№4 2022
174
Jadvalli topshiriq: Savollarga javob bering. Jadvalni to‘ldiring.
Gʻazalning
qofiyalanish
tartibini
belgilang.
Qofiyadosh
so‘zlarni va
radifni
aniqlang.
Ostiga
chizilgan
soʻzlarning
mazmunini
izohlang.
Gʻazalning
qisqacha
mazmunini
sharhlang.
Gʻazalda
qo‘llangan
badiiy
san’atlarni
toping.
Mumtoz adabiyotda lug‘atlar ustida ishlash muhim ahamiyat kasb etadi.
Quyidagi namunaviy topshiriqdan ham ijodiy foydalanish samaralidir.
1. Darslikda berilgan parchani oʻqing. Adabiy tildagi soʻz boyligingizni
oshiring, eski oʻzbek adabiy tilidagi soʻzlarning bugungi
kundagi muqoblini topib,
yod oling.
T/r
eski
oʻzbek
adabiy tili
Adabiy
til
T/r
eski oʻzbek
adabiy tili
Adabiy
til
T/r
eski
oʻzbek
adabiy tili
Adabiy
til
1
Kajrav
6
Sipehr
11
Zalil
2
Arimadim
7
Ravanda
12
Hiylapesha
3
Bebok
8
Nujum
13
Xudroy
Kaizen
usuli ham adabiyot darslarida qo‘llash uchun qulay va samarali
usullardan hisoblanadi. Sinf o‘quvchilari 4-5 ta kichik guruhga boʻlinadi.
Har bir
guruh berilgan barcha ruboiy va gʻazallarni oʻqishadi. Unda
Kaizen
usulini qoʻllab
soʻzlarning lugʻaviy ma’nolarini yodda saqlaydilar. Gʻazal baytlarini tahlil qiladilar.
Topshiriqni bajarish boʻyicha koʻrsatma
Kaizen
jarayonini toʻrt bosqichda amalga oshirish mumkin. Har bir qadam
nimani anglatishini qisqacha koʻrib chiqamiz:
1. Gʻazallarni tahlil qilishni, soʻzlarning lugʻaviy ma’nosini tushunishni va unga
qanday erishish mumkinligini aniqlang, yaʻni oldindan rejalashtiring;
2. Reʻjani bajaring va uning bajarilishini taʻminlash uchun zarur boʻlgan barcha
oʻzgarishlarni amalga oshiring yaʻni doimiy talabchanlikni yoʻqotmang;
3.
Natijalaringizni tekshiring, baholang va takomillashtirish imkoniyatlarini
aniqlang;
4. Oldingi bosqichlarda erishilgan natijaga qarab
doimiy tuzatishlar kiritib
boring.
Kaizen falsafasining eng asosiy ma’nosi Siz doimiy ravishda maqsadingiz uchun
kichik nimanidur amalga oshirib borasiz.
№4 2022
175
Demak, yuqorida aytib oʻtganimizdek
Kaizen
metodining
asosiy mazmuni,
kuniga kichik - kichik oʻzgarishlar orqali muntazam rivojlanishga intilishdir!
Kaizen metodining mavzu uchun sxemasi
1-qadam.
Maqsadga mos
reja
tanlash
2-qadam.
Rejani bajarishdagi
zaruriyat va
talabchanlik
3-qadam.
Natijalarni
tekshirish,
baholash va
takomillashtirish
4-qadam.
Natijaga qarab
tuzatishlar kiritib
borish
Xulosa shuki, mohir pedagoglar darsni san’at darajasida o‘tadilar.
Muammoli
ta’lim usullaridan foydalanish orqali o‘quvchining mustaqil ishlashga o‘rgatishi bilan
darsning samaradorligini oshirish mumkin.
Muammoli ta’lim usulidan barcha fanlarni o‘qitishda foydalanish mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
A.Hojiahmedov. She’riy san’atlar va mumtoz qofiya. T-1998
2.
Yо‘ldoshev Q. Adabiyot о‘qitishning ilmiy–nazariy asoslari. –T.:
О‘qituvchi, 1996. – 151 b
3.
Аvliyakulov N.X., Musaeva N.N. Modulli o‘qitish texnologiyalari. – T.:
“Fan va texnologiyalar” nashriѐti, 2007.
4.
Begimqulov
U.Sh.
Pedagogik
taʼlimda
zamonaviy
axborot
texnologiyalarini joriy etishning ilmiy-nazariy asoslari / Monografiya. – T.: Fan,
2007
5.
Ishmuhamedov R., Аbduqodirov А., Pardaev А. Taʼlimda innovatsion
texnologiyalar / Taʼlim muassasalari pedagog-o‘qituvchilari uchun amaliy tavsiyalar.
– T.: “Isteʼdod” jamg‘armasi, 2008.