Yastıq
- ox,val tipli fırlanan, xətti hərkət edən maşın hissələrininin fəzada
vəziyyətini müəyyənləşdirmək üçün tətbiq edilən texniki qurğudur. Onun
vəzifəsinə həm də fırlanan hissələrdə sürtünməni azaltmaq və birləşdirici yerlərdə
yüklərin qəbul edilməsi və ötürülməsi daxildir.
Yastıqların əsas növləri:
Yırğalanma yastıqları
Sürtünmə yastıqları
Hidrostatik yastıqlar
Qazlı dinamik yastıqlar
Maqnit yastıqları
Maşınqayırmada ən geniş tətbiq olanı yırğalanma və sürtünmə yastıqlarıdır.
Yırğalanma yastıqları
Yırğalanma yastığı iki üçükdən və kürələri bir-brindən müəyyən məsafədə
saxlayan və onların hərkətini istiqamətləndirən seperatordan (meəyyən yastıqlar
bunsuzda hazırlana bilirlər)ibarədtr. Üzüklərin kürələr hərəkət edən hissələrinə
kanovlar nəzərdə tutulur. Bəzi maşın hissələrində dəqiliyi və sərtlyi artırmaq üçün
qarışıq dayaqlardan istifadə edilir. Burada kanavkalar bir başa valda və ya
gövdənin üzərində açılır. Yırğalanma yastıqları əsasən xrom tərkibli poladlardan
(tərkinbində 1% Karbon, və 1,5% Xrom) hazırlanırlar.
Seperatirsız yastıqlarda çoxlu sayda yırğalanma gövdəsi yerləşdirmək olur. Ancaq
onların dövrlər sayı yüksək sürtünmə nəticəsində aşağı olur.
Yığalanma yastıqları ümumiyyətlə sürtünməni azaltmaq üçün tətbiq olunur. Qapalı
yırğalanma yastıqları praktiki olaraq texniki xidmət tələb etmirlər. Açıq olanlar isə
başqa hissəciklərin işçi hissəyə düşməsi nəticəsində tez sıradan çıxırlar.
Yırğalanma yastıqları yüklənmə qüvvəsinin istiqamətinə görə bölünürlər: radial,
(yastığın oxuna perpendikulyar istiqamətdə), oxboyu (yastığın oxu istiqamətində.
