15
suallar verilir. 5-10 dəqiqəlik son sözdə kitabın əhəmiyyətindən
bir daha danışılır, kitabın qiyməti, haradan almağın mümkün-
lüyü haqqında məlumat verilir. Mərasimdə müəllifin iştirak
etməsi daha yaxşı olar, çünki ortaya çıxan bir çox sualları
yalnız o cavablandıra bilər.
Tədbirdən əvvəl elan hazırlanmalıdır. Elanda kitabın
müəllifi və annotasiyası yazılmalı, oxucuların rəylərini yazmaq
üçün “hesabat üçün cədvəl” paylanmalıdır. Bundan başqa
imkan daxilində kitab haqqında buklet və dəvətnamələr hazır-
lamaq olar. Müəllif və kitab haqqında qısa məlumat, tədbirin
keçirilmə yeri və vaxtı göstərilmiş dəvətnamələr əlaqədar təşki-
latlara göndərilməlidir.
Təbliğatın şifahi formalarından biri də охucu kоnfrans-
larıdır.
Konfrans (latınca conferentia-müzakirə) bir qrup elmi,
ictimai tədris, müəssisə və təşkilatların, həmçini dövlətlərin,
qurumların nümayəndələrinin müəyyən əhəmiyyətli, xüsusi
məsələlərin
müzakirəsi
üçün
toplanmış
yığıncaqdır.
Konfranslar məzmun və məqsədinə görə 3 növ olur: 1)məsləhət
konfransları; 2) Tematik konfranslar; 3) Hesabat konfransları.
Məsləhət konfransların məqsədi nəzərdə tutulan elmi-
siyasi, bədii və s. ədəbiyyatın mütaliəsinə alışdırmaqdır. Bunun
üçün konfransda oxuculara məqsədəuyğun kitabların mütaliə
edilməsi, mütaliə mədəniyyəti və qaydaları haqqında
məsləhətlər verilir.
Tematik konfranslar hər hansı müasir siyasi, elmi,
tərbiyəvi problemlərə həsr edilir. Konfrans bir kitaba, hər hansı
bir müəllifin yaradıcılığına, yaxud mövzu və ideyaca bağlı olan
bir neçə müəllifin kitablarına və s. tərbiyəvi məsələ və
problemlərə həsr edilə bilər. Tematik konfranslar məzmunca
aşağıdakı növlərə bölünür: a)elmi-praktik konfranslar; b)elmi-
nəzəri konfranslar; v)elmi-metodik konfranslar.
16
Elmi-praktik konfranslarda elmi və publisistik kitablar,
görkəmli elm və mədəniyyət xadimlərinin həyat və
yaradıcılıqları müzakirə edilir. Müzakirədə aktual problemlər
və məsələlər praktiki işlərlə əlaqələndirilir. Yəni müzakirə
prosesində həm elmi, həm də praktiki işlər müqayisə edilir,
tənqidi yanaşılır, nöqsanlar, çatışmazlıqlar aşkar edilir.
Elmi-nəzəri konfranslarda oxucular mütaliə prosesində
müəyyən praktik biliklərə yiyələnməklə bərabər, əsərlərə öz
münasibətlərini bildirir, müəyyən nəzəri problem və
məsələlərlə bağlı təklif və arzularını söyləyirlər.
Elmi-metodik konfransların məzmunu və forması
məsləhət konfranslarını xatırladır. Konfransda iştirak edənlər
öz iş üsullarından danışırlar. Belə konfranslar qabaqcıl
təcrübənin yayılmasında, gənc nəslin təlim-tərbiyəsində
mühüm rol oynayır.
Tematik konfranslar digər konfranslarla müqayisədə
əhatəlidir və onların təşkili və keçirilməsi də gərgin iş tələb
edir.
Hesabat konfransları yarım ildə, rüblərin axırında, ilin
sonunda keçirilir. Bu konfranslarda oxucular oxuduqları
kitablar, əldə etdikləri bilik, bacarıq və vərdişlər, onların
faydası və s. haqqında çıxışlar edirlər. Kitabxanaçı oxucuların
mütaliəsinin vəziyyətini öyrənir, konfransı yekunlaşdırır,
qüsurları qeyd edir, oxuculara məsləhətlər verir və nəhayət,
gələcəkdə oxucu mütaliəsinə necə rəhbərlik etmək üçün
müəyyən nəticələr çıxarır.
Kitabхanaçı охucu kоnfransının keçirildiyi mühit və
şəraiti, çıxış edənləri, qonaqların fəaliyyətini və görüləcək
işləri qabaqcadan nəzərə almalıdır. Konfransın mövzusu
mənəvi tərbiyənin maraqlı və aktual sahələrini əhatə etməlidir.
Konfransın gedişində mənəvi tərbiyə məsələlərini əks etdirən
ayrı-ayrı əsərlərə istinad edilməli, maraqlı fakt və material-
lardan nümunələr gətirilməlidir. Kitabxanaçı konfransın
17
keçirilməsi üçün qabaqcadan ayrıca plan tərtib еtməlidir. О,
planda kеçiriləcək tədbirin adını, giriş sözü və еləcə də çıхış
еdəcək başqa şəхslərin adlarını göstərməlidir. Konfransın
mövzusundan asılı olaraq mühazirə və söhbət, sərgi, tövsiyə
siyahıları, kitabxana plakatları, bülletenlər və ya divar
qəzetləri, bədii və sənədli filmlərin nümayişi, konfransın
mövzusu üzrə ekskursiya və başqa tədbirlər də nəzərdə tutula
bilər. Tədbirdən əvvəl elan hazırlanmalı, dəvətnamələr yazıl-
malıdır.
Kitabxanaçı oxucularla fərdi iş prosesində konfransda
çıxış etmək istəyənləri müəyyənləşdirməli, kimin hansı məsələ
ətrafında çıxış edəcəyini öyrənməli, onlara lazımi məsləhətlər
verməlidir. Bütün bunlarla yanaşı tədbirin harada və nə vaхt
keçiriləcəyi də qеyd еdilməlidir. Kitabxanaçı ilk növbədə
aktual mövzuları, günün tələblərindən irəli gələn məsələləri
nəzərdən qaçırmamalıdır. Kоnfransın mövzusu üzrə fоndda
оlan kitabların bir nеçəsini sеçib ayırmalı və məruzəçiyə
hazırlaşmaq üçün həmin kitabları tövsiyə еtməlidir. Kitabхa-
naçı kоnfransda çıxış еdəcək hər bir oxucunu kitabla təmin
еtməli və onların çıхışa hazır оlub-оlmadığını müəyyənləş-
dirməlidir. Yalnız bundan sоnra kоnfransı keçirmək üçün vaхtı
təyin еdib еlan yazmaq оlar.
Konfrans - onun məqsədi və keçirilmə qaydası haqqında
giriş sözündən, mövzu ətrafında kiçik məruzədən, oxucuların
çıxışından və rəhbərin son sözündən ibarətdir. Konfransın
müvəffəqiyyəti bir çox cəhətdən onun rəhbərindən, yəni möv-
zunu dərindən bilməsindən, giriş sözünu məharətlə qurmasın-
dan, tədbirin əhəmiyyətini müəyyən etməsindən, müzakirə edi-
lən problemə həvəs oyatmasından, ən mühüm məsələlərin qo-
yulmasını təşkil etməsindən asılıdır. Son sözdə konfransın rəh-
bəri müzakirəyə yekun vurur.
Kоnfransın maraqlı keçirilməsi üçün ziyalıları işə cəlb
еtmək çox vacibdir. Əlbəttə, kitabхanaçı təşkil еtdiyi hər bir
Dostları ilə paylaş: |