Issn: 2181-1601 Scientific Journal Impact Factor
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
| ǀ
ISSUE 3 ǀ 2023 ISSN: 2181-1601 Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257 Uzbekistan www.scientificprogress.uz Page 52 Ayollarda tananing ko‘krak qafasi qismining shakli ko‘proq ko‘krak bezlarining tuzilishiga bog‘liq bo‘ladi. Ko‘krak bezlarining rivojlanishiga qarab kam rivojlangan, o‘rta rivojlangan va kuchli rivojlangan turlariga bo‘linadi. Ko‘krak bezlarining joylashishiga qarab yuqori joylashgan, normal joylashgan va past joylashgan turlari ham uchraydi. Qorin qismining o‘lchamlariga qarab tekis qorin, bir oz turtib chiqqan qorin va yuqori yoki past joylashgan shaklli qorin turlariga bo‘linadi. Qorinning formasi jinsga, yoshga va oriq-semizligiga bog‘liq bo‘ladi. Oyoqlar skeleti tos kamari va oyoqlarning erkin suyaklaridan tashkil topgan. Oyoqlarning erkin suyaklari jumlasiga yonbosh (son) suyagi katta va kichik boldir suyaklari hamda tovon suyaklari kiradi. Baland O’rta Past 3-rasm. Yelka shakllari. Umumiy belgilar deganda tananing uzunligi (odamning bo‘yi), ko‘krak aylanasi hamda vazn kabi eng yirik belgilar tushuniladi. Gavdaning o‘rtacha uzunligi chaqaloqlarda 49-51 sm bo‘ladi. Odamning bo‘yi ayollarda 15-17 yoshda, erkaklarda 20-22 yoshda marraga yetadi. Odamning bo‘yi 35-50 yoshgacha o‘zgarmaydi shu yoshdan o‘tgach har besh yilda 0,5 sm qisqara boradi 55 yoshgacha shu tarzda davom etadi, keyinchalik har besh yilda 0,7 smdan qisqara boshlaydi. Yosh ulg‘aygan sari ko‘krak aylanasining o‘lchami orta boradi, qarigandan keyingina bir oz kamayadi. Bir yashar go‘dakning ko‘krak aylanasi 48-49 sm ga teng. 20-25 yoshlardagi odamlarda ko‘krak aylanasi o‘lchami „marra“siga etadi va o‘zgarmaydi. Ayollar 35 yoshlarda erkaklar 40 yoshlarda jadal semira boshlaydilar, shu sababli ko‘krak aylanasi o‘lchami ortadi. Faqat 60 yoshlardagina ko‘krak aylanasi o‘lchami kamayadi, bunga organizmning qarishi bilan bog‘liq fiziologik o‘zgarishlar sabab bo‘ladi. O‘sish davrida tananing vazni ortaveradi. 25-40 yoshlarda vazn barqarorlashadi. 40 |