Menecmentin təŞKİlati quruluşU
Yüklə 8,48 Mb. Pdf görüntüsü
|
Dövlot vo bülodivvo idarəçiliyi bölüşdürülməsi və əmək haqqı səviyəsini müəyyən olunması əmək bazarında baş verir, əmək haqqının əsasını işçi qüvvənin dəyəri təşkil edir. Sosial-əmək münasibətlərində müqavilə formalarına üstünlük verməklə sosial portnyorluğa zəmin yaranır. Sosial ehtiyaclara vəsaitlərin yığılması üç yolla həyata keçirilir: a)sosiaI təminat; b)sosial sığorta; v)sosial xidmətlərin ödənişli olması. Sosial təminat sahibkarların, sosial sığorta müzdlu işçilərin üzərinə qoyulmalıdır. Sosial xidmətlər isə həm pullu, həm də pulsuz şəkildə yerinə yetirilməlidir. Beynəlxalq İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının materiallarında göstərilir ki, bazar iqtisadiyyatlı ölkələrdə regional siyasətin obyekti müxtəlif regionlarda mövcud olan bərabərsizliklərdir: - həyat səviyyəsi və şəraitində, məşğulluq və işsizlikdə, sahibkarlıq şəraitində, iqtisadi artım tempində və s. olan fərqlərdir. Regional siyasətin məqsədi-sosial münaqişələrə şərait yaradan və ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına mane olan bərabərsizlikləri və fərqləri minimuma endirməkdir. Regionun formalaşmasına coğrafi-iqlim, təşkilati-idarəedici, sosial-mədəni, iqtisadi-hüquqi və kommunikasiya-informasiya amilləri təsir edir. Bu amillərin hamısının daha çox və az təsir göstərməsindən regionlar bir-birindən fərqli təşəkkül tapırlar. Buna görət də onların sosial-iqtisadi quruluşu eyni deyildir. Regionun aqrar, aqrar-sənaye, sənaye və sənaye-aqrar adlanması, orada mövcud olan faydalı qazmtılardan, torpağın münbütliyindən, əmək
ehtiyatlarının sosial-mədəni və təhsil səviyyəsindən, nəqliyyat və enerji qovşağının, hava və su limanlarının olmasından asılıdır. Regionlar arasında sosial sferada aşağıdakı fərqlər üstünlük təşkil edir: -
urbanizasiya səviyyəsində bərabərsizlik; -
əhalinin savadlılıq və təhsil səviyyəsindəki fərqlər; -
işsizlik və məşğulluqda bərabərsizlik; -
gəlirlər və əmək haqqı səviyyəsindəki fərqlər; -
pullu və pulsuz sosial xidmətlərin göstərilməsində olan fərqlər; -
sosial infrastrukturun inkişafı üzrə olan fərqlər. Müasir şəraitdə regionların inkişafmın məqsəd və meyarları, regionun sosial-iqtisadi siyasətin prioritetlər sistemində yeri və rolu keyfiyyətcə dəyişir. İctimai inkişafın əsas resursu kimi əraziyə qoyulan sosial və ekoloji tələblər artır. Bu zaman baş verən 966
Azərbaycan Respublikasında sosial yönümlü regional siyasətin əsasları _______________________________________ dəyişikliklərin aşağı tendensiyalarını müşahidə etmək olar: a)
verilməsi; b)
iqtisadi artım və sosial inkişafın müxtəlif amillərinin ərazi cəhətdən qarşılıqlı əlaqələndirilməsinin yüksəlməsi; c)
ç) regionların istehsal strukturunun mürəkkəbləşməsi; d)
ərazi əmək bölgüsünün dərinləşməsi və onda beynəlxalq aspektlərin önəmli rol oynaması; e)
Bazar iqtisadiyyatı şəraitində sosial sferada olan bərabərsizliklərin aradan qaldırılması dövlətin həyata keçirdiyi sosial və regional siyasətin uzlaşdırılmış şəkildə aparılmasından asılıdır. Fikrimizcə, mikro səviyyədə aparılan sosial siyasət aşağıdakı prinsiplərə söykənməlidir: 1)
artırılması üzrə bərabər imkanlar verilməsi; 2)
insanlara hər bir şəraiti nəzərə alan sosial təminatların verilməsi; 3)
Bunların həyata keçirilməsi üçün regionların inkişafında «ədalətliliyə» və «səmərəliliyə» nail olmaq lazımdır. «Ədalətlilik» iqtisadi fəaliyyətin ərazi cəhətdən elə yerləşdirilməsini nəzərdə tutur ki, bütün regionların sakinləri istədikləri rifah səviyyəsinə çatmaq üçün bərabər imkanlar əldə edə bilsinlər. «Səmərəlilik» isə ümummilli rifahı yüksəltmək məqsədilə hər bir regionun istehsal və qeyri-istehsal potensialmdan qənaətli istifadə kimi başa düşülməlidir. İqtisadi artım dövründə «ədalətliliyə», böhran dövründə isə «səmərəliliyə» üstünlük vermək məqsədəuyğundur. Uzlaşdırılmış sosial və regional siyasətin aparılmasında mərkəzi hökumət orqanları ilə bərabər yerli dövlət və özünüidarə orqanları da lazımi səlahiyyət və məsuliyyətə malik olmalıdırlar. Bələdiyyələrin statusu haqqında Azərbaycan Respublikası Qanununda göstərilir ki, «bələdiyyələr yerli sosial müdafiə və sosial inkişaf proqramları hazırlaya və reallaşdıra bilərlər». Yerli sosial müdafiə və sosial inkişaf proqramlarında məqsəd dövlətin həyata keçirdiyi sosial inkişaf proqramlarında nəzərdə tutulmayan və ya onlara əlavə olaraq yerli əhəmiyyətli sosial inkişaf məsələlərini həll etməlidir. Bunu aydın şəkildə əsas sosial problemlərin aradan
Yüklə 8,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|