Mavzu: Tabiiy fanlarda amaliy ishlarni tashkil etish va o‘tkazish metodikasi Mundarija. Kirish

Foydalanilgan adabiyotlar.
Asosiy:

1. 
   Karimov I. A. Opzbekiston buyuk kelajak sari –T.: Opzbekiston.1998.
   

2.Valixonov M.N. «Tabiatshunoslikning zamonaviy kontseptsiyalari» T. 2003 y.
3.Xaydarov A. «Tabiatshunoslik asoslari» T. O`zbekiston. 1992 y.
4.Hamdamov I.H., Abilova S.A. Tabiiy fanlar kontseptsiyasi. T. 2007 y.
5.Gorelov A.A. «Kontseptsii sovremennogo yestestvoznaniya»M. 1998 g.
6.G`ofurov A.T. «Darvinizm» 1991 y.
7.Valixanov M.N. Tabiyatshunoslik asoslari. Toshkent-2004
8.Gorelov A. A. Kontseptsii sovremennogo yestestvoznaniya.-M.: Mqsl, 1998.
9.Solopov V. S. Kontseptsii sovremennogo yestestvoznaniya.-M.: Mqsl, 1998.
10.Vernadskiy V. I. Biosfera i noosfera. M.: Vqsshaya shkola.
Qopshimcha:
1.Axmedov B. «Amir Temir haqida xikoyalar» YOzuvchi nashriyoti.
2.Baratov p. «Er bilimi va o`lkashunoslik» T. «O`qituvchi» 1990 y.
3.To`xtaev A. «Ekologiya» U. 1998 y.
4.To`xtaev A. Xamidov A. «Ekologiya asoslari va tabiatni muhofaza qilish». 1994 y.
5.Fayzullaev S.S. va boshqalar Odam genetikasi. T. «Ijod dunyosi». 2003 y.
6.Yo`ldoshev S. va boshqalar. Qadimgi va O`rta asr G`arbiy Yevopa falsafasi T. 2003 y.
7.Mapnaviyat yulduzlari T. 1995 y.
8.Opzbekiston Milliy ensiqlopediyasi N° 3-5-8 Toshkent 1975-1976.
9.Baun A.D., Faddaeva M.D. Hayotning molequkulyar asoslari Toshkent «Opqituvchi» 1986.
10.Qobulov V. Kibernetika va biosfera Toshkent 1979.
11.Egamberdiyev R. Eshchanov R. Ekologiya asoslari Toshkent «Zar qalam» nashriyoti 2004.

Iloalar.
1-ilova.
3. Dars mavzusi va maqsadlari haqida xabar bering.
1-ilova.
Biz bugun darsda o'rganadigan moddani topishmoqdan bilib olasiz.
Darsimizning mavzusi - suv, tajriba jarayonida suvning xususiyatlarini aniqlash.
4. Suv nima? – №1 ma’ruza.
2-ilova.
5. Amaliy ish.
Tajriba 1.
Suvning tiniqligi qanday?
Suvning shaffofligini qanday tekshirish mumkinligini o'ylab ko'ring?
Siz qanday tajriba bera olasiz?
Bir stakan suvga qoshiq soling. U ko'rinyaptimi? Bu suvning qaysi xususiyatidan dalolat beradi?
Xulosa: bu shaffof.
Tajriba 2.
Suv qanday rangda?
Stolingizda rangli qog'oz chiziqlari bor. Ularning yordami bilan biz suvning rangini aniqlaymiz. Suvning rangi va har bir chiziq rangini qo'llang va solishtiring.
- Suvni ko'k, yashil, qizil, sariq, oq deb ayta olamizmi?
- (Yo'q, suvning rangi hech qanday chiziqqa mos kelmaydi).
- Ko'rib turganingizdek, suv bu ranglarning hech birida rangga ega emas.
- Suvning rangi qanday?
Xulosa: suv rangsiz.
Tajriba 3.
Suv qanday hidga o'xshaydi?
Onam pirog pishirganda, siz kvartiraning eshiklari oldida mazali hidni his qilasiz. Parfyumeriya va gullar nozik hid chiqaradi.
Toza suv qanday hidga o'xshaydi? Uni hidlang va o'zingiz xulosa chiqaring.
Xulosa: suvning hidi yo'q.
Tajriba 4.
Bir stakan suvga shakar tushiring. Suvni aralashtiring.
Nimani sezishingiz mumkin?
Bu tajriba nima deydi?
(Suv shakarni eritib yubordi.)
Xulosa: suv erituvchidir.
Suv universal erituvchidir. Deyarli hamma narsani, hatto metallarni, masalan, kumushni ham eritadi. Uzoq vaqt davomida xalq davosi tashqi yaralarni davolash va oshqozon-ichak kasalliklarini davolash uchun ma'lum. Bu suvni uyda olish mumkin: kumush qoshiqni bir stakan suvga botirib oling. Biroz vaqt o'tgach, kumushning eng kichik zarralari eriydi - buni ko'z bilan ko'rish mumkin emas.
O'ylab ko'ring, odam kundalik hayotda, hayotda suvning bu xususiyatidan qayerda foydalanadi?
O'qituvchi ikkita stakan tayyorlaydi: birinchisi - kaliy permanganat, ikkinchisi - kukun.
Suvda eritilgan kaliy permanganat va kukun. Yaralarni dezinfektsiyalash uchun kaliy permanganat, bemorlarni davolash uchun kukun.
Tajriba 5.
Suv idishdan quyilsa nima bo'ladi? (U turli yo'nalishlarda tarqaladi.)
Agar siz bu sirtni egsangiz, bu suv bilan nima bo'ladi? (Suv pastga qarab oqadi).
Bir stakandan ikkinchisiga suv quyish mumkinmi?
Bu barcha holatlarda suvning bir xil xossasi paydo bo'ladi.
Qaysi?
Xulosa: suv oqimlari (mulk - suyuqlik).
Aynan shu xususiyat biz yuvinib, choy ichganda foydalanamiz.
Tajriba 6.
Bir stakan suvga bo'r quying.
Nima sodir bo `LDI?
Bo'r suvda erimaydi, suvda erimaydigan moddalar mavjud.
Filtrni tayyorlang. 1-ilova.
Xulosa: filtrda erimagan moddalar qoladi va u orqali suv o'tadi.
Tajriba 7.
Suv qizdirilganda va sovutilganda nima bo'ladi?
Xulosa: suv qizdirilganda kengayadi va sovutilganda qisqaradi.
O'rta maktabda fizika darslarida siz tajribalar o'tkazasiz va suvning boshqa xususiyati haqida bilib olasiz.
6. Jismoniy tarbiya daqiqasi.
1-ilova.
7. Suvga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo'lish. – 2-sonli ma’ruza.
2-ilova.
8. Darsning xulosasi.
Darsda qanday yangi narsalarni o'rgandingiz?
Suvning xususiyatlarini sanab bering.
Nima uchun suvga g'amxo'rlik qilish kerak?
9. Uyga vazifa. Baholash.
Shunday qilib, biz xulosa qilishimiz mumkin:
Dars amaliy ish shaklida, bolalar tekshirganda o'tkaziladi
ko'zlaringiz oynada. Uni rejalashtirayotganda, biz bolaning atrofidagi dunyo haqidagi ma'lumotni u bilan jonli muloqot qilish orqali faol ravishda to'plashini hisobga oldik. Bolalar ob'ektlarni tekshirishlari, his qilishlari va boshqarishlari kerak. Aynan shu faoliyat bolalar uchun fikrlashning asosiy asosini tashkil qiladi. Bundan tashqari, ko'rsatma kartasi sizni nafaqat ko'rib chiqishga, balki o'ylashga, taxmin qilishga, taqqoslashga va asosiy narsani tanlashga taklif qiladigan tarzda yaratilgan.

1^ Karimov I. A. Opzbekiston buyuk kelajak sari –T.: Opzbekiston.1998

2^ Valixonov M.N. «Tabiatshunoslikning zamonaviy kontseptsiyalari» T. 2003 y.

3^ Hamdamov I.H., Abilova S.A. Tabiiy fanlar kontseptsiyasi. T. 2007 y

4^ Gorelov A.A. «Kontseptsii sovremennogo yestestvoznaniya»M. 1998 g.

5^ Baun A.D., Faddaeva M.D. Hayotning molequkulyar asoslari Toshkent «Opqituvchi» 1986.

6^ Opzbekiston Milliy ensiqlopediyasi N° 3-5-8 Toshkent 1975-1976.

7^ Yo`ldoshev S. va boshqalar. Qadimgi va O`rta asr G`arbiy Yevopa falsafasi T. 2003 y