Microsoft Word 86 Agciyerden kenar verem 4

16 

Qruplar üzrə vərəm əleyhinə olan dərman vasitələrinin təsnifatı 



 

Birinci sıra dərman vasitələri (əsas dərman vasitələri)





 

İzoniazid 

           (H) 

 



 

Rifampisinlər (rifampisin, rifabutin, rifapentin)   

(R, Rfb, Rfp)  



 

Etambutol    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(E)  



 

Pirazinamid   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Z)  



 

Streptomisin 

          (S) 

 



İkinci sıra dərman vasitələri 





 

İnyeksiya formasında olan dərman vasitələri  

-

 

Aminoqlikozidlər (kanamisin, amikasin)    

 

(Km, Am)  

-

 

Polipeptidlər (kapreomisin)    

 

 

 

 

(Cm)  



 

Flüorxinolonlar  

-

 

oflo-, levo-, moksi-, sparfloksasin   

 

 

 

(Ofx, Lfx, 

Mfx, Sfx,)  



 

Tiamidlər (etionamid, protionamid)   

 

 

 

(Eto



, Pto)  



 

Sikloserin   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Cs)  



 

PAST (para-aminosalisil turşusu) 

 

    (Pas) 

 



VMB-yə qeyri-müəyyən təsirili dərman vasitələri

 



 

Klofazimin    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Cfz) 



 

Terizidon 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Trd) 



 

Linezolid

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Lzd) 

ACKV-nin klinik formalarının müayinə və müalicəsinin qısa 

xarakteristikası. Vərəm limfadeniti 

ACKV-nin formaları arasında vərəm limfadeniti ən çox təsadüf 

edilən forma olub, bütün ACKV hadisələrinin 35%-ni təşkil edir. 

Boyun və körpücüküstü limfa düyünləri vərəm prosesinə daha çox 

cəlb olunur, lakin bunlarla yanaşı patoloji proses qasıq, qoltuqaltı, 

döş qəfəsi, mezenterial və mediastinal limfa düyünlərini də əhatə edə 

bilir. Eləcə  də bir neçə qrup limfa vəziləri eyni vaxtda vərəm 

prosesinə  cəlb oluna bilər. Adətən, xronik böyümüş, bərkimiş  və 

ağrısız limfa düyünləri aşkar olunur. Zaman keçdikcə limfa 

düyünlərinin birləşmiş  bərk kütlələri gözlə görünməyə başlayır.    

İİV-ə yoluxmuş  xəstələrdə, adətən, bu mərhələlərdə  hərarətin 

yüksəlməsi, gecə  tərləmələri və  çəkinin azalması müşahidə edilir. 

Yanaşı olaraq zədələnmiş limfa vəzilərində VMB-nin miqdarı kifayət 

qədər yüksək səviyyəyə çatır və bununla punksiya biopsiyasının 

diaqnostik effektivliyini artırır. Digər tərəfdən bu, antiretrovirus 

 

 

 

 

 

 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v

ə 

İslahatlar M

ərk

əzind

ə haz

ırlanm

ış

dı

r. 

---

17 

terapiyası fonunda immunitetin bərpa olunmasının iltihabi sindromu 

hesabına vərəm prosesinin kəskinləşməsinə səbəb ola bilər. Adekvat 

kimyəvi terapiya aparılmazsa, hiperplaziya olunmuş limfa düyünləri 

yumşalmağa məruz qalır, bu zaman spontan olaraq içərisindən irinli 

ekssudat xaric olan fistula formalaşır. 

Vərəm limfadenitinin diaqnostikasına dair tövsiyələr 



 

Bütün hallarda minimum müayinə metodlarından  əlavə  zərurət 

yarandıqda aşağıdakı müayinələr aparılmalıdır: 



 

böyümüş limfa düyünlərindən punksiya biopsiyası nəticəsində 

alınmış materialın sitoloji müayinəsi (ACKV hallarda 

epitelioid hüceyrələri, çoxnüvəli giqant Piroqov-Lanqhans 

hüceyrələri, kazeoz kütlələri, histiositlər aşkar olunur) 



 

limfa düyünün toxumasının histoloji müayinəsi (kazeoz 

qranulyomalar aşkar edilə bilər)  



 

VMB-ni aşkar etmək məqsədi ilə sentrifuqalaşma və 

lüminessent rəngləməyə üstünlük verməklə aspirasiya 

materialının mikroskopiyası 



 

VMB-ni aşkarlamaq və onların dərmanlara həssaslığını təyin 

etmək məqsədi ilə aspirasiya materialını  əkmə üsulu ilə 

müayinəsi 



 

yuxarıda göstərilən üsullarla müayinə  mənfi nəticə verərsə, 

aparılan müayinələrin həssaslığını artırmaq məqsədi ilə 

müayinənin PZR əsasında molekulyar üsulları  tətbiq 

edilməlidir 



 

Zədələnmiş nahiyənin KT və MRT müayinəsinə üstünlük verilir  



 

NİAB vasitəsi ilə alınmış aspirasiya materialının VMB-nin 

aşkarlanması üçün bakterioskopik və əkmə üsulu ilə müayinəsi 



 

NİAB-nin nəticəsi mənfi olduqda böyümüş limfa düyünlərinin 

ekssiziya biopsiyası aparılmalıdır 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v

ə 

İslahatlar M

ərk

əzind

ə haz

ırlanm

ış

dı

r. 

---