Mastonov Bekzod Yosh davrlar psixologiyasi Nazorat savollari

2.Oʻyin maktabgacha yoshdagi bolaning yetakchi faoliyatiga izoh bering?

O'qituvchi yoki ota-onalarning jismoniy va intellektual rivojlanishda muhim ahamiyatga ega bo'lgan amaliyotlardan biri, bolalarning yaratuvchi o'yinlar o'ynashi va ularning o'zlarini ifodalashlari yoki "yetakchi faoliyatlaridir". Bu turlar, o'yinchilik, so'zlashish, kitob o'qish, qorako'z qilish, siyosiy o'yinlar, boshqa bolalar bilan o'yinlar kabi ko'plab shaxsiy faoliyatlarni o'z ichiga oladi.

Yaratingan o'yinlar o'ynash jarayoni, bolalarning o'zlarini ifodalash, ijtimoiy aloqalarni o'stirish, tahliliy fikrlarni rivojlantirish, jismoniy rivojlanish va boshqalar bilan ishtirok etishni o'rganishga yordam beradi. Bu faoliyatlar, bolalar uchun o'rganishning yengil va kasbiy usulini taqdim etadi.
Yetakchi o'yinlar o'ynash, bolalarning o'zlarini ifodalashlari va faol bo'lishlari masalalarini o'rganadi. Bolalar o'zgaruvchan mahsulotlar va vazifalarni bajarish, yoritish uchun qaysi usullardan foydalanishi, maslahat so'rabi, tahliliy, individiual, jama olish va qo'llab-quvvatlash kabi muammolarni tahlil qiladilar.
Bu turdagi faoliyatlar, bolalarning o'zlarining istaklarini, xohishlarini tushunish va o'z-o'zini baholashlariga, o'zlarini ifodalashlariga va mazmunlarning ta'limiy imkoniyatlari bilan bog'liq o'zgaruvchilarni tushuntirishiga yordam beradi.
Bolalar uchun yetakchi o'yinlar o'ynash, ularga o'zlarini isbotlash, qo'llab-quvvatlash, jismoniy rivojlanish, muhokama qilish, aldash uchun yengil va qiziqchi usulni taqdim etadi. Ular o'ylash, yangi narsalarni sinash va mashqlarni bajarish orqali o'zlarini rivojlantirish va o'rganishlari mumkin.


3.Maktabgacha yosh davrida bilish jarayonlari va nutqning rivojlanishiga xos xususiyatlar haqida ma’lumot bering?
Maktabgacha yosh davrida boshlang'ich ta'limning o'ziga xos xususiyatlari va bolalar bilish jarayonlari nutqning va bilimning o'sishiga katta ta'sir ko'rsatadi. Quyidagi ma'lumotlar bolalarning bu jarayonlarda o'zgarayotgan xususiyatlarini aks ettiradi:

Ta'limga Qiziqish: Maktabgacha yoshdagi bolalar o'zlarini o'rganishga odatda qiziqish bilan munosib ko'rsatishadi. Ular dunyo bilan tanishish, yangi narsalarni o'rganish va savollar yuzaga chiqarish orqali o'zgaruvchan bilimga ega bo'ladi.

Nutqning Rivojlanishi: Bu davorda bolalar o'znutq-ona tilini o'rganishda va tarqalganda tushunish va izohlashda kuchli o'zgaruvchilar hisoblanadi. So'zlashish qobiliyatlari, so'zlashganda to'g'ri fikr ifodalash, gaplarni tushunish va ta'kidlash jarayonlari kuchayadi.
Intellektual Rivojlanish: Maktabgacha yoshdagi bolalar o'zlarining intellektual qobiliyatlarini rivojlantirishlari jiddiy darajada oshadi. O'quvchi bir necha fikrni solishtirishi, muammolarni yechish uchun fikr yuritish va tahliliy fikrlar bildirishi mumkinliklari o'sadi.
Fanlar va Ko'nikmalar O'rganishi: Bu davrda bolalar dastlabki fanlar va ko'nikmalar yaratishni va tarqalib borishni boshlaydilar. Ular o'zlarining qiziqishlariga mos ravishda matematika, til, tarix, geografiya, biologiya va fankarlikka qiziqish olishadi.
Jismoniy Rivojlanish: Ta'limning bir qismi jismoniy faoliyatlar va sport bilan bog'liqdir. Bolalar o'yinlar o'ynash, musiqa bilan shug'ullanish, sport yoki boshqa jismoniy faoliyatlar orqali jismoniy rivojlanish va faol harakat qilish imkoniyatlariga ega bo'ladi.
Maktabgacha yoshdagi bolalar o'z nutqlari, intellektual va jismoniy rivojlanishlari bo'yicha o'rganishga odatda kuchli qiziqish va qaram bermaydigan. Ular o'zlarini boshqalar bilan solishtirish va uchrashuvda qatnashish orqali tarbiyalanadi va o'zlarini faol o'rganishlar orqali rivojlantirishlari mumkin.