREZ/1HREZ/5HRE tövsiyə olunur (A) 80
müalicə rejimi təyin olunur (Cədvəl 3)
Vərəm limfadeniti ilə yanaşı İİV infeksiyası müşahidə olunduğu hallarda antiretrovirus preparatları ilə müalicə vərəm əleyhinə müalicə başlanıldıqdan 0,5-2 ay sonra təyin edilməlidir (A) 80`
Müvəffəqiyyətli müalicə fonunda böyümüş limfa vəzilərinin ölçüsünün böyüməsi və ya yeni hiperplaziyalaşmış limfa vəziləri müşahidə oluna bilər, bu müvəqqəti xarakter daşıyaraq ölmüş VMB-yə qarşı orqanizmin verdiyi immun cavabı ilə əlaqədardır 26 . Belə reaksiyalar immunitetin bərpasının iltihab sindromunun (İBİS) formalaşması ilə əlaqədar olaraq İİV-ə yoluxmuş vərəmli xəstələrin antiretrovirus preparatları ilə müalicəsi zamanı da müşahidə oluna bilər.
Vərəm plevriti Vərəm plevriti vərəmli xəstələrin 5%-də təsadüf edilir. Bu klinik forma vərəmin həm birincili, həm də ikincili formalarında, eləcə də miliar vərəm zamanı müşahidə edilir. Adətən, xəstəlik kəskin gedişatlı olur, öskürək, plevral ağrılar, hərarət və təngnəfəslik ilə müşayiət olunur. Rentgenoloji olaraq plevra boşluğunda birtərəfli, müxtəlif səviyyəli maye aşkar edilir. Eyni zamanda ağciyərlərdə infiltrativ dəyişikliklər və kavernalar müşahidə edilə bilər. Birincili vərəm olan xəstələrdə döş qəfəsidaxili limfa vəzilərinin böyüməsi də aşkar olunur. Əksər hallarda plevral vərəqələrin 1 sm-dən artıq qalınlaşması müşahidə olunur. Xəstəliyin başlamasından 2 həftə sonra plevral ekssudat limfositar xarakterli olur (90% hallarda limfositlər ümumi leykositlərin 50%-dən artığını təşkil edir) 18 . Plevral ekssudatda qlükozanın miqdarı, adətən, normadan aşağı, pH isə turş reaksiyalı olur. Plevranın empiyemasından fərqli olaraq
Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhi yy
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. 19 vərəm plevritinin adi formalarında VMB-ni mikroskopik müayinələrdə yalnız 5% hallarda, əkmə üsulu ilə isə 40%-dən artıq olmayan hallarda aşkarlamaq mümkün olur. Kazeoz qranulyomaları aşkarlamaq məqsədi ilə plevranın biopsiyası, turşuya davamlı bakteriyaların rənglənməsi və VMB-nin əkmə üsulu ilə aşkarlanması metodlarının kombinasiyasından ibarət müayinə 90% hallarda müsbət nəticə verir. Tuberkulin sınaqları xəstələrin yalnız 2
3
hissəsində müsbət nəticə verir. Limfositar mayedə adenozindeaminazanın (ADA) səviyyəsinin artması (ADA >40 U/L olduqda) və eləcə də İFN-γ səviyyəsinin artması yüksək diaqnostik əhəmiyyət kəsb edir (A) 26 .
Döş qəfəsinin rentgenoqrafiyası, KT
Plevral ekssudatın hüceyrə tərkibinin müayinəsi
Plevral ekssudatın VMB-yə mikroskopiya və əkmə üsulu ilə müayinəsi
Plevral ekssudatın biokimyəvi müayinəsi (qlükoza, pH, ADA, İFN-γ)
Plevranın punksiya biopsiyası:
mərkəzində kazeoz nekroz olan spesifik vərəm qranulyomalarını aşkarlamaq üçün histoloji müayinə
davamlı bakteriyaları aşkarlamaq üçün mikroskopik müayinəsi
punksiya biopsiyasının nəticələri mənfi olarsa, lakin plevranın vərəminə və ya bədxassəli zədələnməsinə şübhə qaldıqda plevranın torakoskopik biopsiyası tövsiyə olunur
Yuxarıda göstərilən metodlar informativ olmadıqda vərəmi aşkarlamaq üçün əlavə olaraq PZR müayinəsinin aparılması tövsiyə olunur.
Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas ı S
əhiyy ə Nazirliyinin İctimai S əhi
yy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. 20 Vərəm plevritinin müalicəsi
Vərəmin kimyəvi terapiyası aparılmadan da bəzən ekssudatın sorulması mümkündür, lakin bu hallarda təsadüf edilən residivlərin səviyyəsi daha yüksək olur
Vərəm plevritinin müalicəsi ACKV-nin adi formalarında aparılan müalicəyə uyğun aparılır (Cədvəl 3); müalicə rejimi: 2HREZ/4HRE (B) 80
DDV aşkar edildiyi hallarda müvafiq müalicə rejimi təyin edilir (Cədvəl 3)
Vərəm əleyhinə preparatların plevra daxilinə yeridilməsi tövsiyə olunmur
Plevral ekssudatın rezorbsiyası 6-12 həftə müddətində baş verir, buna görə də onun evakuasiyası yalnız plevral boşluğa toplanan mayenin miqdarı çox olduqda və kompresiya nəticəsində tənəffüs çətinlikləri meydana çıxan hallarda göstərişdir
Nadir hallarda bronxopulmonal fistulalar, plevranın empiyeması, fibrotoraks kimi fəsadlar formalaşa bilər ki, bunlar da “Ağciyər vərəminin kompleks müalicəsində cərrahi müdaxilənin tətbiqi”
üzrə klinik protokola uyğun xüsusi cərrahi müdaxilələri tələb edir Vərəm perikarditi ACKV-nin bu klinik forması əksər hallarda İİV-ə yoluxmuş xəstələr arasında, nadir hallarda isə digər xəstələrdə müşahidə olunur. Vərəm perikarditi vərəm infeksiyasının mediastinal limfa düyünlərindən, ağciyərlərdə və onurğada olan ocaqlardan yayılması nəticəsində, eləcə də miliar vərəmin fonunda inkişaf edir. Ləng inkişaf edən formalarda, adətən, perikard boşluğuna toplanan mayenin təsiri nəticəsində təngnəfəslik, periferik ödemlər şəklində ürək-damar pozuntuları meydana çıxır. Bəzi hallarda xəstəlik kəskin başlayaraq özünü yüksək hərarət və ürək nahiyəsində qəfil ağrılar ilə büruzə verir. Müayinə zamanı bu xəstələrdə ürək hüdudlarının böyüməsi, taxikardiya, perikardın sürtünmə küyü, parodoksal nəbz (dərin nəfəsalma zamanı arterial təzyiqin enməsi və nəbzin dolğunlaşması), boyun venalarının genişlənməsi kimi simptomlar müşahidə edilir. Diaqnostik nöqteyi-nəzərdən perikardın biopsiyası perikardial ekssudatın müayinəsinə nisbətən daha informativdir. Bu formalarda
Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi. Bakı. - 2014. - 28 səh.
Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas ı S
əhiyy ə Nazirliyinin İctimai S əhi
yy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|