LüĞƏTDƏ gedəN İXTİsarlar
Yüklə 6,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- VƏRƏQ
- YASAMAL
- 2. yaş
- Yarlıq keçinirsən (A.Şaiq); ÖMÜR ELƏMƏK/ SÜRMƏK
- 3. YAŞAMAQ
- KEÇİNMƏK
- DİRİLİK
- GÜZƏRAN
- ZİNDƏGANLIQ
Yara Yarışmaq (ADİL); ZƏXM (kl.əd.) Bağrıma müjganın 2. YARAŞMAQ, LAYİQ OLMAQ, sancıldı tirü nizəsi; Zəxmi-sinəmdən töküldü UYMAQ, BİR-BİRİNƏ MÜNASİB OL- üstü xanım rizəsi (M.P.Vaqif); YARA- XORA.
2 . MAQ, UYĞUN GƏLMƏK 1. YARATMAQ (müxtəlif mənalarda) RA Bilirmola bağrımdakı yaranı; ..ədəbiyyatın ve incəsənətin inkişafı üçün də böyük imkanlar yaratmışdı (M.Arif); XƏLQ ETMƏK [Usta Zeynal:] Ümüdüvi bir Allaha bağla ki, yeri-göyü yox yerdən xəlq edibdi (C. Məmmədquluzadə). 2. YARATMAQ, TƏSİS ETMƏK, TƏŞKİL ETMƏK 3. YARATMAQ, YAZMAQ (əsər və s.
YARDIM (maddi kömək) Gəminin azuqə ehtiyatı bitmiş olduğundan, püşkah Qasım yoldaşları ilə bərabər 11 gün ac qalmış və təsadüfən oradan keçən bir gemi
ilə nicat tapmışlardı (T.Ş.Simürğ); İANƏ (köhn.) Yəni elə ki Sabir susdu, onun xoş- ahəng və lətif kəlamına üns tutmuş cavan larımız ancaq indi təşvişə düşüb ona ianə toplamağa ve müalicə etdirməyə başladılar (A.Şaiq); İANƏT (kl.əd.) [Yusif şah:] Dul lara və yetimlərə və şillərə və korlara ianət və himayət göstərilsin (M.F.Axundzadə); MÜAVİNƏT [Kiçik zabit:] Bir əsir iştə, düşman olsa belə; Yenə lazım müavinət edilə (H.Cavid); KÖMƏK (bax). yarğan bax uçurum 1 yarımqaranlıq bax toran yarımsaqqal bax bakenbard yarın bax sabah 1. YARIŞMAQ (bir-biri ilə yarışa gir mək) Üfüq yavaş-yavaş ağarışırdı; Tarlada üç dəstə qız yarışırdı (S.Vurğun); BƏHSƏ GİRMƏK/GƏLMƏK Həmid sonra öy rəndi ki, qardaşları bəhsə giriblər, görsünlər müollimin evə verdiyi misalı tez ve səhvsiz həll eləyə bilər (H.Abbaszadə); Oğlanlar, qızlar, gəlinlər; Bir-birile bəhsə gəlir (Aşıq Əli); BƏHSİ DÜŞMƏK Kim ötdü, kim- kimi keçdi; Hektarçıynan düşdü bəhsi (Aşıq Əsəd).
2. yarışmaq bax qaçışmaq YARA
Necə yaxmış mən tək günü qarani (M.P.Va qif); DAĞ Salmanam gözünü bağrım yağma; Dözürsən döz bu ayrılıq dağına (M.P.Vaqif); İZTİRAB, yaradılış bax xilqət yara-xora bax yara 1 yaraq bax silah yaraqlanmaq bax silahlanmaq yaraqlı bax silahlı yaraqsız bax silahsız YARALI (yaralanmış, yara almış, yarası olan) Qaraca Çoban bağlandığı ağacla birgə varalı Qazanın başı üstündə dayandı (Anar); MƏCRUH (kl.əd.) Gül kimi cismler hamı biruh; Əzilib baş bədən olub məcruh (M.Ə.Sabir); ZƏXMDAR (kl.əd.) Qəlbi məcruhi-vəten tək zəxnıdar olmuş könül! (Ə.Nəzmi); ZƏXMNAK (kl.əd.). yaramaz bax əclaf yararlı bax 1. karlı 1; 2. lazımlı yararsız bax 1. lazımsız; 2. vecsiz; 3. xa rab
YARASA (gecələr uçan məməli quş) [Kamil:] Nataşa, günəşdən qaçan yarasalar dır, evimizə dolmuşdur (A.Şaiq); GECƏ- GƏZƏN Gecə uçan quşlar; bayquş, yapalaq, gecəgəzən (yarasa, şəbparə) və s... (“Azer baycan folkloru antologiyası”); GECƏ QUŞU Gecəquşunun hərəkəti uşağı məşğul edirdi (Çəmənzəminli); ŞƏBPARƏ (kl.əd.) Ey buludlar, sönük qara ləkələr; Uçuşan par ça-parça şəbparələr (A.Şaiq); ƏTQANAD. yaraşıq bax gözəllik yaraşıqlı bax gözəl I yaraşıqsız bax eybəcər 1. YARAŞMAQ ..Qara yaylıq yaraşır; Yardan ayrı düşənə (“Azərbaycan folkloru antologiyası”); TUTMAQ (məc.) Gör nə qeder gözəl tutur; Gümüş tana siyah zülfü (Miskin Əli). 400 I YARLIQ, ETİKET II yarlıq bax dostluq, yoldaşlıq YARI(M)YUXULU {tam ayıq olmayan),
Bəli, gər gül budağinə toxunsa tünbadi-dəhr; Pərişan olsa gül bərgi, edər bülbül fəğan, ağ lar (Natəvan); VƏRƏQ Ağacların vərəqlən düşər xəzəl olar bütün (A.Səhhət).
qadağan; 2. vergi 1 yaşamal bax yastana YASAVUL (tar., köhn.) Evə girən şəxs qlavanm vasavulu Qasıməli idi (C.Məm- mədquluzade); KOVXA Kovxalar, naiblər başlamış işə; Ölkəni salmışdı dərin təşvişə (A.Şaiq),
tərəfindəki yastaııaya toplanmışdı (“Qaçaq Nəbi”); YASAMAL Günəş odlu bir quş kimi üfüqdə sürətlə bir dövrə cızıb qərb- deki yaşamal dalma endi (Ə.Mommədxanlı);
mışdı (Ə.Haqverdiyev); SİNN (köhn.) [Böyükxanım:] Qız tayfası səkkiz sinııidə kəbirdir (M.S.Ordubadi). 2. yaş bax gözyaşı II yaş bax nəm, nəmli yaşa bax afərin 1. YAŞAMAQ Bundan sonra necə yaşa maq lazımdır (M.İbrahimov); GÜN SÜR MƏK Başında bir noxtadır, dalında bir palan var; Sədaqətlə gün sürüb, yaltaqlıq bilmə yirsən (M.Rahim); KEÇİNMƏK (dan.) [Qafar:] Ay Kərim baba, ayrım qızı ilə necə Yarlıq keçinirsən? (A.Şaiq); ÖMÜR ELƏMƏK/ SÜRMƏK [Hacı Əhməd:] Doğrudur, biz avamıq, amma bu xaraba dünyada əlli il ömür eləmişik (C.Cabbarlı). 2. YAŞAMAQ, SAKİN OLMAQ 1825-ci ilə kimi Molla Ələsgər və Fətəli İranın Ər- dəbil əyalətində yaşadılar və həmin ildə tək rar Qafqaza gəlib Gəncə şəhərində sakin oldular (Ə.Haqverdiyev). 3. YAŞAMAQ Axı bilmirik hara gedə cəyik, necə yaşayacağıq? (M.Hüseyn); DOLANMAQ [Qardaşxan:] Başın üçün Sənəm xala, indi yaxşı dolanırıq (M.İbra himov); GİRLƏNMƏK [Çimnaz] birtəhər
qorumaq istəmişdi (Ə.Əbülhəsən); GÜZƏ RAN ETMƏK Bu kəndin əhli əkinçiliklə və çarvadarlıqla güzəran edərdi (S.S.Axun- dov); KEÇİNMƏK [Məsmənin] maaşı da yaxşı imiş. Firavanlıq ilə keçinir imiş (S.Hü seyn).
dedi: - Heç qəm yemə Nəriman; Unutma ki, belə getməz bu yaşayış, bu dövran (S.Rüs təm); DİRİLİK [Gülzar:] Sənsiz mənə diri lik yoxdur (S.S.Axundov); DOLANIŞACAQ [İmran:] Nə vaxtadək bizim dolanışacağımız belə gedəcəkdir? (Ə.Haqverdiyev); GÜN
bir gün görsünlər (M.İbrahimov); GÜN- GÜZƏRAN Tələbə babaydıq, özümüz cavan; Ürəkdən razıydıq gün-güzərandan (S.Rüstəm); GÜZƏRAN Yavərin müəl limlik maaşı ilə güzəranları pis keçmirdi (M.İbrahimov); HƏYAT [Rza:] Bu nə hə
(M.İbrahimov); ZİNDƏGANLIQ [Kər- bəlayı Eyvaz:] Bilmirəm zindəganlığın dər dini çəkim, yoxsa bunun (Çəmənzəminli); DOLANACAQ, MƏİŞƏT. 2. YAŞAYIŞ, HƏYAT TƏRZİ, YA ŞAMA, YAŞAMAQ TƏRZİ yaşdaş bax həmyaşıd yaşıd bax həmyaşıd Yaşıd 401 Yüklə 6,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|