Mavzu: Chekli avtomatlar. Mur va Mili avtomatlari

5.2. Mili va Mur avtomatlari. Ixtiyoriy sondagi kirish va chiqishga ega bo‘lgan avtomat ishini aniqlash masalasi 1ta kirish va 1ta chiqishga ega bo‘lgan avtomatning ishini aniqlash masalasiga keltiriladi. Shuning uchun asosiy model sifatida 1ta kirishga va 1ta chiqishga ega bo‘lgan avtomatlarni ko‘ramiz. Bunday avtomatlar quyidagi kanonik tenglama bilan ifodalanadi:
, .
Bunday turdagi avtomat Mili¹ avtomati deb ataladi.
Mili avtomati chekli xotirali diskret qurilmaning yagona modeli emas. Ikkinchi model – Mur² avtomati mavjud. Mur avtomatida chiqish qiymati o‘sha momentning o‘zidayoq ichki holatning qiymati bilan aniqlanadi. Mur avtomatining kanonik tenglamasi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:
, .
Agar birinchi tenglamadan ikkinchisiga qiymatini qo‘ysak va deb belgilasak, u holda ikkinchi tenglama quyidagi ko‘rinishga keladi
.
Demak, Mur avtomatini Mili avtomatining xususiy holi deb qarash mumkin. Bu yerda o‘tish funksiyasi maxsus ko‘rinishda bo‘ladi. Xuddi shu kabi, Mili avtomatini ham (qandaydir ma’noda) Mur avtomatiga keltirish mumkin.
Demak, har qanday initsial va noinitsial Mili avtomatlari uchun ularga ekvivalent bo‘lgan initsial va noinitsial Mur avtomatlari mavjud.³


Muammoli masala va topshiriqlar

1. Har qanday teskari bog‘lanishi bo‘lmagan avtomatni funksional elementlardan yasalgan biror sxema orqali ifodalash mumkinligini isbotlang.

   
   

2. Har qanday initsial va noinitsial Mili avtomatlari uchun ularga ekvivalent bo‘lgan initsial va noinitsial Mur avtomatlari mavjud ekanligini isbotlang.

   
   

3. Har qanday ishlab turish vaqti bo‘lgan chekli avtomatni bir taktli funksional elementlardan yasalgan sxema orqali ifodalanishini ko‘rsating.

   
   

Rele-kontaktli sxemalar


O‘tkazgichlar. Rele-kontaktli sxemalar. Manfiy kontaktli rele. Musbat kontaktli rele. Ushlab turish elementi. Rele-kontaktli sxema orqali funksiyani realizatsiya qililsh.