“Lİder tv və radio-azərbaycan” mmc

Sürücül
ər və  sərnişinlərin diqqəti bizdə  olsun. Paytaxt küçələrində  nəqliyyatın 
h
ərəkəti,  tıxaclar  və  digər məlumatları  canlı  sizə  təqdim edəcəyik. Nəqliyyatı 
intellektual idar
əetmə mərkəzindən paytaxt küçələrindəki vəziyyəti müşahidə edən 
əməkdaşımız Elnur Niftəliyev canlı bağlantıdadır.  
*** 
Elnur 
salam!  Hazırda  paytaxtda  nəqliyyatın  hərəkət vəziyyəti necədir.  Paytaxtın 
daha  çox  hansı  hissəsində  tıxac  müşahidə  olunur və  hansı  istiqamət nəqliyyatın 
h
ərəkəti üçün daha əlverişlidir? 
*** 
BAĞLANTI 
*** 
Çox sağ ol. Bizimlə nəqliyyatı intellektual idarəetmə mərkəzindən canlı bağlantıda 
müxbirimiz Elnur Nift
əliyev idi.  
*** 
Milli lider Heyd
ər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş beynəlxalq velosiped turu ilə 
əlaqədar sabah da bəzi yollarda məhdudiyyətlər olacaq. Mayın 10-da, səhər saat 
10-dan 16-ya d
ək  Bakı-Qobustan-  Şamaxı-İsmayıllı  istiqamətində  nəqliyyatın 
h
ərəkəti müvəqqəti  olaraq  bağlanacaq.  Sürücülərdən qeyd olunan vaxtlarda 
alternativ yollardan istifad
ə etməsi xahiş olunur.        
*** 
20 ild
ən  artıqdır  ölkənin bank sektorunda fəaliyyət göstərən, bir çox layihələrdə 
öncüllük ed
ən “Ata Bank” ənənəsinə sadiq qalaraq, daha bir ilkə imza atıb. Bank, 
Şəmkir və  Gədəbəyin kəndlərində  “Atamatik” layihəsini həyata keçirmək üçün 
s
əyyar bankomat quraşdırıb.  
*** 
VMZ – ATABANK 
Titr: Elçin H
əsənov – “Atabank”ın Şəmkir filialının rəhbəri  
Tema – “Atabank”dan yenilik – s
əyyar bankomat xidməti 
*** 

---

Birl
əşmiş  Ştatlarda  dünyanın  ən  böyük  şahmat  fiquru  hazırlanıb.  Fiqur  Missuri 
ştatında,  Sent  –  Luis  şəhərində  nümayiş  olunub.  Onu  izləmək  üçün  şəhərə  xeyli 
sayda  jurnalist  toplaşıb. Mərasimə  qatılan  Ginnesin  rekordlar  kitabının 
nümay
əndələri  şahmat  fiqurunun  dünyada  ən  böyük  olmasını  təsdiqləyiblər. 
Fiqurun hündürlüyü t
əxminən 4.5, diametri isə 1.8 metrə bərabərdir. Çəkisi isə 1 
ton  34  kiloqramdır.  Bu  ölçülər fiqurun Ginnesin rekordlar  kitabına  düşməsinə 
imkan verib. Buna q
ədər isə  dünyanın  ən  böyük  şahmat  fiquru  İsveçdə 
hazırlanmışdır. Onun hündürlüyü 4, diametri isə 1.4 metr idi.       
*** 
Bu q
ədər,  ən son hadisələri daim yenilənən internet səhifəmizdən, “Səda”nın 
feysbuk v
ə  tvitter  sosial  şəbəkələrindəki rəsmi səhifəsindən, eləcə  də,  yutubdakı 
onlayn kanalımızdan  izləməyi unutmayın.
  
 
 
 
 
 
 
*** 
Bloka aparıcıdan başqa yalnız baş redaktor və redaktor müdaxilə edə bilər. 
Blokun  daha  uğurlu  alınması  isə  birbaşa  aparıcının  peşəkarlığından xəbər verir. 
Onun  x
əbər düzümü  və    təqdimatı  buraxılışı  reytinqli  edə  bilır.  Aparıcı  bloku 
t
ərtib edərkən hər  materiala  uyğun  təqdimatlar  yazmalı,  cümlələri öz dilinə 
uyğunlaşdırmalıdır. Yalnız bu halda uğurlu blokdan və təqdimatdan danışmaq olar.  
Blokda veril
ən arakəsmələr (perebivka) isə mövzunun dəyişdiyinə işarədir. 
Ad
ətən siyasi xəbərdən iqtisadi xəbərə, yaxud mədəniyyət xəbərindən idman 
hadis
ələrinə, həmçinin yerli xəbərlərdən xarici xəbərlərə  keçid  zamanı  iki-üç 
saniy
ədən ibarət musiqili arakəsmədən istifadə olunur.  
10. Şapka (başlıq) – hər hansı verilişin və ya xəbərlər buraxılışının başlanğıcında, 
yaxud sonunda veril
ən  7-10 saniyədən ibarət  qısa  musiqili  rolikdir.  Şapkanın 
missiyası  buraxılışın  başlandığını,  yaxud  bitdiyini  tamaşaçının  diqqətinə 
çatdırmaqdır. Hər bir şapka verilişin ahənginə və ümumi mövzusuna uyğun yığılır. 
M
əsələn, xəbərlərin, ictimai-siyasi verilişlərin şapkası adətən daha dinamik və bir 
q
ədər aqressiv notlar, konfliktli görüntülər üzərində  tərtib edilir. Bədii-sənədli 
veri
lişlərin  şapkası  isə  istər musiqi tərtibatı,  istərsə  də  görüntü  baxımından  lirik, 
axıcı və yaradıcı olur.  

---

11. VMY –  “
Video  Material  Yazısı”  sözlərinin  baş  həriflərinin birləşməsindən 
ibar
ət abreviaturadır. Əksər hallarda buna VMZ (Видео Материальный Запись) 
d
ə  deyilir və  televiziyada süjet, reportaj, videomaterial sözlərinin sinonimi kimi 
işlədilir. Redaktor və  ya prodüserdən  VMZ,  yaxud  VMY  hazırlamaq  tapşırığı 
alırsınızsa,  deməli sizdən  geniş  həcmli, sinxron, interküy,  zəruri olduqda isə 
st
əndaplı  material tələb olunur. Belə  olan  halda,  jurnalist  tapşırıq  barədə 
teleoperatora  da m
əlumat verməlidir.  Reportyor  komandası  hadisə  yerindən 
mümkün q
ədər çox görüntü və informasiya toplamağa çalışmalıdır. Yadda saxlayın 
ki, televiziyada, xüsus
ən də  VMY-də  sizin nə  deməyinizdən daha çox,  nə 
göst
ərməyiniz önəmlidir.  Odur  ki,  videomaterialın  uğurlu  olması,  ilk növbədə 
teleoperatorun hadis
əni yuksək səviyyədə lentə almasından asılıdır.  
Bir d
əqiqəlik  VMY üçün teleoperator  60  plan  (R.M. bura stəndap və  ya 
müsahib
ə aid deyil), başqa sözlə, 25-30 dəqiqəlik görüntü çəkməlidir. Ümumilikdə 
is
ə normal halda VMY-nin uzunluğu 1 dəqiqə 30 saniyə, yaxud 2 dəqiqə, xüsusi 
VMY-l
ərdə isə xronametraj 5 dəqiqədən 7 dəqiqəyə  qədər ola bilər.     
 
VMY hazırlayan jurnalist materialı redaktora təqdim etməzdən əvvəl
 
süjetin 
cüml
ə  quruluşu  baxımından  Azərbaycan dilinin qrammatik tələblərinə, 
operativliy
ə,  maraqlı  təqdimata və  s.  kimi  peşəkarlıq  prinsiplərinə  nə  dərəcədə 
cavab verm
əsi ilə  yanaşı,  videomaterial  üçün  nəzərdə  tutulmuş  ümumi  tərtibat 
qaydalarına da diqqətlə yanaşmalıdır. Həmin qaydaları bu cür qruplaşdırmaq olar: 
VMY özlüyünd
ə iki hissədən ibarətdir;  
-  Studiya; 
-  
Kadrarxası mətn; 
Qeyd olunan hiss
ələrin hər biri (studiya və  kadrarxası  mətn)  jurnalist 
t
ərəfindən yazılır. Studiya mətni (təqdimat) istər faktların sıralanması, istər cümlə 
quruluşu,  istərsə  də  ümumi  fikir  baxımından  kadrarxası  sözləri təkrarlamamalı, 
onun davamı olmalı, məsələyə aydınlıq gətirməlidir.     
-  VMY-d
ə sinxron və ya stəndap nəzərdə tutulursa, o, mütləq mətndə qeyd 
olunmalı,  sinxrondursa  müsahibin  dediyi  sözlər, stəndapdırsa  jurnalistin 

---