Kararlarinin uygulanmasi
Yüklə 329,19 Kb. Pdf görüntüsü
|
22 Başbakanı protestoculara karşı kuvvet kullanımının emrini kendisinin verdiğini söylemiştir. 49
dava talebi ise savcılar tarafından reddedilmiştir. 50 Barışçıl gösterilere saygı gösterme yükümlülüğüne ilişkin, yürütmenin 11. maddeye uygun davranmaması, özü itibariyle, bir önceki bölümde değerlendirdiğimiz 2911 sayılı yasada gerekli değişikliklerin yapılmaması ile bağlantılıdır. Ancak 2911 sayılı yasada yasamanın son yedi yıl zarfında gerekli değişiklikleri yapmamış olması, yürütmenin AİHS 11. maddeyi Anayasa’ya da aykırı olarak ihlal etme özgürlüğü olduğu anlamına gelmemektedir. Hükümetin Temmuz 2014 tarihli Eylem Planı, 2010 yılında yapılan 17,661 gösteri içinden 15,739 gösterinin; 2013 yılında ise 38,079 gösteriden 33,092 gösterinin 2911 sayılı yasanın “yasaya uygunluk” ölçütlerini sağlamadığını ifade etmektedir. 51 Bu, yasadışı addedilen gösterilerin yüzde 97-98’ine müsamaha gösterildiği anlamına gelmektedir. 52 Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Yıllık İnsan Hakları Faaliyet Raporu’na göre, 2012 yılında, toplam 25,635 gösterinin yalnızca yüzde üçüne (802 gösteri) müdahale edilmiştir. Gösterilere katılan 7,517,141 kişiden ise yalnızca yüzde 0.4’ü gözaltına alınmıştır. 53 Bu iki istatistiki bilgi birlikte değerlendirildiğinde, yürütmenin 2911 sayılı yasayı tutarlı olarak uygulamadığı ve desteklemediği gösterileri ve protestocuları yasadışı ilan etmek için bir araç olarak kullandığı ortaya çıkmaktadır. 4.2.2. Kolluk Kuvvetinin AİHS’e uygun davranmasına dair yükümlülükleri İçişleri Bakanlığı’nın 26 Haziran 2013 (55 nolu Genelge) ve 22 Temmuz 2013 (64 nolu Genelge) tarihlerinde çıkardığı iki genelge yasal düzenlemeler bahsinde tartışıldığı üzere, açık bir yasal çerçeve getirmekte önemli eksiklikler taşımaktadır. Söz konusu genelgeler bazı önemli güvenceler barındırmakla beraber 2013 sonrası uygulamalara baktığımızda etkin bir biçimde uygulanıp uygulanmadıkları da tartışmalıdır. Örneğin, 55 nolu Genelge polis memurlarının görev yerlerinde uzun süreler için değiştirilmemesi gerektiğini düzenlemesine rağmen, pek çok ildeki polis memurlarının görev yerlerine ilişkin 2013 yılında büyük bir revizyona gidilmiştir. 54 49
dim-1138828 (Erişim Tarihi: 22.11.2014) 50 Cumhuriyet, “Suç benim demesi işe yaramadı” 21 Ağustos 2014 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ turkiye/108257/_Suc_benim__demesi_de_ise_yaramadi.html (Erişim Tarihi: 22.11.2014) 51 Temmuz 2014 Eylem Planı bkz. 41 nolu dipnot. 52 Bu konuda ayrıca bkz. Kerem Altıparmak, “Tamam Kabul: Hakikat İçin BBC’ye Değil Adalet Bakanlı- ğı Verilerine Bakalım” http://www.bianet.org/bianet/insan-haklari/158808-tamam-kabul-hakikat-i- cin-bbc-ye-degil-adalet-bakanligi-verilerine-bakalim (Erişim tarihi: 22.11.2014) 53 Emniyet Genel Müdürlüğü İnsan Hakları Faaliyet Raporu (2012) http://www.egm.gov.tr/SiteAssets/Say- falar/insanHaklar%C4%B1FaaliyetRaporu/%C4%B0H%20Faaliyet%20Raporu%2002.08.2013.pdf (Erişim tarihi: 22.11.2014). 54 “Sadece iki ilde 1700 polisin yeri değişti” http://www.hurriyet.com.tr/gundem/25515006.asp (Erişim tari- hi: 22.11.2014) 23 Örneğin genelgelerin çıkmasından yaklaşık bir yıl sonra 1 Mayıs 2014’te İşçi Bayramı sebebi ile gerçekleştirilen gösterilerde Okmeydanı Hastanesi’ne gaz bombası atıldığı, birçok kişinin gaz kapsülleri ile yaralandığı, gösterilere katılan yaşlıların gaz bombalarından olumsuz olarak etkilendiği haber ve raporlara yansımıştır. 55
Böylece, yürürlükteki genelgelere rağmen, 2911 sayılı yasaya göre yasadışı ilan edilen gösterilerde polislerin gereksiz ya da orantısız gaz kullanımının önüne etkili olarak geçilememektedir. 4.2.3. Göz yaşartıcı gaz kullanımının kurumsal denetimi ve polis memurlarına karşı etkin disiplin soruşturmaları Gerek mülki amirlerin gerekse polisin barışçıl gösteri hakkına saygı göstermemesi yanında, mülki amirlerin gösterileri yasadışı ilan etme kararları ve polisin göstericileri dağıtmak amacıyla gereksiz ya da orantısız güç kullanımı ile ilgili olay sonrası bir denetim yapılmadığı da görülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Kamu Denetçiliği Kurumu’nun 31 Aralık 2013 tarihli, Gezi Parkı protestoları sırasında polis memurlarının kuvvet kullanımı ile ilgili 17 farklı şikayete cevap olarak hazırladığı rapor, polisin etkin bir şekilde kontrol edileceği, yasadışı davranan polis memurlarının teşhis edildiği ve polis memurlarının sorumluluğunu ortaya koyacak bir mekanizma kurulmasını önermektedir. 56 Bu tarihe kadar göz yaşartıcı gaz kullanımı ya da polis memurlarının güç kullanımı ile ilgili bir hükümet denetimi gerçekleştirilmiş değildir. Temmuz 2014 tarihli Eylem Planı, 2 vali, 11 güvenlik görevlisi ve 7 polis memuru hakkında soruşturma izni verilmesi kararı; 16 kamu görevlisi, 3 polis memuru ve 4 zabıta hakkında “16 ay görevden uzaklaştırma” ve “24 ay görevden uzaklaştırma” kararları alındığını, 1 bölge emniyet müdürü ve 1 il emniyet müdürü hakkında görev yeri değişikliği istendiğini belirtmektedir. 57 Bu istatistiki bilgiler muğlaktır. Yürütülen disiplin soruşturmalarının sayısı, yeri ve disiplin cezalarının nedeni hakkında herhangi bir bilgi verilmemektedir. Özellikle bahsedilen disiplin tedbirlerinin 55 ve 64 nolu genelgelere aykırı davranışlarla bağlantısı ilgili olup olmadığı 55 DİSK, KESK, TMMOB, TTB 1 Mayıs 2014 Değerlendirmesi, http://www.kesk.org.tr/content/disk-kesk-tm- mob-ttb-1-may%C4%B1s-2014-de%C4%9Ferlendirmesi 56 Türkiye Cumhuriyeti Kamu Denetçiliği Kurumu’nun 1 Mayıs 2013 tarihindeki gösterilerde yaralanan Di- lan Alp’in şikayeti üzerine 5 Kasım 2013 tarihinde verdiği karar: http://www.ombudsman.gov.tr/contents/ files/pdf/2013-%2069%204.pdf (Erişim Tarihi: 22.11.2014) ve Türkiye Cumhuriyeti Kamu Denetçiliği Ku- rumu’nun Gezi Parkı protestoları hakkındaki 31 Aralık 2013 tarihli kararı: http://www.ombudsman.gov.tr/ contents/files/2013-90.pdf (Erişim Tarihi: 22.11.2014)
Tavsiyelerin bir özeti için bkz. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/25477427.asp Takip eden gazete ha- berleri soruşturmaların sürdüğünü belirtiyor. Ancak 29 Ağustos 2014 tarihi itibariyle tamamlanmış bir disiplin soruşturmasının var olduğunu doğrulayan bir habere rastlanmamıştır. 57 İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Türkiye İnsan Hakları Kurumuna yazıdığı 13.01.2014 tarih ve 15098 sayılı yazısında; Gezi olayları nedeniyle müfettişlerce 127 personel hakkında araştırma/soruş- turma yapılmış/yapılmakta olduğu, yazının tanzim edildiği tarih itibariyle 43 adet raporun düzenlendiği belirtilmektedir. Hükümetin Temmuz 2014 Ataman Grubu Eylem Planı ile bu yazıda verilen bilgiler birbi- rinden farklılık göstermektedir. Bkz. dipnot 42. Yüklə 329,19 Kb. Dostları ilə paylaş:
|